Sinsinati
New member
Sarsıntı riskine karşı, “Ev alırken bodrumunu denetim edin” önerisi Yeditepe Üniversitesi Öğr. Üyesi Dr. Eren Vuran, Türkiye’nin sarsıntı jenerasyonunda yer aldığını anımsatarak inançlı binaların nasıl olması gerektiği ve binaların sarsıntıya güçlü olup olmadığının denetim edilmesiyle ilgili tekliflerde bulundu. Dr. Öğr. Üyesi Eren Vuran, mesken alacak vatandaşlara, yapısal tasarım projesini kimin yaptığını öğrenmelerini, bodrum katına inip taşıyıcı sistem elemanlarında korozyon, çatlak ve rutubet olup olmadığına bakmalarını önerdi.
Vuran, konut alacakların ve mesken sahibi olanların binaların sarsıntıya güçlü olup olmadığına bakarken bodrum katlarındaki taşıyıcı sistem elemanlarına bakmalarının değerli olduğunu vurguladı.
Vuran, bodrum katların ehemmiyetini şu biçimde deklare etti:
”Kişiler, binaların bodrum katına kesinlikle insin. Zira bodrum katlarında taşıyıcı sistem elemanlarının maruz kaldığı korozyon (demirin paslanması, aşınma) üzere meseleleri nazaranbilirsiniz. Bodrum katında taşıyıcı sistem elemanlarında çatlaklar oluşmuşsa, kolon perde demirleri açığa çıkmışsa, korozyona maruz kalmışsa o binadan uzak durun. Korozyon sebebiyle taşıyıcı sistem elemanları özelliğini yitirmiştir ya da ziyan görmüştür. Bunları bilmeniz, görmeniz kıymetlidir.”
Bireylerin mesken alırken binaların bodrumlarına bakmalarının kıymetli olduğunu aktarırken, bu binaların yapısal projelerini incelemeleri de gerektiğini vurgulayan Vuran dikkat edilmesi gereken noktaları şu biçimde aktardı:
“Her binanın yapısal tasarım projesi vardır. Yapısal tasarım projesini kimin yaptığını sormalıyız. Projeyi yapan firma ile irtibata geçebilir, internet sayfalarından firmayı tanımaya çalışabiliriz. Bir inşaat mühendisi ile o yapısal tasarım projesini incelemelerini öneririm. Zelzeleye karşı güvenlikte en değer verdiğimiz bahis olan taşıyıcı sistem kurgusunu proje üzerinden inceleyebilirler.”
”Binaların zelzelede hasar alması inançlı olmadığı manasına gelmez”
Zelzelede hasar aldığı gözlemlenen binaların sağlam olmadığını telaffuzunun epey da yanlışsız olmadığını söz eden Vuran hasar almış görünen bir binadaki hasarın güvenliği riske etmeyecek seviyeyle olması gerektiğini şöyle deklare etti;
“Binanın sarsıntı sırasında hasar alması, inançlı olmadığı manasına gelmez. Örneğin, konut çeşidi bina, sarsıntı sırasında hasar alabilir. Lakin bu hasarın ağır olmaması, onarılabilecek ve can güvenliğini riske atmayacak seviyede kalması kıymetlidir. Biz buna denetimli hasar performans amacı diyoruz. Şayet bina, tasarım zelzelesi sırasında denetimli hasar performans gaye seviyesini sağlıyorsa inançlıdır.”
Vuran, binalar için denetimli hasar testi yapılabildiğini şu biçimde söz etti:
“Artık yazılım ve bilgisayar imkânlarımız bir binanın mevcut haliyle modellenerek gerçek zelzele kayıtları altında tahlil edilmesine imkân tanıyor. 2018 yılında yayınlanan Türkiye Bina Zelzele Yönetmeliği’ne bu hesapların nasıl yapılacağı detaylı olarak yazılmış durumda. Binanın mevcut özelliklerini saha çalışmalarıyla tespit ettikten daha sonra, analitik modelini kuruyoruz ve binanın maruz kalacağı zelzelesi tabiri caizse binaya yaşatıyoruz. Bunu otomobil çarpışma testleri üzere düşünebilirsiniz. Tahlillerin sonunda taşıyıcı sistemin hangi elemanında ne çeşit hasarın meydana gelebileceğini görüyoruz ve binanın performans seviyesini belirliyoruz. Farklı maksatlarla kullanılan daha sıradan usuller haricinde, tüm dünyada kullanılan en emniyetli formül budur.”
”Dolgu duvarlardaki hasar için kaygılanmaya gerek yok”
Hasar alan dolgu duvarlar için kaygılanmaya gerek olmadığını bunun yapısal hasar manasına gelmeyeceğini Dr. Vuran şu sözleri kullandı:
“Depremden daha sonra dolgu duvarı hasar almış binalar gördük. Beşerler dışarıdan dolgu duvardaki çatlakları görüp korkuyor ancak bu yapısal bir hasar değildir. Maalesef, son yaşanan İzmir sarsıntısında mevcut haliyle aslına bakarsanız zayıf durumda olan binaların dolgu duvarları da kaldırılınca bundan olumsuz etkilendiğini gördük. Lakin, gerçek mühendislik hizmeti almış, gerçek taşıyıcı sistem kurgusuyla, yönetmeliğe bakılırsa tasarlanmış bir binada dolgu duvar hasarı ikincil hasardır. Kaygılanmayı gerektirecek bir hasar değildir.”
