Bir aktivistin gözünden: Helalleşmeye cinsiyet eşitliği ile başlayalım

Sinsinati

New member
Bir aktivistin gözünden: Helalleşmeye cinsiyet eşitliği ile başlayalım *Gülseren Onanç

Faizlerin düşüp doların yükseldiği, liranın tarihinin en düşük bedeline gerilediği, ekonomik bir türbülansta savrulduğumuz, samuray kılıcı ile bayanların öldürüldüğü bir hafta geçirdik. Önümüzü pek goremiyoruz. İstanbul İktisat Araştırma’nın yaptığı araştırmaya göre, gençlerin yüzde 54’ü çabucak her gün gelecek korkusu yaşıyor. Daha güzel bir hayat için yurtdışına göç etmeyi tercih edeceklerini söyleyen gençlerin oranı yüzde 61’i buldu.

Helalleşme ile başlayan umut

Bu ülke vatandaşlarının genci yaşlısı, hanımı erkeği ile bir umuda muhtaçlığımız var.

CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun konutunun mutfağında çektiği görüntüleri, mutfağı bayanlara has bir yer olmaktan çıkarması açısından değerli buluyorum. Parti lideri da olsanız mutfakta işinizi yapabilir, iletinizi verebilirsiniz. Kemal Beyefendi, devletin ve partisinin yaşattığı mağduriyetler ile helalleşeceğini söylemiş oldu. Bu uzlaşmacı lisan eril siyasetin uzun vakittir kullanmadığı barışçıl bir lisan. Yalnızca bu açıklama bile toplumun geniş kesitlerinde umut yarattı.

Listedeki eksik: Bayanlar

Kemal Kılıçdaroğlu’nun helalleşecekleri listesi kabarık. Devlet kurumları ve onların yöneticileri geriye hayli mağdur bıraktı. Ama listede değerli bir eksik var: Kadınlar. Eşit vatandaşlık haklarını hala elde edemeyen, karar sistemlerinde temsil edilmeyen, her gün eril şiddete maruz kalan, her gün ölen bu patriyarkal sistemin mağdurları olan bayanlar ile de helalleşmek gerekmez mi? şüphesiz gerekir.

Kemal Kılıçdaroğlu’nun geçen hafta yaptığı bayan siyasetlerine ait vaatlerini fazlaca kıymetli buluyorum. Lakin çalışma hayatından sıhhate, bayana yönelik şiddetten İstanbul Sözleşmesi’ne kadar kapsamlı paketin ortasında hayli değerli bir şey eksik. Kemal Bey’in vaatleri içinde hanımın siyasette ve karar sistemlerinde temsiline ait bir madde yok.

Siz beni seçerseniz ben bayanların mağduriyetlerini gideririm yaklaşımı devam ediyor.

Birebir eril zihniyeti, Millet İttifakı’nın salt erkeklerden oluşan temsilcilerine baktığımızda da görüyoruz. EŞİK ve MUKADDERAT buna reaksiyon gösteriyor. YAZGI “yanlışınızı ne vakit fark edeceksiniz?” diye soruyor.

Bu hafta bayanların talep ettiği uzlaşmanın nasıl olması gerektiğinin peşine düştük.

yıllardır ülkemizde toplumsal cinsiyet eşitliğini yakından takip eden, siyasette bayan temsili üzerine çalışmaları olan Profesör Serpil Sancar’dan bir yazı kaleme almasını rica ettik.

CHP örgütünde cinsiyet eşitliği sağlayarak başlayabilir

Serpil, Kemal Kılıçdaroğlu’nun “helalleşme” açılımını kıymetli buluyor lakin evvel bir yüzleşmeye muhtaçlık olduğunu söylüyor. Serpil, “Türkiye’de bayan haklarının korunması ve cinsiyet eşitliğinin hayata geçirilmesi için hayli değerli ve yeni bir başlangıç olur. Ancak helalleşme için evvel yanlış ve eksik neydi, nerde kusur yapıldı diye samimi ve somut olarak konuşmaya başlamak gerekir” diyor.

Serpil, “Kemal Beyefendi helalleşmeye CHP kendi parti yapısından ve siyasetlerinden başlamalı. İktidar olmadan evvel CHP örgütünde cinsiyet eşitliğini sağlamakla işe başlayabilir” diyor.

