Sinsinati
New member
Üçüncü doz BioNTech’e kimin muhtaçlığı var? BioNTech/Pfizer üçüncü doz aşının gerekli olabileceğini tabir ederken, ABD’deki sıhhat kurumları eldeki bulgular doğrultusunda bunun şu anda gerekmediğini düşünüyor. Pekala bu biçimde bir tazeleme aşısı kimin için manalı olur?
BioNTech/Pfizer, koronavirüsün Delta varyantının süratle yayıldığı bu vakitte bir tazeleme aşısı geliştirmeyi planlıyor. Lakin mutasyonlar kararında koronavirüs yapısı ve niteliği temelde değişmezse, yalnızca yaşlılar üzere bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler yahut bağışıklık sistemini ilaçla baskılamak zorunda kalan hastalar bu biçimde bir aşı desteğine gereksinim duyacak. Bu bulgu, mRNA aşılarının uzun vadeli tesirleri üzerine haziran sonunda ABD’de yayımlanan bir araştırmanın kararı.
ABD İlaç Dairesi (FDA) ve ABD Hastalık Denetim ve Korunma Merkezi (CDC) isePfizer ve BioNTech’in üçüncü doz açıklamalarınaihtiyatlı bir biçimde cevap verdi. Eldeki mevcut bilgilere bakılırsa, iki doz aşılanmış Amerikalıların tazeleme aşısına muhtaçlığı olmadığını, lakin bilimsel bilgiler bunun gerekli olduğunu gösterirse, tazeleme dozlarının uygulanması için hazırlıklı olunması gerektiğini belirtti. ABD’li sıhhat kurumları, üçüncü dozun gerekli olup olmadığı sorusunu incelediklerini fakat sadece ilaç şirketlerinin datalarına güvenmediklerinin de altını çizdi.
BioNTech aşısının gözetici etkisinin azaldığı tezi
Pfizer ve BioNTech, koronavirüs aşılarının gözetici etkisinin altı ay daha sonra azalacağını var iseyıyor. İki şirket bu tartışma ile ilgili geçen haftalarda yaptığı ortak açıklamada “İsrail Sıhhat Bakanlığının topladığı pratik uygulama bilgilerinden de anlaşılacağı üzere, aşının enfeksiyonlara ve semptomatik hastalıklara karşı esirgeyici tesiri ikinci aşıdan altı ay daha sonra azalmaktadır” sözlerini kullanmıştı.
Açıklamada, şimdiye kadar mevcut olan bilgilere göre, “Tam aşılamadan daha sonraki altı ila on iki ay ortasında üçüncü bir dozun gerekli olma ihtimali muhtemel” denilmiş, üçüncü bir dozun aralarında Delta varyantının da olduğu, şimdiye kadar test edilen tüm koronavirüs varyantlarına karşı en yüksek seviyede muhafaza sağlayacağını var iseydığı söz edilmişti.
Üçüncü doz niye gerekli?
Korona aşılarında “güçlendirici etki” olarak isimlendirilen tesir ekseriyetle ikinci aşı ile ortaya çıkıyor: İster ikinci aşılama ister enfeksiyon yoluyla olsun, tıpkı patojenle tekrar temas olması halinde bağışıklık sisteminin reaksiyonu güçleniyor ve hızlanıyor.
Bu, birinci tepki sırasında bellek hücreleri denen hücrelerin oluşumu ile ortaya çıkıyor. Bellek hücreleri antijeni tanıyor ve patojeni yok etmek için epey daha süratli reaksiyon verebiliyor. Bu niçinle ikinci aşı herkes için fazlaca kıymetli. Ve bu yüzden hastalığı geçirip iyileşenler yalnızca bu ikinci aşıyı oluyor, zira bedenleri esasen patojeni tanıyor.
Kızamık üzere kimi aşılarda bir aşı ömür uzunluğu tesirli olurken, mesela tetanoz üzere öbür birtakım aşıların ise her on yılda bir yenilemeye muhtaçlığı var.
Mevcut tartışma, aşıların SARS-CoV-2’ye karşı uzun vadeli tesirine ait sağlam bilgilerin sırf hudutlu bir ölçüde mevcut olduğunu gösteriyor. Bunun sebebi, ilgili uzun vadeli bilgilerin hâlâ eksik olması ve bununla birlikte ilgili yaş ve risk kümelerine dair farklı dataların bulunması. Bilhassa yaşlılar üzere halihazırda zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip şahıslarda, bağışıklık reaksiyonu her vakit kuvvetli bir biçimde gerçekleşmiyor.
