Türkiye Para Basacak! Pekala Dolar Ne Olacak?

Tr52Tr

New member
Türk Lirası botoks yapılmış hız gibi… O denli baskılanmış ve denetim altında tutuluyor ki, kımıldayamıyor! Hakikaten doları bu biçimde tutabileceklerine mi inanıyorlar? Yoksa seçime kadar vakit mı kazanıyorlar? Doları devlet gücü ile sabit tutmaya çalışırsan öteki yerden dengeyi bozarsın.

Merkez Bankası açıklamasına nazaran ÜFE bazlı gerçek efektif döviz kuru ekim ayında 90.44 oldu. Manası Türk Lirası ederine bakılırsa çok değerli… Son 10 yılın ortalaması 88 idi… özetlemek gerekirse olağan koşullarda paha kaybetmeli…

Geldiğimiz noktada Türkiye kendi parasının prestijini bir öteki ülke parasıyla “garanti” vererek müdafaaya çalışıyorlar. Buna da “liralaşma” diyorlar.

Tek desteği Kur Muhafazalı Mevduat hesabı… Yaklaşık 80 milyar dolar yatıyor kuzu kuzu… Yarın “tamam buraya kadar” deseler vaz geçseler nereden bulacaklar o parayı? Bulamazlar! Hakikaten uzata uzata gidiyorlar. Son tarih 2023 yılının sonu şimdilik. Deva kaldı mı?

Bir bankacı arkadaşımın bana “hadi kestirim et?” diye sorduğu gibi… Son bir yılda kaç düzenlemeye gidilmiş bankacılıkta biliyor musunuz? O bu soruyu sorduğunda 250’yi geçmişti… Her iş günü için bir değişiklik manasına geliyor!

Sabah akşam “liralaşma” diye tutturmak işe yaramayınca, bir diğer işe yaramayacak değişiklikler geliyor. Buna sermaye denetimi, hür piyasanın askıya alınması, kısıtlama ne derseniz deyin fark etmez…

Nitekim “liralaşma” stratejisi ile yola çıkılıp “dolarizasyon” sağlamak, Kur Muhafazalı Mevduat dahil döviz mevduatının toplam mevduata oranını yüzde 71’e çıkartıp rekor kırdırmak her faniye nasip olmaz.

Düşünün bu bütün tedbirlerin alınmış haliyle karşımıza çıkan tablo… Bütün istikrarları bozup tek tarafa kürek çekip fatura ödemenin ertelenmesi gibi…

Çinliler Yin ile Yang ideolojisini temel alırlar. Hani bir daire içerisinde, balık halinde siyah ve beyaz olarak ikiye bölünmüş hal vardır ya… Dengeyi temsil ederler.

Varoluşun ana fikri “denge” sözünde gizlidir. Biroldukça faktörün karşılıklı tesirleriyle makul bir tertibi sağlaması kararı oluşan, nispeten karmaşadan kurtulmuş ve belirsizliğin azalmış halidir.

İşte Türkiye iktisadında bu istikrar oldukcatan kayboldu. Sorun da buradan kaynaklanıyor.

Peki dolarizasyon size neyi tabir ediyor? Sözcülüğünüzü yapayım; Vatandaş, hafifçeten Türk Lirası tutmuyor. Tuttuğu her gün ziyan ediyor. Para erimesi oranının yani enflasyonun yüzde 85’e çıktığı bir ortamda ne bekleniyor?


Paralarının kıymetini korumak için dolar almaya, süreçlerini dolarla yapmaya, mevduatlarını dolar cinsinden tutmaya itiliyor.

Parantez açalım, dolarizasyon terimi yalnızca Amerikan Doları ile hudutlu değil… Her türlü yabancı para ünitesinin yerli para yerine kullanılmasına dolarizasyon deniliyor. Eurobond da buna benzeri bir terim… O da yalnızca Euro değil…

Dolarizasyon geniş bir kavram… Ufaktan başlıyor, bir ülkenin nakdî bağımsızlığından vazgeçerek bir öteki ülke parasını resmi para ünitesi olarak benimsemesine kadar gidiyor.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Türk Lirası kullanarak büsbütün dolarize olmuş bir ülke… Keza Ekvator, El Salvador, Panama da öyle…

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti demişken… Kelamda Türk Lirası kullanıyor lakin mevduatların yüzde 81’i döviz cinsinden… Sahi buna ne deniliyor… İkili kavrulmuş dolarizasyon mu?

Türkiye’ye dönersek… bu biçimdesi büyük bir iktisadın tasarruf ve yatırım birikimi öbür bir para ünitesi üzerine kuruluyor ise o ülke iktisadının başı önemli manada sıkıntıdadır.

Peki, dolarizasyonun ziyanı nedir? Dolarizasyon her şeydilk evvel, para siyaseti araçlarını kullanmanıza müsaade vermez. Bu sistem yüzünden merkez bankası asli nazaranvi olan fiyat istikrarını koruyamaz.

İşte bu ortamda mevcut sermaye, kaynak dataları ışığında bankacılık dalının büyümeyi finanse edecek takati kalmadı. Haliyle seçim yılı… Ortamı paraya boğmalı…

Ya para basılacak ya borç aranacak… Borç bulmak kolay değil… Bakın bankalar sendikasyon yenileme cinslerine çıktı, Yapı Kredi yüzde 61, Akbank yüzde 60, TEB yüzde 67 çevrim ile masadan kalktı.

Bankalar daha az para bulabildi… “B şıkkı” para basma kaçınılmaz gerçek. Yeterli de sizce bu para nereye gidecek? Vaktini kestirmek kolay değil fakat kaçınılmaz olarak o kedi buraya gelecek!
 
Üst