Bir kenti romanlardan okuyabilirsiniz, internette arayıp hakkında bilgi edinebilirsiniz yahut toplumsal medyadan fotoğraflarına bakıp hayranlık duyabilirsiniz. Fakat insanlarıyla sohbet etmenin, sokaklarında yürüyüp ruhunu hissetmenin, lezzetli yemeklerini tatmanın, özetlemek gerekirsesı havasını solumanın tesiri farklı. Diyarbakır da surlarından içeri adımınızı attığınız anda sizi büyüleyen ve şaşırtan kentlerden biri. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafınca düzenlenen Türkiye Kültür Yolu Şenlikleri kapsamında bu yıl birinci defa gerçekleştirilen Sur Kültür Yolu Festivali’ne katılmak için Diyarbakır’a gittim.
8 Ekim’de başlayan ve bugün sona eren şenlik sebebiyle kent adeta bir cümbüş yeriydi. Dağ Kapı Meydanı’ndaki konserlere ilgi büyüktü. Benim de Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın konserini dinleme bahtım oldu. Şef Cemi’i Can Deliorman’ın yönettiği orkestraya kemanıyla eşlik eden Cihat Aşkın dinleyen herkese bir müzik şöleni yaşattı. Ben de tüm Diyarbakırlılar üzere onları ayakta alkışladım. Şenlik sırasında kente getirilen balonlar da aktifliğe farklı bir renk kattı.
Saint George Kilisesi bir sanat merkezine dönüştürülmüş. Refik Anadol’un yapıtı burada sergilendi.
Karacadağ’ın gri gölgesi
Diyarbakır’ın ne kadar kadim bir kent olduğu daima söylenir… Ama bunun ne demek olduğunu anlayabilmek için gidip keşfetmek gerekiyor. Kentin sokaklarında gördüğüm her tarihi yapının yanından ağzım açık geçerken bir taraftan da rehberimiz Hasan Aydemir’in anlattıklarına kulak veriyorum… Aydemir’in dediğine göre İç Kale bölgesindeki Amida Antik Kenti kazılarında kent tarihinin MÖ 6300’lere kadar gittiği ve o devirden beri bu bölgede kesintisiz bir yerleşik hayatın olduğu bulunmuş. Hurriler, Asurlular, Urartular, Persler, Romalılar, Bizanslılar ve Osmanlılar üzere toplam 33 medeniyet kente izlerini bırakmış. Etraftaki mescitleri, kiliseleri, minareleri, hanları gezerken biroldukca yapının mimarisinde koyu gri ve krem rengi taşların kontrast kullanıldığını görüyorsunuz. Diyarbakır ve Şanlıurfa hududunda sönmüş bir volkanik yanardağ olan Karacadağ patladığında onun lavları bu coğrafyaya yayılmış. Koyu gri renkteki bazalt taşlarını oluşturmuş.
Diyarbakır Ulu Cami
Diyarbakır surları da bu biçimde bazalt bir kayanın üzerine kurulmuş. Sur demişken Diyarbakır’ın çift surlu bir kent olduğunu çabucak belirteyim. Surların bir İç Kale kısmı ve MS 6’ncı yüzyılda Bizanslılar tarafınca inşa edilen dış surları var. Bu ortada gri taşlara kontrast taşlar da sarı kireç taşı. Midyat taşı da deniyor. Öncelikle Mimar Sinan’ın Anadolu’daki yapıtlarından biri olan Behram Paşa Camisi’ni gezmenizi öneririm. Kapısındaki süslemelere hayran kalacaksınız. Kesimlerden birini yerinden sökmeye kalkarsanız hepsi domino taşları üzere dağılıyor zira her bir süsleme kendinden daha sonra gelenin yükünü taşıyor.
