Türkiye'Nin Ilk Avm'Si Hangisi ?

Ali

New member
**Türkiye'nin İlk AVM'si: Toplumsal Cinsiyet, Irk ve Sınıfın Yansımaları**

Merhaba arkadaşlar, bugün Türkiye'nin ilk alışveriş merkezi olan *Galleria* hakkında konuşacağız. 1988 yılında İstanbul'da açılan Galleria, Türkiye'nin alışveriş kültürünü köklü bir şekilde değiştiren bir mekan oldu. Ancak, alışveriş merkezlerinin sadece birer alışveriş yeri olmanın ötesinde toplumsal yapıyı nasıl etkileyebileceği, hatta şekillendirebileceği üzerine de düşünmemiz gerekiyor. AVM’ler, bireysel tercihlerin ve toplumsal yapının bir araya geldiği, bazen de çatıştığı alanlardır. Yani, Galleria’nın açılmasıyla birlikte sosyal yapıların, toplumsal cinsiyetin, ırkın ve sınıfın nasıl etkilendiğini anlamak, çok daha derin bir inceleme gerektiriyor.

**Galleria: Bir Devrim mi, Yoksa Sınıfsal Ayrım mı?**

Galleria, 1980'lerin sonlarına doğru Türkiye'de alışveriş alışkanlıklarını ve yaşam tarzını dönüştüren bir yapıdır. O dönemde Türkiye'deki alışveriş anlayışı, daha çok pazarlarda, semt esnafından alınan ürünlerle şekilleniyordu. Ancak Galleria'nın açılması, Batı’daki alışveriş merkezlerinin Türkiye'deki ilk yansıması oldu. Modern mimarisi, lüks mağazaları, restoranları ve eğlence alanlarıyla, "tüketim toplumunun" simgesi haline geldi. Ama bir yandan da, bu yeni yaşam biçiminin toplumsal yapıya etkileri, özellikle de sınıf, cinsiyet ve ırk gibi faktörler üzerinden şekillenmeye başladı.

AVM'ler, genellikle “orta sınıf” ve “üst sınıf” tarafından tercih edilen alanlardır. Galleria, özellikle bu sınıfın yaşam tarzını yansıttı. Lüks markalar, geniş park alanları ve izole edilmiş alanlarıyla, daha düşük gelirli bireylerin bu mekanlardan dışlanmasına neden oldu. Aslında, AVM'ler, ilk başta sadece alışveriş yapmak için değil, bir yaşam tarzını sergilemek için de bir araç haline geldi. Galleria, üst sınıfın toplumdaki görünürlüğünü pekiştirirken, alt sınıfın varlığını görmezden gelmeye devam etti. Yani, Galleria'nın açılması, toplumsal sınıf ayrımını daha belirgin hale getiren bir yapıyı ortaya çıkardı.

**Kadınların Perspektifi: Empati ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri**

Kadınlar açısından Galleria gibi alışveriş merkezleri, sadece alışveriş yapmak için değil, aynı zamanda sosyal bir alan olarak önem kazandı. Ancak, bu mekanların iç yapıları ve sundukları imkanlar, toplumsal cinsiyet rollerini de şekillendirdi. AVM’lerde en çok rağbet gören alanlar genellikle moda, güzellik ve ev içi dekorasyon gibi kadınların ilgi alanlarına hitap eden mağazalardır. Bu durum, kadınların toplumsal rollerine ilişkin beklentileri bir şekilde pekiştiren bir yapıyı ortaya koymaktadır. Birçok kadın, bu tür mekanlarda hem kendisini ifade edebileceği bir alan buluyor hem de toplumsal olarak belirli rollerine uygun tüketim alışkanlıklarını sürdürüyor.

Bir yandan da, alışveriş merkezi gibi yerlerde kadınların daha fazla zaman geçirmesi, onların sosyal ve ekonomik bağımsızlıklarını sorgulayan bir yaklaşıma yol açabilir. Kadınlar, bazen bu tür yerlerde "görünür" olma arzusunu, toplumsal cinsiyet beklentilerine karşı duydukları duygusal baskıyı hafifletmek için bir araç olarak kullanabilirler. Yani, Galleria gibi alışveriş merkezlerinde gezinmek, bir tür toplumsal onaylanma aracı olabilir. Kadınların duygusal ihtiyaçları, bir yandan toplumun genel yaşam biçimiyle de örtüşmektedir.

