Tr52Tr
New member
Hemen her insanın hemfikir olduğu mevzu Amerika Merkez Bankası FED’in faiz artırımlarında geç kaldığı… halbuki bu iş bilerek yapıldı. Dünyanın en düzgün ekonomistlerinin o kadar saf olduklarına inandınız mı?
Hepsinden geçtim Amerikan şirketleri yaşanan enflasyonu meblağları yükseltmek ve rekor kar elde etmek için perde olarak kullandı.
Dikkat ederseniz 2021 ve 2022 senelerında son 50 yılın en yüksek karlılık artışları yaşandı. Nasıl olsa dünya ödeyecekti faturayı…
Biraz başa dönelim. İnanılmaz boyutlarda para basıldı. Karşılığında kâfi mal yok! Bunun kaçınılmaz kararı nedir? Enflasyon… Yırtıcı bir hayvan üzeredir. Çünkü ehlileştirebilirsen senin faydasına çalışabilir.
Dünya oyuna geldi!
örneğin Türkiye’yi ele alalım… Yuvarlak sayılardan konuşalım…
Bankaların mevduatlarında yaklaşık 250 milyar dolar karşılığı yabancı para yatıyor. Haydi bunun 50 milyar dolarlık kısmı Euro, sterlin hatta altın üzere ıvır kıvır cinsinden olsun.
Kalan 200 milyar dolar cinsinden olduğunu var sayarsak… Enflasyonne yapar? Paranın alım gücünü azaltır. Geçen yıl 100 dolarla Amerika’dan 1000 yumurta satın alabiliyorken bu yıl tıpkı parayla 920 yumurta alabiliyorsundur.
Amerika 80 yumurta kadar daha az sayıda borçludur sana…
Eğer Türkiye’de 200 milyar dolar tutuyorsa… Yıllık yüzde 8.2 enflasyonu uygularsak, bugün geçen yılın 200 milyar dolarıyla lakin 183.6 milyar dolarlık mal alabiliyoruz.
Bu durumda Amerika enflasyon yardımıyla yalnızca Türkiye’ye 16.4 milyar dolar saklıdan vergi kesmiş oluyor.
Dünya Merkez Bankaları rezervlerinde bulunan paraların yüzde 65’i dolar cinsinden… Elinde dolar tutan her insanın alım gücü törpülenip Amerika’ya aktarılıyor.
Bu doları bastıktan daha sonra rezerv para olmasının avantajını kullanarak elde ettiği gelir bu arada… Bu durumun öncesi de kelam konusu…
Para basmakla olsa yoksul ülke kalmazdı!
Kaç kişi bilir “senyoraj” ne demektir? Literatürde, para basarken elde edilen gelir olarak geçer. En sıradan manada paranın üretim maliyeti ile üzerinde yazılı bedel içindeki farktır.
Bu fark devletin kasasına gelir olarak girmektedir. bu biçimdece devlet vergi toplamadan ya da borçlanmadan harcamalarının bir kısmını karşılayabilmektedir. Havadan gelir elde etmektedir.
Senyorajın öyküsü ilginçtir… Orta çağda, kral yahut derebeyi karar sürdüğü bölgelerde en üst makama senyör denildiğinden, “senyoraj” sözü oradan türemiştir.
Bu çakallar harcamalara para yetişmeyince, devayı hazinedeki mevcut altın paraları eritip, eriyen altına bir o kadar da erimiş demir karıştırıp bir daha kalıplara dökmekte bulmuş. bu biçimdece olmuş mu 100 altın, sana 200 altın?
Durum fark edildiğinde “ayarı bozuk para” olarak imlenmişler. Gerçekten bu durum, bugün madeni paralar için kullandığımız “bozuk para” sözünün çıkış noktası olmuş.
İşin enteresan tarafı bir daha paraların altından imal edildiği günlerde bir grup uyanıklar ellerine geçirdikleri paraları kenarlarından törpüleyip, yere serpilen altın tozlarını biriktirir ve tozlardan yeni para basarlarmış. Para küçülürmüş lakin işe uyanan fazla olmazmış.
Ne vakit bu durumdan işkillenilmiş, akçelerin kenarlarının çizgili olarak basılmasını emrederek durumun önüne geçmeyi başarmışlar. O gün bugündür bozuk paraların yan tarafı tırtıklı basılır olmuş.
Oyunun kaybedenleri…
Anlattığım üzere faal olanı enflasyon vergisi… Pasif olanı ise ülkenin büyümesiyle alakalı… İktisat büyüyünce para talebi artar ve para basılır. Basılan her 100 liralık banknotun maliyeti 25 kuruş olsa, al sana 99 lira 75 kuruş pak kâr! Yani senyoraj geliri…
Karşılıksız para basarsa onlar da senyoraj geliri sayılır fakat getirisi kadar gdolayısü de olur. İstikrarları bozar, toparlayamazsın… İnce iştir, her insanın harcı değildir.
Dengeyi ayarlayamaz, vakit içindemayı tutturamazsan enflasyon epey süratli artar. Paradan kaçış başlar.
Avrupa Birliği epeyce şık bir örnek teşkil bu konuda… Euro’nun dolar karşısında çöküşün en değerli sebeplerinden biri bu kararsızlığın faturasıdır.
Her baştan öbür bir ses çıkınca ne yapacağını şaşırıyor karar alanlar. Haklılar! Almanya iktisadı ile Yunanistan iktisadı bir mi? Ya da Hollanda ile İtalya… Tüm ülkelerin dinamikleri farklı… Hepsi için de tıpkı reçeteyi uygularsan kimilerinin taklaya geleceği kesin gibi…
Türkiye’ye gelince kendisi başlı başına yesyeni bir hikaye… Hem faiz indiriliyor hem para basılıyor hem enflasyon patlatılıyor… En heyecanlı senaryo kolunda rakipsiz olarak ilerliyor. Sinemanın sonunu herkes merak ediyor.
