Türkiye’nin biroldukça bölgesi kar altında felç olmuşken ben badem peşindeyim. Bademin dünya başşehri Datça’da… Lokal halk ona ‘payam’ diyor. Tarlalar şimdiden pembe-beyaz mükemmel bir görünüm sunuyor. Bu yılki Badem Çiçeği Şenliği siz bu satırları okurken yani pazar günü bitiyor; lakin üzülmeyin zira pandemi tedbiri olarak büyük etkinlikler planlamamışlar. Siz şenlikten daha sonraki haftalarda da gitseniz büyük bir kaybınız yok. Bu çiçekler açarken mis üzere havayı soluyup Datça köylerinde ve merkezinde hafta sonu seyahati yapabilirsiniz.
Neredeyse el değmemiş tabiat olağanüstüsü köyleri, masmavi denizi, koyları, yemyeşil bitki örtüsü, zeytin ve badem ağaçlarıyla dolu tarlaları, çabucak her menüde olan bademli yemekleri Datça denince birinci aklıma gelenler. Benim en sevdiğim, Işıklı Dede’nin bahçesinde tabiatıyla çıktığı söylenen Işıklı badem. En iri ve en dolgun çeşit. Tadı en tatlı olan. Zarı sarımsı. Datça haricinde hiç bir yerde aşısı tutmaz, yetişmez. Coğrafik işareti var. En lezzetli badem. Şimdilerde kilosu 275 lira. Ak bademin kilosu 145 lira.
Datça’nın 12 tane, her biri farklı hoşlukta ve farklı kültürel yapıda köyü var. Birkaçını gezme fırsatı buldum. İlçe merkezi haricindeki bu köylere evvelden ulaşım daha zorken artık epeyce daha kolay ve kısa sürüyor.
Birbirinden hoş köyler
Datça’nın Emecik, Kızlan, Reşadiye, Eski Datça, Datça İskele, Hızırşah, Karaköy, Mesudiye, Sındı, Yaka, Cumalı ve Yazı köyleri bugünkü lokal yapılanmada mahalle ismiyle anılıyor. Her biri farklı özellik, eser ve mahallî dokuya sahip bu köylerin en azından birkaçına uğramadan Datça’dan ayrılmayın. Kızlan Köyü’nde tarihi 300 yıl kadar öncesine giden yel değirmenleri hayli mistik bir hava katıyor. Tarihte biraz seyahat etmek ve hoş kareler yakalamak isteyenler için ikisi restore edilmiş altı yel değirmeni var. Türkmen külçeşidinin sıcak atmosferinin hissedildiği Mesudiye Köyü bereketli topraklarıyla yılın her ayında farklı ziraî eserler sunan bir cennet köşe.
Bilhassa çam ağaçları yardımıyla yemyeşil bir manzaraya sahip köyde çekirdeksiz narla hazırlanan nar suyunu yaz-kış satıyorlar. Bu mevsimde nar suyunun bu kadar lezzetlisini bulacağımı varsayım bile etmezdim. Narenciye çeşitlerinin yetiştirildiği köyde hünerli bayanların yapıp sattığı mis kokulu ve lezzetli doğal reçellerden almadan dönmemenizi tavsiye ederim. Ziraî Kalkınma Kooperatifi yardımıyla Datça’ya mahsus lezzetleri en doğal haliyle sunan Sındı Köyü, ismini savaş periyodundaki sığınmacılardan almış. Denize kıyısı olmamasına karşın etrafı dağlarla çevrili olduğu için binlerce yıl boyunca hücumlardan ve korsanlardan korunmak isteyenlerin sığındığı bir yer olmuş.
