Finike’ye adımınızı attığınızda, öbür ilçelerin o fazla turistik havasını almıyorsunuz. sebebini burada biraz vakit geçirince anlıyorsunuz. “Çünkü…” diyor Finikeliler, “Burayı korumak istiyoruz”. Haklılar. Bir yer turizme açıldığında o bölge ekonomik olarak kalkınıyor tahminen; lakin eski muhabbetler de örseleniyor güya. Finike’nin bu biçimdesi bir refleks geliştirmesi çok doğal. Lakin insan kentin sokaklarını gezerken kendi kendine sormadan edemiyor: “Aynı itinası en azından Kaleiçi’nde, çarşıda da gösterselerdi keşke…”
Pekala, Finike’de nereleri görmelisiniz? Hazırsanız hızlandırılmış bir çeşit yapalım…
EVVEL KALE ETRAFI
Alfabeyi ve camı bulmakla meşhur Fenikelileri duymuşsunuzdur… Fas’tan Kıbrıs’a, Portekiz’e kadar kolonileri olan bu antikçağ devletinin Türkiye’deki üssü, ismini de yaşatan Finike havalisidir. İşte bu biçimdelardan kalan kale kalıntılarının çevrelediği Kale Mahallesi’ne uğrayın evvela. Finike Merkez Mescidi pusulanız olsun. etrafında örülen hayatı adımlayarak kenti gezmeye başlayın. Yörenin en hoş lezzetlerinden şişçiler burada. Şişçi İlyas ve Şişçi Salih’i tavsiye ederim. Sevinçli Balık’ta kesinlikle bir akşam yemeği yiyin. Güler yüzlü çalışanlarıyla lezzetli eserleri ve çeşitliliğiyle alkışı hak ediyorlar.
Yörenin en hoş lezzeti şiş köfte…
Yazının girişinde kaydetmiştim: Eski çarşının ortalarında vakte direnen meskenleri gördüğünüzde hem seviniyor hem üzülüyorsunuz. Umarım yetkililer, kenti korumak konusunda daha hassas davranırlar. örneğin Şekerci Han, daha hayatın ortasında olsa… Eski kent bölgesinin halk ve yöneticilerin işbirliğiyle etraf düzenlemesinin yapılması Finike’ye artıdeğer katar, not düşelim.
BEKTAŞİ TEKKESİ
Limyra Antik Kenti’ne gidelim… İçinden suların aktığı bu eski yerleşim yerinde vakit, İsa’dan evvel donmuş üzere. Antalya, Muğla, Burdur ve Denizli’nin bir kısmını kapsayan, Roma İmparatorluğu’nun eyaleti olan Likyalılar, tarihte bilinen birinci demokratik birliği kurmuş halk. İşte o Likya’nın kentlerinden biri de Limyra. Osmanlı Bektaşilerinin de tekkelerini kurduğu yer burası. Fuat Köprülü’nün ‘Menkıbeleri Osmanlı devletinin kuruluşuyla ilgili rivayetlere karışan ve Bektaşi geleneğinde değerli bir yeri olan Anadolu abdallarından biri’ diye andığı Abdal Musa ismini biraz açayım: Birincil kaynaklarda onun Geyikli Baba’yla birlikte Bursa’nın zaptına omuz verdiği kayıtlı. Diyeceksiniz ki Abdal Musa Bursa’daydı, ne orta Antalya’ya gitti? İşte burası biraz flu… Pekala, Abdal Musa Bektaşiler için niye bu kadar önemli? İşte, Limyra’nın yanındaki Kâfi Baba Tekkesi sorunun yanıtını veriyor. Buradaki kitabeye göre Abdal Musa ‘pîr-i sânî’, yani ikinci pirdir ve kurduğu tekke, Bektaşiliğin dört dergâhından biridir. Bektaşi ayini icra edilirken etrafa serilen 12 posttan 11’incisinin Ayakçı Şah Abdal Musa Sultan Postu formunda isimlendirilmesi da makamına işaret eden bir detay. Bir antik kentte, bir Ali nefesi… hayatın hoş bir resmi…
Limyra’nın ortasından sular akıyor…
YER, ‘GÖKLİMAN’
Akdeniz’e inmişken o masmavi sularına yalnızca uzaktan bakmak olmaz natürel. İster Demre, ister Adrasan yolunu takip edin, iki güzergâh da sizi epeyce hoş denizlere ulaştıracak. Lakin bizim istikametimiz Demre istikameti… Gökliman Plajı, Finike Belediyesi’ne ilişkin bir toplumsal tesis, çok pak, bakımlı ve ekonomik. Burayı kesin görün, Akdeniz’e buradan kesinlikle bir kapı açın. Mağaralı Koy da Demre yolu üzerinde. Lakin Gökliman’da olduğu üzere araç parkı için ayrıyeten tahsis edilmiş bir yer yok. Yol kenarında ve ‘değerli eşyanızı araçta bırakmayın’ ikazı altında, taşlık yoldan bu eşsiz hoşluğa ulaşabilirsiniz. Burası bir plaj değil, hatırlatalım.
