Türk kahvesinin 500 yıllık bir hikayesi var. Biroldukça ülkenin tarihinden bile daha uzun. Ortadan geçen müddette evrilmiş lakin tadından bir şey kaybetmemiş, tam aksine yeni lezzetler kazanmış, tüm dünyaca tanınan, bize has bir bedel haline gelmiş.
Osmanlı coğrafyasına 16’ncı yüzyılın ortalarında Habeşistan’dan ulaşan kahve, buradan dünyanın dört bir yanına yayılmış. Gittiği her köşede, o diyara ilişkin kültürün ortasında kendi dünyasını oluşturmuş. İzmir’de kahvenin farklı pişirildiği klâsik dükkânlar epeyce ilgi görüyor.
Bir yandan da 3’üncü dalga kahveciler açılıyor. Yani kentin kahveyle sıkı bir bağı var. İzmir Kahve Rotası’nın fikir sahiplerinden birinin turizmci Lal Talay olduğunu öğrenip onunla çıkıyoruz yola. Lal’ın anlattıkları ve derin bilgisi büyüleyici.
Gezginimiz Aynur Tattersall (sağda) tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda alışverişten yorulan İzmirliler üzere kahve molası verdi.
Dünyada kahvenin hayatı hızlandırdığına inanılırken, Türkiye’de kahvenin daha fazlaca ömrün hızını kesen bir mola olduğunu düşünenler çoğunlukta. İnsanların konut ve işyeri haricinde vakit içinderının büyük kısmını geçirdikleri alanlara yenisini ekleyen kahve yerleri birfazlaca sosyolog tarafınca ‘Third Space’ (insanların iş ve mesken içinde geçen hayatlarında uğrak bir 3’üncü yere sahip olması) teorisinin can bulmuş hali olarak tanımlanıyor. Kahve yalnızken ya çalışma ortamında ya da meskende kısa molaların aracı olurken dostla içilen kahveler biraz daha uzun molaların aracı haline dönüşüyor.
Birinci durak: Acı Kahve
Birinci durağımız, klasik Türk kahvelerinin pişirildiği tarihi Kızlarağası Hanı oldu. Karşımıza nazar boncuklarıyla süslü Kahveciler Sokağı çıktı. İzmir’in tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda Türk kahvesi klasik metotlarla yapılıyor ancak değişik yordamlarda sunuluyor.
Burada hem kahvenin birebir vakitte atmosferinin müdavimleri diğer. 1700’lü senelerdan beri Kemeraltı’nın en işlek yeri olan Kızlarağası Hanı’nın avlusundaki Acı Kahve’ye sorgusuz sualsiz girdik. Sakızlı lokumla servis edilen klâsik Türk kahvesi, hasır tabureler üzerinde alışveriş yorgunluğunu atmak isteyenlerin ya da bilindik bir yerde buluşarak alışverişe çıkacakların uğrak yeri.
Hem avluda hem hanın üst katında hizmet veren yerde dağçilekli ve çikolatalı üzere farklı aromalara sahip Türk kahvesi çeşitleri de var. Dağçilekli olanı tatmanızı tavsiye ederim.
Kumda pişirmenin mucidi
Kumda kahvenin mucidi Kemeraltı Hisarönü Kumda Kahve. Aslında Kıbrıs yöntemi kahve hazırlıyor. Yaklaşık 8-9 dakikada sıcak kumun üzerine konan cezvede pişirilen kahve, öteki metotlara göre uzun ve zahmetli bir müddetç gerektiriyor. Daha yumuşak içimli bir kahve olması niçiniyleyse tercih ediliyor.
Hisarönü Kumda Kahve
Sahibi İsam Gültekin, kahvenin en eski ve bilinen usulü köz üzerinde pişirmeye farklı bir yorum getirdiklerini, bundan müşterilerinin hayli şad olduğunu anlatıyor heyecanla. 13 yıldır her gün yüzlerce fincan kahve sunan Kumda Kahve, demirhindi üzere klasik Osmanlı şerbetleriyle kahve aromasını buluşturan tek yer.
Günde bin fincan
Kemeraltı’nda alışverişten daha sonra bir fincan kahve içip dinlenmek için sokağa giriyor İzmirliler. Yabancı turistlerin de ilgisini çeken Polat Kahve, Türk kahvesini cezve yerine fincanda pişiriyor. Fincanda kahve, alevle hayli süratli pişiyor. Fincana evvel kuru kahve, üzerine sıcak su ekleniyor. Kaşıkla düzgünce ezilen kahve, fincanla bir arada ateşe konuyor. Yalnızca fincanın yarısı yüksek alevin üzerine sürülüyor ki içenin ağzı yanmasın. Bu pişirme yolu kahvenin köpüğünün iki farklı renk tonunda olmasını sağlıyor.