Diyarbakır’a gidince Dört Ayaklı Minare’nin altından 7 defa geçip dilek tutmadan dönmedim. Pir Mutahhar (Şeyh Mattar) Camisi’nin çabucak yanında, 4 sütun üzerinde yerden yükseliyor. Sizi büyüleyecek bir başka yapı da Diyarbakır Ulu Cami. Mar Toma Kilisesi, mescide çevrilerek oluşturulmuş. Büyük Selçuklu Hükümdarı Melikşah tarafınca 11’inci yüzyılda onarılmış. Buradaki en değişik ayrıntı avludaki ünlü alım El Cezeri’nin yaptığı güneş saati. Bu güneş saati bugün hâlâ çalışmaya devam ediyor.
Tarihi yerlere ve lezzetlerine doyulmuyor…
* Surp Giragos Ermeni Kilisesi’ni ziyaret edin. Ardındaki zımnî bahçeye de göz atın.
* Şenlik sırasında Mar Petyun Keldani Katolik Kilisesi’nde ‘İsmail Acar Sergisi’ vardı. Yapının mistik ruhu ve eserler inanılmazdı.
* Zerzevan Konağı’nda kahvaltı edin ve pekmezli kavurmalarını deneyin.
m Bir dengbej meskeninde Kürtçe ağıtlar dinlemek fazlaca farklı bir tecrübeydi. ‘Deng’ ses, ‘bej’ de söylemek manasına geliyor. Yakalayabilirseniz dinlemenizi öneririm.
* Saint George Kilisesi bir sanat merkezine dönüştürülmüş. Refik Anadol’un ‘Rönesans Rüyaları’ isimli yapıtını de burada görme bahtım oldu. Büyülendim.
* Akşam yemeğinizi şayet yer bulabilirseniz Fırın-Ci’de yemenizi öneririm. Pirinç, et ve et suyundan yapılan beyran çorbası süper.
* Hasan Paşa Hanı’nda ve Sülüklü Han’da oturup menengiç kahvesi için.
* Suzan Suzi’nin müziklere mevzu olan hüzünlü aşk öyküsünün geçtiği On Gözlü Köprü üzerinden Dicle Nehri’ni izlemeyi ihmal etmeyin.
* Birinci Dünya Savaşı sırasında Mustafa Kemal Atatürk’ün karargâh olarak kullandığı Gazi Köşkü hâlâ hoşluğunu koruyor.
* Diyarbakır surlarının ortasında 82 burç var, bunların en eskisi ve uzunu Keçi Burcu. Görülecekler listenizde olmalı.
* Hotel Büyük Kervansaray da kapısından içeri girdiğinizde sizi geniş bir avlu ve hoş ağaçlarla karşılayan bir yer.
8 Ekim’de başlayan ve bugün sona eren şenlik sebebiyle kent adeta bir cümbüş yeriydi. Dağ Kapı Meydanı’ndaki konserlere ilgi büyüktü. Benim de Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın konserini dinleme bahtım oldu. Şef Cemi’i Can Deliorman’ın yönettiği orkestraya kemanıyla eşlik eden Cihat Aşkın dinleyen herkese bir müzik şöleni yaşattı. Ben de tüm Diyarbakırlılar üzere onları ayakta alkışladım. Şenlik sırasında kente getirilen balonlar da aktifliğe farklı bir renk kattı.
Saint George Kilisesi bir sanat merkezine dönüştürülmüş. Refik Anadol’un yapıtı burada sergilendi.
Karacadağ’ın gri gölgesi
Diyarbakır’ın ne kadar kadim bir kent olduğu daima söylenir… Ama bunun ne demek olduğunu anlayabilmek için gidip keşfetmek gerekiyor. Kentin sokaklarında gördüğüm her tarihi yapının yanından ağzım açık geçerken bir taraftan da rehberimiz Hasan Aydemir’in anlattıklarına kulak veriyorum… Aydemir’in dediğine göre İç Kale bölgesindeki Amida Antik Kenti kazılarında kent tarihinin MÖ 6300’lere kadar gittiği ve o devirden beri bu bölgede kesintisiz bir yerleşik hayatın olduğu bulunmuş. Hurriler, Asurlular, Urartular, Persler, Romalılar, Bizanslılar ve Osmanlılar üzere toplam 33 medeniyet kente izlerini bırakmış. Etraftaki mescitleri, kiliseleri, minareleri, hanları gezerken biroldukca yapının mimarisinde koyu gri ve krem rengi taşların kontrast kullanıldığını görüyorsunuz. Diyarbakır ve Şanlıurfa hududunda sönmüş bir volkanik yanardağ olan Karacadağ patladığında onun lavları bu coğrafyaya yayılmış. Koyu gri renkteki bazalt taşlarını oluşturmuş.