Başta söylemem gerekeni sonda söylüyorum: Finike, portakalıyla meşhur bir ilçe. Lakin portakal suyu fiyatları pek fahiş. Malum, ‘yapmadan dönme’ler klasiktir. Güneşi, Finike limanında batırmadan gelmeyin diyelim. Adrasan, Olimpos, Çıralı, Suluada destinasyonunu öbür bir yazıya havale edip Noel Baba’nın konutuyla güneye şimdilik veda edelim…
‘DEMRE’ ÇATMA!
Demre, eski Likya’nın ve pek doğal Antalya’nın kıymetli kentlerinden. Lakin mazisini bugünlere taşıyan bir kentleşme, bir mimari estetik pek yok. Çabucak her Anadolu kenti üzere Demre de ‘derme çatma’ maalesef. bir daha de burada yerli turist kadar, yabancı turist de göze çarpıyor. niçini muhakkak: IV. yüzyılda piskoposluk yapmış, Hıristiyanlığın kıymetli figürlerinden Aziz Nikola, meşhur ismiyle Noel Baba’nın son uykusunu uyuduğu yer Demre. Halk içinde Noel Baba Kilisesi olarak bilinen yapı, kentin merkezinde. Nikola’nın Akdeniz havzasında hayli eski vakit içinderdan beri bir karşılığı var. Özellikle Doğu Akdenizli gemiciler, onun anısına büyük değer göstermiş; kaptanlar, ikonasını gemilerine asmış ve ‘dümenini Aziz Nikola tutsun’ dualarıyla seyrüsefer eylemişler. Noel Baba, her ne kadar Yenidünya’da 19’uncu yüzyıl ortalarında, Amerikalı karikatürist Thomas Nast’in çizimiyle tanınan olsa da Aziz Nikola’nın şöhreti Eskidünya’da hayli kadim. Myra Antik Kenti ise katiyen görülmeli. Kaya mezarları, antik tiyatrosuyla hâlâ konuşan bir yer. bir daha Yerebatan Sarnıcı’nın küçük bir örneğiyle tanışmak isterseniz Likya Medeniyetleri Müzesi’ne de uğramanızı salık veririm. Bu ortada başlığı Demre’nin geneline teşmil etmiyorum doğal. Dikkat çekmek istediğim konu; eski kentlerin eski fotoğraflardaki hallerinin çağdaş vakit içindera yenilmesi. Yoksa Kaleköy’ü, Üçağız’ı, Kekova’sı ve öteki antik kentleriyle keşfedilmesi gereken bir letafet bahçesi Demre.
Aziz Nikola Kilisesi
Pekala, Finike’de nereleri görmelisiniz? Hazırsanız hızlandırılmış bir çeşit yapalım…
EVVEL KALE ETRAFI
Alfabeyi ve camı bulmakla meşhur Fenikelileri duymuşsunuzdur… Fas’tan Kıbrıs’a, Portekiz’e kadar kolonileri olan bu antikçağ devletinin Türkiye’deki üssü, ismini de yaşatan Finike havalisidir. İşte bu biçimdelardan kalan kale kalıntılarının çevrelediği Kale Mahallesi’ne uğrayın evvela. Finike Merkez Mescidi pusulanız olsun. etrafında örülen hayatı adımlayarak kenti gezmeye başlayın. Yörenin en hoş lezzetlerinden şişçiler burada. Şişçi İlyas ve Şişçi Salih’i tavsiye ederim. Sevinçli Balık’ta kesinlikle bir akşam yemeği yiyin. Güler yüzlü çalışanlarıyla lezzetli eserleri ve çeşitliliğiyle alkışı hak ediyorlar.
Yörenin en hoş lezzeti şiş köfte…
Yazının girişinde kaydetmiştim: Eski çarşının ortalarında vakte direnen meskenleri gördüğünüzde hem seviniyor hem üzülüyorsunuz. Umarım yetkililer, kenti korumak konusunda daha hassas davranırlar. örneğin Şekerci Han, daha hayatın ortasında olsa… Eski kent bölgesinin halk ve yöneticilerin işbirliğiyle etraf düzenlemesinin yapılması Finike’ye artıdeğer katar, not düşelim.