Kaya mezarlarına da mesken sahipliği yapan köyün en önemli geçim kaynağı arıcılık. Datça’nın en lezzetli ballarını bu köyden satın alabilirsiniz. Yakaköy ise eşsiz görüntüsüyle başka köylerden ayrılıyor. Dünyaca ünlü Palamutbükü Koyu, Yakaköy’ün en ünlü noktalarından biri. Hatta Palamutbükü yeşil ve maviyi buluşturan eşsiz hoşluğuyla Yakaköy’ün bile isminin önüne geçmeyi başarmış. Datça’nın merkezine 6 kilometre uzaklıkta, tarım açısından elverişli topraklara sahip Hızırşah Köyü ise ismini Menteşoğulları devrinde hayatış Orhan Bey’in oğlu Hızırşah’tan almış. Bal, badem ve zeytinin yanı sıra mahallî dokumacılık eserleriyle de tanınan bu yere uğradığınızda mahallî ipek dokuma atölyelerini ziyaret etmeyi unutmayın. Emecik Dağı eteklerinde şurası Emecik Köyü klasik taş konutlarıyla ön plana çıkıyor. Daracık sokakları, mavi bayraklı Aktur Koyu, çam dağlarının eşsiz görüntüsü, Apollon Kutsal Alanı ve Bizans periyodundan kalan büyük bazilikayı da kesinlikle görün.
Almadan dönmeyin
Datça’daki mahallî mamüllerin Türkiye ve dünya çapındaki ününü duymuştum. Merkeze beş dakika uzaklıktaki Datça Köy Eserleri lokal mamüllerin satıldığı muazzam bir market diyebilirim. Burada binbir çeşit badem ve bademli eser var. Bilhassa badem sütü ve badem unundan yapılmış yiyecekler, kozmetikler sizi saatlerce oyalayabilir. Evvelce köylerde misafirliklerde ikram edilen fırınlanmış bademli kuru incir epey lezzetli.
Bademle hazırlanmış kuru inciri yörenin zeytinyağına bandırıp yemek gerekiyormuş. Tatlı şeyleri sevenler için ayrıyeten bademli gazoz, ballı badem, badem ezmesi, bademli sucuk ve Kavala kurabiyesi de var. Ayrıyeten biraz ötede zeytinyağı ve zeytinyağlı eserler için Olive Farm’ı görmenizi tavsiye ederim. Datça’nın balı için ise Pehlivan Balları yöreye özel biroldukça çeşidiyle tercih edebileceğiniz noktalardan. Pehlivan Balları’nda yöreye mahsus bademli eserler de bulabilirsiniz.
Neredeyse el değmemiş tabiat olağanüstüsü köyleri, masmavi denizi, koyları, yemyeşil bitki örtüsü, zeytin ve badem ağaçlarıyla dolu tarlaları, çabucak her menüde olan bademli yemekleri Datça denince birinci aklıma gelenler. Benim en sevdiğim, Işıklı Dede’nin bahçesinde tabiatıyla çıktığı söylenen Işıklı badem. En iri ve en dolgun çeşit. Tadı en tatlı olan. Zarı sarımsı. Datça haricinde hiç bir yerde aşısı tutmaz, yetişmez. Coğrafik işareti var. En lezzetli badem. Şimdilerde kilosu 275 lira. Ak bademin kilosu 145 lira.
Datça’nın 12 tane, her biri farklı hoşlukta ve farklı kültürel yapıda köyü var. Birkaçını gezme fırsatı buldum. İlçe merkezi haricindeki bu köylere evvelden ulaşım daha zorken artık epeyce daha kolay ve kısa sürüyor.
Birbirinden hoş köyler
Datça’nın Emecik, Kızlan, Reşadiye, Eski Datça, Datça İskele, Hızırşah, Karaköy, Mesudiye, Sındı, Yaka, Cumalı ve Yazı köyleri bugünkü lokal yapılanmada mahalle ismiyle anılıyor. Her biri farklı özellik, eser ve mahallî dokuya sahip bu köylerin en azından birkaçına uğramadan Datça’dan ayrılmayın. Kızlan Köyü’nde tarihi 300 yıl kadar öncesine giden yel değirmenleri hayli mistik bir hava katıyor. Tarihte biraz seyahat etmek ve hoş kareler yakalamak isteyenler için ikisi restore edilmiş altı yel değirmeni var. Türkmen külçeşidinin sıcak atmosferinin hissedildiği Mesudiye Köyü bereketli topraklarıyla yılın her ayında farklı ziraî eserler sunan bir cennet köşe.