Hepsinden geçtim Amerikan şirketleri yaşanan enflasyonu meblağları yükseltmek ve rekor kar elde etmek için perde olarak kullandı.
Dikkat ederseniz 2021 ve 2022 senelerında son 50 yılın en yüksek karlılık artışları yaşandı. Nasıl olsa dünya ödeyecekti faturayı…
Biraz başa dönelim. İnanılmaz boyutlarda para basıldı. Karşılığında kâfi mal yok! Bunun kaçınılmaz kararı nedir? Enflasyon… Yırtıcı bir hayvan üzeredir. Çünkü ehlileştirebilirsen senin faydasına çalışabilir.
Dünya oyuna geldi!
örneğin Türkiye’yi ele alalım… Yuvarlak sayılardan konuşalım…
Bankaların mevduatlarında yaklaşık 250 milyar dolar karşılığı yabancı para yatıyor. Haydi bunun 50 milyar dolarlık kısmı Euro, sterlin hatta altın üzere ıvır kıvır cinsinden olsun.
Kalan 200 milyar dolar cinsinden olduğunu var sayarsak… Enflasyonne yapar? Paranın alım gücünü azaltır. Geçen yıl 100 dolarla Amerika’dan 1000 yumurta satın alabiliyorken bu yıl tıpkı parayla 920 yumurta alabiliyorsundur.
Amerika 80 yumurta kadar daha az sayıda borçludur sana…
Eğer Türkiye’de 200 milyar dolar tutuyorsa… Yıllık yüzde 8.2 enflasyonu uygularsak, bugün geçen yılın 200 milyar dolarıyla lakin 183.6 milyar dolarlık mal alabiliyoruz.
Bu durumda Amerika enflasyon yardımıyla yalnızca Türkiye’ye 16.4 milyar dolar saklıdan vergi kesmiş oluyor.
Dünya Merkez Bankaları rezervlerinde bulunan paraların yüzde 65’i dolar cinsinden… Elinde dolar tutan her insanın alım gücü törpülenip Amerika’ya aktarılıyor.
Bu doları bastıktan daha sonra rezerv para olmasının avantajını kullanarak elde ettiği gelir bu arada… Bu durumun öncesi de kelam konusu…
Para basmakla olsa yoksul ülke kalmazdı!
Kaç kişi bilir “senyoraj” ne demektir? Literatürde, para basarken elde edilen gelir olarak geçer. En sıradan manada paranın üretim maliyeti ile üzerinde yazılı bedel içindeki farktır.
Bu fark devletin kasasına gelir olarak girmektedir. bu biçimdece devlet vergi toplamadan ya da borçlanmadan harcamalarının bir kısmını karşılayabilmektedir. Havadan gelir elde etmektedir.
Senyorajın öyküsü ilginçtir… Orta çağda, kral yahut derebeyi karar sürdüğü bölgelerde en üst makama senyör denildiğinden, “senyoraj” sözü oradan türemiştir.
Bu çakallar harcamalara para yetişmeyince, devayı hazinedeki mevcut altın paraları eritip, eriyen altına bir o kadar da erimiş demir karıştırıp bir daha kalıplara dökmekte bulmuş. bu biçimdece olmuş mu 100 altın, sana 200 altın?
Durum fark edildiğinde “ayarı bozuk para” olarak imlenmişler. Gerçekten bu durum, bugün madeni paralar için kullandığımız “bozuk para” sözünün çıkış noktası olmuş.
İşin enteresan tarafı bir daha paraların altından imal edildiği günlerde bir grup uyanıklar ellerine geçirdikleri paraları kenarlarından törpüleyip, yere serpilen altın tozlarını biriktirir ve tozlardan yeni para basarlarmış. Para küçülürmüş lakin işe uyanan fazla olmazmış.
Ne vakit bu durumdan işkillenilmiş, akçelerin kenarlarının çizgili olarak basılmasını emrederek durumun önüne geçmeyi başarmışlar. O gün bugündür bozuk paraların yan tarafı tırtıklı basılır olmuş.
Oyunun kaybedenleri…
Anlattığım üzere faal olanı enflasyon vergisi… Pasif olanı ise ülkenin büyümesiyle alakalı… İktisat büyüyünce para talebi artar ve para basılır. Basılan her 100 liralık banknotun maliyeti 25 kuruş olsa, al sana 99 lira 75 kuruş pak kâr! Yani senyoraj geliri…
Karşılıksız para basarsa onlar da senyoraj geliri sayılır fakat getirisi kadar gdolayısü de olur. İstikrarları bozar, toparlayamazsın… İnce iştir, her insanın harcı değildir.
Dengeyi ayarlayamaz, vakit içindemayı tutturamazsan enflasyon epey süratli artar. Paradan kaçış başlar.
Avrupa Birliği epeyce şık bir örnek teşkil bu konuda… Euro’nun dolar karşısında çöküşün en değerli sebeplerinden biri bu kararsızlığın faturasıdır.
Her baştan öbür bir ses çıkınca ne yapacağını şaşırıyor karar alanlar. Haklılar! Almanya iktisadı ile Yunanistan iktisadı bir mi? Ya da Hollanda ile İtalya… Tüm ülkelerin dinamikleri farklı… Hepsi için de tıpkı reçeteyi uygularsan kimilerinin taklaya geleceği kesin gibi…
Türkiye’ye gelince kendisi başlı başına yesyeni bir hikaye… Hem faiz indiriliyor hem para basılıyor hem enflasyon patlatılıyor… En heyecanlı senaryo kolunda rakipsiz olarak ilerliyor. Sinemanın sonunu herkes merak ediyor.