BEKTAŞİ TEKKESİ
Limyra Antik Kenti’ne gidelim… İçinden suların aktığı bu eski yerleşim yerinde vakit, İsa’dan evvel donmuş üzere. Antalya, Muğla, Burdur ve Denizli’nin bir kısmını kapsayan, Roma İmparatorluğu’nun eyaleti olan Likyalılar, tarihte bilinen birinci demokratik birliği kurmuş halk. İşte o Likya’nın kentlerinden biri de Limyra. Osmanlı Bektaşilerinin de tekkelerini kurduğu yer burası. Fuat Köprülü’nün ‘Menkıbeleri Osmanlı devletinin kuruluşuyla ilgili rivayetlere karışan ve Bektaşi geleneğinde değerli bir yeri olan Anadolu abdallarından biri’ diye andığı Abdal Musa ismini biraz açayım: Birincil kaynaklarda onun Geyikli Baba’yla birlikte Bursa’nın zaptına omuz verdiği kayıtlı. Diyeceksiniz ki Abdal Musa Bursa’daydı, ne orta Antalya’ya gitti? İşte burası biraz flu… Pekala, Abdal Musa Bektaşiler için niye bu kadar önemli? İşte, Limyra’nın yanındaki Kâfi Baba Tekkesi sorunun yanıtını veriyor. Buradaki kitabeye göre Abdal Musa ‘pîr-i sânî’, yani ikinci pirdir ve kurduğu tekke, Bektaşiliğin dört dergâhından biridir. Bektaşi ayini icra edilirken etrafa serilen 12 posttan 11’incisinin Ayakçı Şah Abdal Musa Sultan Postu formunda isimlendirilmesi da makamına işaret eden bir detay. Bir antik kentte, bir Ali nefesi… hayatın hoş bir resmi…
Limyra’nın ortasından sular akıyor…
YER, ‘GÖKLİMAN’
Akdeniz’e inmişken o masmavi sularına yalnızca uzaktan bakmak olmaz natürel. İster Demre, ister Adrasan yolunu takip edin, iki güzergâh da sizi epeyce hoş denizlere ulaştıracak. Lakin bizim istikametimiz Demre istikameti… Gökliman Plajı, Finike Belediyesi’ne ilişkin bir toplumsal tesis, çok pak, bakımlı ve ekonomik. Burayı kesin görün, Akdeniz’e buradan kesinlikle bir kapı açın. Mağaralı Koy da Demre yolu üzerinde. Lakin Gökliman’da olduğu üzere araç parkı için ayrıyeten tahsis edilmiş bir yer yok. Yol kenarında ve ‘değerli eşyanızı araçta bırakmayın’ ikazı altında, taşlık yoldan bu eşsiz hoşluğa ulaşabilirsiniz. Burası bir plaj değil, hatırlatalım.
Başta söylemem gerekeni sonda söylüyorum: Finike, portakalıyla meşhur bir ilçe. Lakin portakal suyu fiyatları pek fahiş. Malum, ‘yapmadan dönme’ler klasiktir. Güneşi, Finike limanında batırmadan gelmeyin diyelim. Adrasan, Olimpos, Çıralı, Suluada destinasyonunu öbür bir yazıya havale edip Noel Baba’nın konutuyla güneye şimdilik veda edelim…
‘DEMRE’ ÇATMA!
Demre, eski Likya’nın ve pek doğal Antalya’nın kıymetli kentlerinden. Lakin mazisini bugünlere taşıyan bir kentleşme, bir mimari estetik pek yok. Çabucak her Anadolu kenti üzere Demre de ‘derme çatma’ maalesef. bir daha de burada yerli turist kadar, yabancı turist de göze çarpıyor. niçini muhakkak: IV. yüzyılda piskoposluk yapmış, Hıristiyanlığın kıymetli figürlerinden Aziz Nikola, meşhur ismiyle Noel Baba’nın son uykusunu uyuduğu yer Demre. Halk içinde Noel Baba Kilisesi olarak bilinen yapı, kentin merkezinde. Nikola’nın Akdeniz havzasında hayli eski vakit içinderdan beri bir karşılığı var. Özellikle Doğu Akdenizli gemiciler, onun anısına büyük değer göstermiş; kaptanlar, ikonasını gemilerine asmış ve ‘dümenini Aziz Nikola tutsun’ dualarıyla seyrüsefer eylemişler. Noel Baba, her ne kadar Yenidünya’da 19’uncu yüzyıl ortalarında, Amerikalı karikatürist Thomas Nast’in çizimiyle tanınan olsa da Aziz Nikola’nın şöhreti Eskidünya’da hayli kadim. Myra Antik Kenti ise katiyen görülmeli. Kaya mezarları, antik tiyatrosuyla hâlâ konuşan bir yer. bir daha Yerebatan Sarnıcı’nın küçük bir örneğiyle tanışmak isterseniz Likya Medeniyetleri Müzesi’ne de uğramanızı salık veririm. Bu ortada başlığı Demre’nin geneline teşmil etmiyorum doğal. Dikkat çekmek istediğim konu; eski kentlerin eski fotoğraflardaki hallerinin çağdaş vakit içindera yenilmesi. Yoksa Kaleköy’ü, Üçağız’ı, Kekova’sı ve öteki antik kentleriyle keşfedilmesi gereken bir letafet bahçesi Demre.
Aziz Nikola Kilisesi