Polat Kahve
Satı Polat, yerinde 14 yıldır fincanda hazırladığı iki renkli kahvesini kendi el imali şerbetiyle sunarak farklılığını ortaya koyuyor. Özel şerbet, karanfil, tarçın üzere aromalı 8 çeşit materyalle hazırlanıyor. Günde ortalama bin fincan kahvenin satıldığını anlatıyor. İnanamıyorum! Turizm mevsiminde bunun da üzerine çıkılabildiğini belirtiyor.
İsimleri değişip kafe oluyor
Kemeraltı’ndan Alsancak’a geçtiğimizde kahvehanelerin yerlerini artık kafelere bıraktığını çabucak fark ediyoruz. İsmi değişse de yerlerin özellik ve nitelikleri aslında daima tıpkı. Alsancak’taki ‘yeni nesil’ kahve dükkânlarına yanlışsız yol alıyoruz.
Kapısını çaldığımız birinci yer Kamber Güngör’e ilişkin Poka Coffee Roasters. 2016’da hizmete başlamış. Bu 3’üncü dalga kahveci, dünyanın en düzgün çiftliklerinden sağladığı yeşil kahve çekirdeklerini gözümüzün önünde kavuruyor. Köpürtülen sütle latte fincanı üzerinde oluşturulan sanatın vakit zaman müsabakaları oluyormuş. Burada çalışanların 30 saniyede hazırladıkları latteyi hayranlıkla izliyoruz.
Poka Coffee Roasters
Alsancak Kıbrıs Şehitleri Caddesi’ne hakikat ilerlerken orta sokaklardan birine sapıyoruz. Pia Sahaf Cafe önümüze çıkıyor. Kitap ve kahve keyfini birlikte sunan eskinin kıraathanesi özelliklerine sahip yer retro bir hava sunuyor.
Pia Sahaf Cafe
Pia Sahaf’ta eski kitapların içinde oturup, kahve içip kitap okuyabiliyorsunuz. Burada eski kitap ve eski plaklar da alınıp satılıyor.
Uygar Yılmaz’ın yerinde Bergen ve Behlül isimli iki sempatik kedi de canları isterse size eşlik ediyor. İzmir’de bilindik zincir yerlerin ötesinde daha kaç kahvehaneler, kafeler var şüphesiz. Lakin biz gerisini diğer bir seyahate bırakıyoruz ki heyecanımızı, merakımızı canlı tutalım.
Osmanlı coğrafyasına 16’ncı yüzyılın ortalarında Habeşistan’dan ulaşan kahve, buradan dünyanın dört bir yanına yayılmış. Gittiği her köşede, o diyara ilişkin kültürün ortasında kendi dünyasını oluşturmuş. İzmir’de kahvenin farklı pişirildiği klâsik dükkânlar epeyce ilgi görüyor.
Bir yandan da 3’üncü dalga kahveciler açılıyor. Yani kentin kahveyle sıkı bir bağı var. İzmir Kahve Rotası’nın fikir sahiplerinden birinin turizmci Lal Talay olduğunu öğrenip onunla çıkıyoruz yola. Lal’ın anlattıkları ve derin bilgisi büyüleyici.
Gezginimiz Aynur Tattersall (sağda) tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda alışverişten yorulan İzmirliler üzere kahve molası verdi.
Dünyada kahvenin hayatı hızlandırdığına inanılırken, Türkiye’de kahvenin daha fazlaca ömrün hızını kesen bir mola olduğunu düşünenler çoğunlukta. İnsanların konut ve işyeri haricinde vakit içinderının büyük kısmını geçirdikleri alanlara yenisini ekleyen kahve yerleri birfazlaca sosyolog tarafınca ‘Third Space’ (insanların iş ve mesken içinde geçen hayatlarında uğrak bir 3’üncü yere sahip olması) teorisinin can bulmuş hali olarak tanımlanıyor. Kahve yalnızken ya çalışma ortamında ya da meskende kısa molaların aracı olurken dostla içilen kahveler biraz daha uzun molaların aracı haline dönüşüyor.
Birinci durak: Acı Kahve
Birinci durağımız, klasik Türk kahvelerinin pişirildiği tarihi Kızlarağası Hanı oldu. Karşımıza nazar boncuklarıyla süslü Kahveciler Sokağı çıktı. İzmir’in tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda Türk kahvesi klasik metotlarla yapılıyor ancak değişik yordamlarda sunuluyor.