Bilhassa çam ağaçları yardımıyla yemyeşil bir manzaraya sahip köyde çekirdeksiz narla hazırlanan nar suyunu yaz-kış satıyorlar. Bu mevsimde nar suyunun bu kadar lezzetlisini bulacağımı varsayım bile etmezdim. Narenciye çeşitlerinin yetiştirildiği köyde hünerli bayanların yapıp sattığı mis kokulu ve lezzetli doğal reçellerden almadan dönmemenizi tavsiye ederim. Ziraî Kalkınma Kooperatifi yardımıyla Datça’ya mahsus lezzetleri en doğal haliyle sunan Sındı Köyü, ismini savaş periyodundaki sığınmacılardan almış. Denize kıyısı olmamasına karşın etrafı dağlarla çevrili olduğu için binlerce yıl boyunca hücumlardan ve korsanlardan korunmak isteyenlerin sığındığı bir yer olmuş.
Kaya mezarlarına da mesken sahipliği yapan köyün en önemli geçim kaynağı arıcılık. Datça’nın en lezzetli ballarını bu köyden satın alabilirsiniz. Yakaköy ise eşsiz görüntüsüyle başka köylerden ayrılıyor. Dünyaca ünlü Palamutbükü Koyu, Yakaköy’ün en ünlü noktalarından biri. Hatta Palamutbükü yeşil ve maviyi buluşturan eşsiz hoşluğuyla Yakaköy’ün bile isminin önüne geçmeyi başarmış. Datça’nın merkezine 6 kilometre uzaklıkta, tarım açısından elverişli topraklara sahip Hızırşah Köyü ise ismini Menteşoğulları devrinde hayatış Orhan Bey’in oğlu Hızırşah’tan almış. Bal, badem ve zeytinin yanı sıra mahallî dokumacılık eserleriyle de tanınan bu yere uğradığınızda mahallî ipek dokuma atölyelerini ziyaret etmeyi unutmayın. Emecik Dağı eteklerinde şurası Emecik Köyü klasik taş konutlarıyla ön plana çıkıyor. Daracık sokakları, mavi bayraklı Aktur Koyu, çam dağlarının eşsiz görüntüsü, Apollon Kutsal Alanı ve Bizans periyodundan kalan büyük bazilikayı da kesinlikle görün.
Almadan dönmeyin
Datça’daki mahallî mamüllerin Türkiye ve dünya çapındaki ününü duymuştum. Merkeze beş dakika uzaklıktaki Datça Köy Eserleri lokal mamüllerin satıldığı muazzam bir market diyebilirim. Burada binbir çeşit badem ve bademli eser var. Bilhassa badem sütü ve badem unundan yapılmış yiyecekler, kozmetikler sizi saatlerce oyalayabilir. Evvelce köylerde misafirliklerde ikram edilen fırınlanmış bademli kuru incir epey lezzetli.
Bademle hazırlanmış kuru inciri yörenin zeytinyağına bandırıp yemek gerekiyormuş. Tatlı şeyleri sevenler için ayrıyeten bademli gazoz, ballı badem, badem ezmesi, bademli sucuk ve Kavala kurabiyesi de var. Ayrıyeten biraz ötede zeytinyağı ve zeytinyağlı eserler için Olive Farm’ı görmenizi tavsiye ederim. Datça’nın balı için ise Pehlivan Balları yöreye özel biroldukça çeşidiyle tercih edebileceğiniz noktalardan. Pehlivan Balları’nda yöreye mahsus bademli eserler de bulabilirsiniz.