Diyarbakır Ulu Cami
Diyarbakır surları da bu biçimde bazalt bir kayanın üzerine kurulmuş. Sur demişken Diyarbakır’ın çift surlu bir kent olduğunu çabucak belirteyim. Surların bir İç Kale kısmı ve MS 6’ncı yüzyılda Bizanslılar tarafınca inşa edilen dış surları var. Bu ortada gri taşlara kontrast taşlar da sarı kireç taşı. Midyat taşı da deniyor. Öncelikle Mimar Sinan’ın Anadolu’daki yapıtlarından biri olan Behram Paşa Camisi’ni gezmenizi öneririm. Kapısındaki süslemelere hayran kalacaksınız. Kesimlerden birini yerinden sökmeye kalkarsanız hepsi domino taşları üzere dağılıyor zira her bir süsleme kendinden daha sonra gelenin yükünü taşıyor.
Diyarbakır’a gidince Dört Ayaklı Minare’nin altından 7 defa geçip dilek tutmadan dönmedim. Pir Mutahhar (Şeyh Mattar) Camisi’nin çabucak yanında, 4 sütun üzerinde yerden yükseliyor. Sizi büyüleyecek bir başka yapı da Diyarbakır Ulu Cami. Mar Toma Kilisesi, mescide çevrilerek oluşturulmuş. Büyük Selçuklu Hükümdarı Melikşah tarafınca 11’inci yüzyılda onarılmış. Buradaki en değişik ayrıntı avludaki ünlü alım El Cezeri’nin yaptığı güneş saati. Bu güneş saati bugün hâlâ çalışmaya devam ediyor.
Tarihi yerlere ve lezzetlerine doyulmuyor…
* Surp Giragos Ermeni Kilisesi’ni ziyaret edin. Ardındaki zımnî bahçeye de göz atın.
* Şenlik sırasında Mar Petyun Keldani Katolik Kilisesi’nde ‘İsmail Acar Sergisi’ vardı. Yapının mistik ruhu ve eserler inanılmazdı.
* Zerzevan Konağı’nda kahvaltı edin ve pekmezli kavurmalarını deneyin.
m Bir dengbej meskeninde Kürtçe ağıtlar dinlemek fazlaca farklı bir tecrübeydi. ‘Deng’ ses, ‘bej’ de söylemek manasına geliyor. Yakalayabilirseniz dinlemenizi öneririm.
* Saint George Kilisesi bir sanat merkezine dönüştürülmüş. Refik Anadol’un ‘Rönesans Rüyaları’ isimli yapıtını de burada görme bahtım oldu. Büyülendim.
* Akşam yemeğinizi şayet yer bulabilirseniz Fırın-Ci’de yemenizi öneririm. Pirinç, et ve et suyundan yapılan beyran çorbası süper.
* Hasan Paşa Hanı’nda ve Sülüklü Han’da oturup menengiç kahvesi için.
* Suzan Suzi’nin müziklere mevzu olan hüzünlü aşk öyküsünün geçtiği On Gözlü Köprü üzerinden Dicle Nehri’ni izlemeyi ihmal etmeyin.
* Birinci Dünya Savaşı sırasında Mustafa Kemal Atatürk’ün karargâh olarak kullandığı Gazi Köşkü hâlâ hoşluğunu koruyor.
* Diyarbakır surlarının ortasında 82 burç var, bunların en eskisi ve uzunu Keçi Burcu. Görülecekler listenizde olmalı.
* Hotel Büyük Kervansaray da kapısından içeri girdiğinizde sizi geniş bir avlu ve hoş ağaçlarla karşılayan bir yer.