Burada hem kahvenin birebir vakitte atmosferinin müdavimleri diğer. 1700’lü senelerdan beri Kemeraltı’nın en işlek yeri olan Kızlarağası Hanı’nın avlusundaki Acı Kahve’ye sorgusuz sualsiz girdik. Sakızlı lokumla servis edilen klâsik Türk kahvesi, hasır tabureler üzerinde alışveriş yorgunluğunu atmak isteyenlerin ya da bilindik bir yerde buluşarak alışverişe çıkacakların uğrak yeri.
Hem avluda hem hanın üst katında hizmet veren yerde dağçilekli ve çikolatalı üzere farklı aromalara sahip Türk kahvesi çeşitleri de var. Dağçilekli olanı tatmanızı tavsiye ederim.
Kumda pişirmenin mucidi
Kumda kahvenin mucidi Kemeraltı Hisarönü Kumda Kahve. Aslında Kıbrıs yöntemi kahve hazırlıyor. Yaklaşık 8-9 dakikada sıcak kumun üzerine konan cezvede pişirilen kahve, öteki metotlara göre uzun ve zahmetli bir müddetç gerektiriyor. Daha yumuşak içimli bir kahve olması niçiniyleyse tercih ediliyor.
Hisarönü Kumda Kahve
Sahibi İsam Gültekin, kahvenin en eski ve bilinen usulü köz üzerinde pişirmeye farklı bir yorum getirdiklerini, bundan müşterilerinin hayli şad olduğunu anlatıyor heyecanla. 13 yıldır her gün yüzlerce fincan kahve sunan Kumda Kahve, demirhindi üzere klasik Osmanlı şerbetleriyle kahve aromasını buluşturan tek yer.
Günde bin fincan
Kemeraltı’nda alışverişten daha sonra bir fincan kahve içip dinlenmek için sokağa giriyor İzmirliler. Yabancı turistlerin de ilgisini çeken Polat Kahve, Türk kahvesini cezve yerine fincanda pişiriyor. Fincanda kahve, alevle hayli süratli pişiyor. Fincana evvel kuru kahve, üzerine sıcak su ekleniyor. Kaşıkla düzgünce ezilen kahve, fincanla bir arada ateşe konuyor. Yalnızca fincanın yarısı yüksek alevin üzerine sürülüyor ki içenin ağzı yanmasın. Bu pişirme yolu kahvenin köpüğünün iki farklı renk tonunda olmasını sağlıyor.
Polat Kahve
Satı Polat, yerinde 14 yıldır fincanda hazırladığı iki renkli kahvesini kendi el imali şerbetiyle sunarak farklılığını ortaya koyuyor. Özel şerbet, karanfil, tarçın üzere aromalı 8 çeşit materyalle hazırlanıyor. Günde ortalama bin fincan kahvenin satıldığını anlatıyor. İnanamıyorum! Turizm mevsiminde bunun da üzerine çıkılabildiğini belirtiyor.
İsimleri değişip kafe oluyor
Kemeraltı’ndan Alsancak’a geçtiğimizde kahvehanelerin yerlerini artık kafelere bıraktığını çabucak fark ediyoruz. İsmi değişse de yerlerin özellik ve nitelikleri aslında daima tıpkı. Alsancak’taki ‘yeni nesil’ kahve dükkânlarına yanlışsız yol alıyoruz.
Kapısını çaldığımız birinci yer Kamber Güngör’e ilişkin Poka Coffee Roasters. 2016’da hizmete başlamış. Bu 3’üncü dalga kahveci, dünyanın en düzgün çiftliklerinden sağladığı yeşil kahve çekirdeklerini gözümüzün önünde kavuruyor. Köpürtülen sütle latte fincanı üzerinde oluşturulan sanatın vakit zaman müsabakaları oluyormuş. Burada çalışanların 30 saniyede hazırladıkları latteyi hayranlıkla izliyoruz.
Poka Coffee Roasters
Alsancak Kıbrıs Şehitleri Caddesi’ne hakikat ilerlerken orta sokaklardan birine sapıyoruz. Pia Sahaf Cafe önümüze çıkıyor. Kitap ve kahve keyfini birlikte sunan eskinin kıraathanesi özelliklerine sahip yer retro bir hava sunuyor.
Pia Sahaf Cafe
Pia Sahaf’ta eski kitapların içinde oturup, kahve içip kitap okuyabiliyorsunuz. Burada eski kitap ve eski plaklar da alınıp satılıyor.
Uygar Yılmaz’ın yerinde Bergen ve Behlül isimli iki sempatik kedi de canları isterse size eşlik ediyor. İzmir’de bilindik zincir yerlerin ötesinde daha kaç kahvehaneler, kafeler var şüphesiz. Lakin biz gerisini diğer bir seyahate bırakıyoruz ki heyecanımızı, merakımızı canlı tutalım.