Binalarda, yapısal tasarım konusunda uzmanlaşmış inşaat mühendisleri olarak hasarın nerede ve ne çeşitte olacağını denetim edebildiklerine dikkat çeken Dr. Vuran “Özellikle sünek olarak tasarladığımız kirişlerde hasar olmasını bekleriz. Kolon ve taşıyıcı perdelerde temele bağlandığı kısımda hasarı engellemek mümkün değildir. Lakin orayla hudutlu kalmasını isteriz. Üst katlarda rastgele bir kolon yahut perde hasarı olmamasını hedefleriz. Kolonları, kirişlerden daha kuvvetli yaparız” dedi. (DHA)
Vuran, konut alacakların ve mesken sahibi olanların binaların sarsıntıya güçlü olup olmadığına bakarken bodrum katlarındaki taşıyıcı sistem elemanlarına bakmalarının değerli olduğunu vurguladı.
Vuran, bodrum katların ehemmiyetini şu biçimde deklare etti:
”Kişiler, binaların bodrum katına kesinlikle insin. Zira bodrum katlarında taşıyıcı sistem elemanlarının maruz kaldığı korozyon (demirin paslanması, aşınma) üzere meseleleri nazaranbilirsiniz. Bodrum katında taşıyıcı sistem elemanlarında çatlaklar oluşmuşsa, kolon perde demirleri açığa çıkmışsa, korozyona maruz kalmışsa o binadan uzak durun. Korozyon sebebiyle taşıyıcı sistem elemanları özelliğini yitirmiştir ya da ziyan görmüştür. Bunları bilmeniz, görmeniz kıymetlidir.”
Bireylerin mesken alırken binaların bodrumlarına bakmalarının kıymetli olduğunu aktarırken, bu binaların yapısal projelerini incelemeleri de gerektiğini vurgulayan Vuran dikkat edilmesi gereken noktaları şu biçimde aktardı:
“Her binanın yapısal tasarım projesi vardır. Yapısal tasarım projesini kimin yaptığını sormalıyız. Projeyi yapan firma ile irtibata geçebilir, internet sayfalarından firmayı tanımaya çalışabiliriz. Bir inşaat mühendisi ile o yapısal tasarım projesini incelemelerini öneririm. Zelzeleye karşı güvenlikte en değer verdiğimiz bahis olan taşıyıcı sistem kurgusunu proje üzerinden inceleyebilirler.”
”Binaların zelzelede hasar alması inançlı olmadığı manasına gelmez”
Zelzelede hasar aldığı gözlemlenen binaların sağlam olmadığını telaffuzunun epey da yanlışsız olmadığını söz eden Vuran hasar almış görünen bir binadaki hasarın güvenliği riske etmeyecek seviyeyle olması gerektiğini şöyle deklare etti;
“Binanın sarsıntı sırasında hasar alması, inançlı olmadığı manasına gelmez. Örneğin, konut çeşidi bina, sarsıntı sırasında hasar alabilir. Lakin bu hasarın ağır olmaması, onarılabilecek ve can güvenliğini riske atmayacak seviyede kalması kıymetlidir. Biz buna denetimli hasar performans amacı diyoruz. Şayet bina, tasarım zelzelesi sırasında denetimli hasar performans gaye seviyesini sağlıyorsa inançlıdır.”
Vuran, binalar için denetimli hasar testi yapılabildiğini şu biçimde söz etti:
“Artık yazılım ve bilgisayar imkânlarımız bir binanın mevcut haliyle modellenerek gerçek zelzele kayıtları altında tahlil edilmesine imkân tanıyor. 2018 yılında yayınlanan Türkiye Bina Zelzele Yönetmeliği’ne bu hesapların nasıl yapılacağı detaylı olarak yazılmış durumda. Binanın mevcut özelliklerini saha çalışmalarıyla tespit ettikten daha sonra, analitik modelini kuruyoruz ve binanın maruz kalacağı zelzelesi tabiri caizse binaya yaşatıyoruz. Bunu otomobil çarpışma testleri üzere düşünebilirsiniz. Tahlillerin sonunda taşıyıcı sistemin hangi elemanında ne çeşit hasarın meydana gelebileceğini görüyoruz ve binanın performans seviyesini belirliyoruz. Farklı maksatlarla kullanılan daha sıradan usuller haricinde, tüm dünyada kullanılan en emniyetli formül budur.”
”Dolgu duvarlardaki hasar için kaygılanmaya gerek yok”
Hasar alan dolgu duvarlar için kaygılanmaya gerek olmadığını bunun yapısal hasar manasına gelmeyeceğini Dr. Vuran şu sözleri kullandı:
“Depremden daha sonra dolgu duvarı hasar almış binalar gördük. Beşerler dışarıdan dolgu duvardaki çatlakları görüp korkuyor ancak bu yapısal bir hasar değildir. Maalesef, son yaşanan İzmir sarsıntısında mevcut haliyle aslına bakarsanız zayıf durumda olan binaların dolgu duvarları da kaldırılınca bundan olumsuz etkilendiğini gördük. Lakin, gerçek mühendislik hizmeti almış, gerçek taşıyıcı sistem kurgusuyla, yönetmeliğe bakılırsa tasarlanmış bir binada dolgu duvar hasarı ikincil hasardır. Kaygılanmayı gerektirecek bir hasar değildir.”
Binalarda, yapısal tasarım konusunda uzmanlaşmış inşaat mühendisleri olarak hasarın nerede ve ne çeşitte olacağını denetim edebildiklerine dikkat çeken Dr. Vuran “Özellikle sünek olarak tasarladığımız kirişlerde hasar olmasını bekleriz. Kolon ve taşıyıcı perdelerde temele bağlandığı kısımda hasarı engellemek mümkün değildir. Lakin orayla hudutlu kalmasını isteriz. Üst katlarda rastgele bir kolon yahut perde hasarı olmamasını hedefleriz. Kolonları, kirişlerden daha kuvvetli yaparız” dedi. (DHA)