Sinsinati
New member
Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin vergiye bürünmüş hali: Tampon Vergisi Bayanların, regl periyotlarını hijyenik bir biçimde yönetebilmesi muhtaçlık duyduğu ped ve tampon üzere menstrüel gereçler dünyanın birden fazla ülkesinde yüksek vergi oranlarına marız kalmakta.
Teoride aslında var olmayan, dünyada menstrüel mamüllerin “özel tüketim” sınıfına dahil edilmesi sebebiyle bu eserlere uygulanan vergilere dikkat çekmek kullanılan bir terimi inceleyelim: Tampon vergisi. Bu terim, temelde menstrüel eserlere uygulanan vergi için kullanılıyor.
Bayan hakları savunucularına bakılırsa; bu vergi, bayanların regl devri mamüllerine erişimini engellemekle kalmıyor, hem de kurumsallaşmış toplumsal cinsiyet eşitsizliğini daha da derinleştiriyor. Zira dünya nüfusunun yarısı bu eserleri ayda yaklaşık bir hafta olmak üzere, 30 yıl boyunca kullanımına karşın yüksek vergiler ödemek zorunda.
Tampon vergisinin niye ayrımcılığı teşvik ettiği düşünülüyor?
Menstrüel döngü bir seçim değil, fizikî bir fonksiyondur. Tampon vergileri, regl gördükleri için regl hijyen eserleri satın almaktan diğer seçeneği olmayan bayanları, vergi ödemek zorunda bıraktığı için ayrımcılığı teşvik ettiği düşünülüyor.
Tampon vergisinin kaldırılmasına ya da azaltılmasına yönelik kamu siyasetlerini ve karar alma süreçlerini ele alırken, toplumsal cinsiyet eşitsizliğine değinmek kaçınılmaz hale geliyor. Zira tampon vergisi yalnızca bir “kadın sorunu” olarak değil, bir cinsiyet eşitliği ve adalet sıkıntısı olarak görülüyor.
Erişilebilirlik bağlamında menstrüel eserler
“Özel ihtiyaçtan” fazla “temel ihtiyaç” olan regl mamüllerinin, her bayan için uygun fiyatlı olması gerektiğine dair görüşler dünyada yaygınlaşıyor.
Bayan hijyen mamüllerine erişilebilirlik, hem bayanların sıhhati tıpkı vakitte toplumsal hayatları için gereklidir. Tampon vergisinin azaltılması ya da kaldırılması, eserleri satın alınabilir hale getirmekteki değerli bir adım olarak görülüyor.
Dünyada tampon vergisi
Ülkelerin büyük çoğunluğu, bayanlardan tampon vergisi almaya devam ediyor. Avrupa Birliği Kurulu, 1992’de onayladığı kurallara nazaran, AB üyesi ülkelerin menstrüel eserlerden en az yüzde 15 vergi almasını mecburî kıldı.
2007 yılında bu verginin yüzde 5’e kadar inmesi kabul edildi. Lakin, Avrupa Birliği üye ülkelerinde tampon vergisi alınmaya devam ediyor.
Öteki yandan, tampon vergisi kaldırılan Avusturalya, Kanada, İngiltere ve Hindistan üzere ülkeler, bayanların kampanyalarının ve gayretlerinin muvaffakiyetle sonuçlandığını gösteriyor.
Türkiye’de tampon vergisi
Türkiye’de regl hijyen mamüllerinden yüzde 18 oranında vergi alınıyor.
Fransa’da yüzde 5.5, Almanya’da ve Tayland’da yüzde 7, İran’da yüzde 9, Portekiz’de yüzde 6 olan vergi oranları karşısında Türkiye, dünyada en yüksek tampon vergisi alan ülkeler içinde yer alıyor.
Ayrıyeten Türkiye’de medikal eserlere ve temel besin hususlarına yüzde 8’lik indirimli vergi oranı uygulanırken, bir daha bir “temel ihtiyaç” olan regl hijyen mamüllerine vergi indirimi çabucak hemen kelam konusu değil.
Teoride aslında var olmayan, dünyada menstrüel mamüllerin “özel tüketim” sınıfına dahil edilmesi sebebiyle bu eserlere uygulanan vergilere dikkat çekmek kullanılan bir terimi inceleyelim: Tampon vergisi. Bu terim, temelde menstrüel eserlere uygulanan vergi için kullanılıyor.
Bayan hakları savunucularına bakılırsa; bu vergi, bayanların regl devri mamüllerine erişimini engellemekle kalmıyor, hem de kurumsallaşmış toplumsal cinsiyet eşitsizliğini daha da derinleştiriyor. Zira dünya nüfusunun yarısı bu eserleri ayda yaklaşık bir hafta olmak üzere, 30 yıl boyunca kullanımına karşın yüksek vergiler ödemek zorunda.
Tampon vergisinin niye ayrımcılığı teşvik ettiği düşünülüyor?
Menstrüel döngü bir seçim değil, fizikî bir fonksiyondur. Tampon vergileri, regl gördükleri için regl hijyen eserleri satın almaktan diğer seçeneği olmayan bayanları, vergi ödemek zorunda bıraktığı için ayrımcılığı teşvik ettiği düşünülüyor.
Tampon vergisinin kaldırılmasına ya da azaltılmasına yönelik kamu siyasetlerini ve karar alma süreçlerini ele alırken, toplumsal cinsiyet eşitsizliğine değinmek kaçınılmaz hale geliyor. Zira tampon vergisi yalnızca bir “kadın sorunu” olarak değil, bir cinsiyet eşitliği ve adalet sıkıntısı olarak görülüyor.
Erişilebilirlik bağlamında menstrüel eserler
“Özel ihtiyaçtan” fazla “temel ihtiyaç” olan regl mamüllerinin, her bayan için uygun fiyatlı olması gerektiğine dair görüşler dünyada yaygınlaşıyor.
Bayan hijyen mamüllerine erişilebilirlik, hem bayanların sıhhati tıpkı vakitte toplumsal hayatları için gereklidir. Tampon vergisinin azaltılması ya da kaldırılması, eserleri satın alınabilir hale getirmekteki değerli bir adım olarak görülüyor.
Dünyada tampon vergisi
Ülkelerin büyük çoğunluğu, bayanlardan tampon vergisi almaya devam ediyor. Avrupa Birliği Kurulu, 1992’de onayladığı kurallara nazaran, AB üyesi ülkelerin menstrüel eserlerden en az yüzde 15 vergi almasını mecburî kıldı.
2007 yılında bu verginin yüzde 5’e kadar inmesi kabul edildi. Lakin, Avrupa Birliği üye ülkelerinde tampon vergisi alınmaya devam ediyor.
Öteki yandan, tampon vergisi kaldırılan Avusturalya, Kanada, İngiltere ve Hindistan üzere ülkeler, bayanların kampanyalarının ve gayretlerinin muvaffakiyetle sonuçlandığını gösteriyor.
Türkiye’de tampon vergisi
Türkiye’de regl hijyen mamüllerinden yüzde 18 oranında vergi alınıyor.
Fransa’da yüzde 5.5, Almanya’da ve Tayland’da yüzde 7, İran’da yüzde 9, Portekiz’de yüzde 6 olan vergi oranları karşısında Türkiye, dünyada en yüksek tampon vergisi alan ülkeler içinde yer alıyor.
Ayrıyeten Türkiye’de medikal eserlere ve temel besin hususlarına yüzde 8’lik indirimli vergi oranı uygulanırken, bir daha bir “temel ihtiyaç” olan regl hijyen mamüllerine vergi indirimi çabucak hemen kelam konusu değil.