Cumhuriyet’in demokratikleşmesi: Siyasette ve devlet idaresinde cinsiyet eşitliği

Serpil, Cumhuriyet devri eleştirisi de yaparak, “Cumhuriyet tarihi boyunca karar vericilerin çoğunluğunda, cinsiyet eşitliğine dayalı gerçek bir demokrasi anlayışı yerleşmedi. Bayanlar için gerekli ıslahatların ne olduğuna adamların karar verdiği kibirli ve patriyarkal bakış açısı hükümran oldu” diyor. Bugün “Cumhuriyet’in demokratikleştirilmesi”nden bahsedilecekse, bunun değerli bir bileşeni de bayanlara eşit siyasal iştirak hakkının eksiksiz olarak tanınması olmalıdır. Kamuda bayan çalışan oranı yüzde 40 bulunmasına rağmen yöneticilerin yalnızca yüzde 11’i bayan. Parlamentoda bayan temsili hala yalnızca yüzde 17.

Toplumsal cinsiyet eşitliği strateji belgesi ve eşitlik aksiyon planı

“Kemal Beyefendi, bayanların da geçmişte yaşanan eşitsizliklerin mağdurları olduğunu teslim edip, helalleşilecek kümelerden birinin bayanlar olduğu kabul etmekle işe başlamalı. Bayanların siyasete iştirakini öncelikli bir amaç olarak koymalı ve evvela siyasal partilerin kendi örgütlerinden başlayarak seçimle oluşan suralara, her seviye devlet idaresine ve kamu hizmeti yürütücülerine bayanların eşit iştirakini sağlayacak bir planlama yapmalıdır. Bunun için önerebileceğimiz şey evvel bir toplumsal cinsiyet eşitliği strateji belgesi hazırlamak daha sonra da geniş kapsamlı bir eşitlik aksiyon planı ile bir yol haritası çizmektir” diyor Serpil Sancar.

Queer-feminist siyaset ile politik alanlar sevinçli de olabilir

Eşitlik Çalışmaları Derneği queer-feminist siyaseti bir formül olarak somutlaştırarak, iyi hissetme hali ve demokrasi kültürü içindeki bağı görünür kılmak üzere yaptığı “Politikada Düzgünlük Hali” projesinin sonunda bir rehber yayınladı. Rehber, Türkiye’nin OECD tarafınca yapılan standart uygunluk hali ölçümleri (well-being) istisnasız bütün göstergelerde durumu en berbat ülkelerden biri olduğu, Dünya Kıymetler Araşırması’na bakılırsa de bireylerin birbirine en az inanç duyduğu ülkelerden biri olduğumuzun altını çiziyor. Neoliberal otoriter iktidarın kendi seçmeni için bile hınç, haset, yılgınlık, ümitsizlik ürettiğini söylüyor. İşin makus tarafı sağ popülist siyaset yapma biçimi sol siyasete de yansıyor ve bu kendini bağlantılarda, örgütlülük anlayışında, problemlerin çözülme biçiminde gösteriyor. Güzellik halini gözeten perspektif ve aktiviteler, politik yapılarda anti-politik eğilimler olarak algılanıyor ve dışlanıyor. Fizikî, ruhsal ve düşünsel takviyeye en epey muhtaçlığı olanlar siyasetin uygunluk halinden yoksun kalıyor. Proje, queer-feminist siyaset yapma biçimi ile politik alanlarımızın hem ferdî hem kolektif olarak güçlendirici, sevinçli alanlara dönüşebileceğini savunuyor.

Bayanların milletlerarası başarısı

Türkiye’nin umuda gereksinimi olan bu vakitte bayanların milletlerarası muvaffakiyetleri bizi gururlandırıyor. Geçen hafta Avukat ve bayan hakları savunucusu Nazan Moroğlu, Milletlerarası Üniversiteli Bayanlar Federasyonu’nun (GWI) “Dünyanın 100 Öncü hanımı’ listesine seçildi. Prof. Dr. Ayşe Buǧra, dünyanın en tesirli bilim insanları listesine girdi.

Bu hafta Profesör Ayşe Betül Çelik ile gururlandık. Betül’e bayanların barış sürecine iştirakini güçlendirme ve toplumsal cinsiyet eşitliği bahislerindeki akademik çalışmalarından dolayı İtalya’nın şövalyelik derecesindeki en yüksek seviye devlet madalyası olan liyakat nişanı verildi.

Bayanlar siyasette ve karar düzeneklerinde yerini aldığında, siyaset daha sevinçli olacak, toplumsal barışı ve helalleşmeyi daha sağlıklı yapacağız.

Sayın Kılıçdaroğlu’na bayanlar ile helalleşip, cinsiyet eşitliğini odağına almasını öneririm.


Bu yazı, Eşitlik, Adalet, Bayan Platformu’nun sitesinden alınmıştır.
 
Üst