**Erkeklerin Perspektifi: Çözüm ve Performans Odaklı Yaklaşım**

Erkekler, alışveriş merkezlerini genellikle ihtiyaç duydukları belirli bir ürünü almak ve hızlıca dışarı çıkmak için kullanırlar. Genelde AVM'lerde geçirilen süre, erkekler için oldukça kısa ve amaca yöneliktir. Ancak bu pratik yaklaşım, AVM’nin sunduğu “zaman öldürme” ve “sosyal statü” gibi unsurları göz ardı edebilir. Alışverişin daha çok bir "gerekli tüketim" olduğu düşünülür ve buna odaklanılır. Erkekler, AVM’lerdeki mekanları sadece alışverişin yapıldığı alanlar olarak görürken, kadınlar genellikle sosyal etkileşim, vakit geçirme ve yaşam tarzlarını yansıtma amacıyla bu alanları kullanır.

Kadınların alışveriş merkezlerini sosyal bir alan olarak kullanmaları, erkeklerin çözüm odaklı yaklaşımlarına göre farklılık gösterir. Erkekler, alışverişi bir problem çözme süreci olarak görürken, kadınlar bu alanlarda daha çok kişisel ifadelerini ve toplumsal ilişkilerini geliştirme fırsatı bulurlar. Erkeklerin bakış açısıyla, alışveriş merkezi bir gereksinim noktasından öteye geçmez. Kadınlar ise orada sadece bir tüketici değil, aynı zamanda toplumsal kimliklerini inşa eden bireylerdir.

**Irk ve Sınıf Ayrımının Yansımaları**

AVM’ler, toplumsal sınıf ve ırk gibi faktörlerin etkisi altında şekillenen yerlerdir. Türkiye’de alışveriş merkezlerinin yükselişi, daha çok büyük şehirlerdeki "orta sınıf" ve "üst sınıf" bireyleri hedef alır. Galleria'nın açılışıyla birlikte, belirli bir sosyoekonomik statüye sahip olmayan, daha düşük gelirli bireyler için bu tür mekanlara erişim daha zor hale gelmiştir. Sınıfsal farklılıklar, alışveriş merkezlerinin iç yapılarında bile belirgindir. Yüksek gelirli bireylerin tercih ettiği markalar ve lüks mağazalar, alt sınıfların bu mekanlardan dışlanmasına neden olur.

Bir yandan da, AVM’ler “kendi kimliğini bulma” ve “sosyal statüyü gösterme” amacıyla kullanılan alanlar haline gelir. Özellikle üst sınıf bireyler, daha pahalı markalar ve daha lüks ürünler üzerinden toplumsal kimliklerini inşa ederken, alt sınıflar genellikle sadece basit ihtiyaçları karşılamak için buralarda bulunurlar. Irk ve sınıf, alışveriş merkezlerinde çok belirgin bir şekilde hissedilebilir; çünkü her birey bu alanlarda kendine göre farklı bir deneyim yaşar ve bu deneyim genellikle gelir düzeyine, toplumsal sınıfa ve bazen de etnik kimliğe bağlıdır.

**Forum Üyelerine Sorular:**

* Alışveriş merkezleri, sosyal sınıf ve cinsiyet rollerini nasıl pekiştiriyor?

* Kadınların alışveriş merkezlerindeki varlıkları, toplumsal cinsiyet normlarını nasıl şekillendiriyor?

* Erkeklerin alışveriş merkezlerindeki varlıkları, toplumsal cinsiyet bağlamında nasıl farklılık gösteriyor?

* Sınıf ve ırk farkları, alışveriş merkezlerine olan erişimi nasıl etkiler?

Galleria ve benzeri alışveriş merkezleri, sadece alışveriş yapmak için değil, aynı zamanda toplumsal yapının, cinsiyetin ve sınıfın şekillendiği, bazen de çatıştığı alanlar olarak önemlidir. Türkiye’deki ilk AVM’nin açılmasıyla birlikte, tüketim kültürü, toplumsal cinsiyet rollerinin ve sınıf ayrımının etkisiyle çok daha farklı bir hal almıştır. Bu süreç, hem erkeklerin çözüm odaklı yaklaşımını hem de kadınların duygusal ve toplumsal etkilere duyarlı bakış açılarını içeriyor.
 
Üst