Buna bağlı olarak aşı takımlarının sonbaharda yaşlı bakımevleri ile huzurevlerini bir daha ziyaret etmeleri gerekebilir. Bunun niçini, tam da bu risk kümesindeki insanların aşı konusunda destek yapılmasına muhtaçlık duyulmasına niye olabilecek zayıf bir bağışıklık sistemlerinin olması.
Adil olmayan aşı dağılımından daha büyük bir risk var
Global bir perspektiften bakıldığında ise mümkün bir üçüncü aşı konusundaki tartışmalar makus bir vakitte ortaya çıktı. bir epeyce gelişmiş ülkede yaz sonuna kadar her vatandaşın aşı sırasının gelmiş olması gerekirken, Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki birfazlaca fakir ülke aşı kıtlığı niçiniyle çabucak hemen aşılamaya dahi başlayamadı.
Bilim mecmuası The Lancet’te yakın vakitte yayımlanan bir araştırmaya göre, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 16’sının yaşadığı dünyanın en güçlü ülkeleri, halihazırda var olan beş aşının yaklaşık yüzde 70’ini teminat altına aldı. Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) göre, korona patojenine karşı geliştirilen tüm aşıların yalnızca yüzde 0,2’si fakir ülkelerde uygulandı. The Economist mecmuası de bu bilgilere ışığında fakir ülkelerde toplu aşılamanın en erken 2024’te başlayabileceğini varsayım ediyor.
Bu yalnızca aşıların adil dağıtımıyla ilgili bir sorun değil. Global salgın çabucak hemen bitmedi. Virüs varyantları, aşı eksikliği niçiniyle daha fakir ülkelerde süratle yayılmaya devam eder ve insanlara daha düzgün ahenk sağlarsa, bu durum orta vadede daha güçlü ülkeler için bir daha önemli bir sorun haline gelebilir.
Alexander Freund
© Deutsche Welle Türkçe
BioNTech/Pfizer, koronavirüsün Delta varyantının süratle yayıldığı bu vakitte bir tazeleme aşısı geliştirmeyi planlıyor. Lakin mutasyonlar kararında koronavirüs yapısı ve niteliği temelde değişmezse, yalnızca yaşlılar üzere bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler yahut bağışıklık sistemini ilaçla baskılamak zorunda kalan hastalar bu biçimde bir aşı desteğine gereksinim duyacak. Bu bulgu, mRNA aşılarının uzun vadeli tesirleri üzerine haziran sonunda ABD’de yayımlanan bir araştırmanın kararı.
ABD İlaç Dairesi (FDA) ve ABD Hastalık Denetim ve Korunma Merkezi (CDC) isePfizer ve BioNTech’in üçüncü doz açıklamalarınaihtiyatlı bir biçimde cevap verdi. Eldeki mevcut bilgilere bakılırsa, iki doz aşılanmış Amerikalıların tazeleme aşısına muhtaçlığı olmadığını, lakin bilimsel bilgiler bunun gerekli olduğunu gösterirse, tazeleme dozlarının uygulanması için hazırlıklı olunması gerektiğini belirtti. ABD’li sıhhat kurumları, üçüncü dozun gerekli olup olmadığı sorusunu incelediklerini fakat sadece ilaç şirketlerinin datalarına güvenmediklerinin de altını çizdi.
BioNTech aşısının gözetici etkisinin azaldığı tezi
Pfizer ve BioNTech, koronavirüs aşılarının gözetici etkisinin altı ay daha sonra azalacağını var iseyıyor. İki şirket bu tartışma ile ilgili geçen haftalarda yaptığı ortak açıklamada “İsrail Sıhhat Bakanlığının topladığı pratik uygulama bilgilerinden de anlaşılacağı üzere, aşının enfeksiyonlara ve semptomatik hastalıklara karşı esirgeyici tesiri ikinci aşıdan altı ay daha sonra azalmaktadır” sözlerini kullanmıştı.
Açıklamada, şimdiye kadar mevcut olan bilgilere göre, “Tam aşılamadan daha sonraki altı ila on iki ay ortasında üçüncü bir dozun gerekli olma ihtimali muhtemel” denilmiş, üçüncü bir dozun aralarında Delta varyantının da olduğu, şimdiye kadar test edilen tüm koronavirüs varyantlarına karşı en yüksek seviyede muhafaza sağlayacağını var iseydığı söz edilmişti.
Üçüncü doz niye gerekli?
Korona aşılarında “güçlendirici etki” olarak isimlendirilen tesir ekseriyetle ikinci aşı ile ortaya çıkıyor: İster ikinci aşılama ister enfeksiyon yoluyla olsun, tıpkı patojenle tekrar temas olması halinde bağışıklık sisteminin reaksiyonu güçleniyor ve hızlanıyor.
Bu, birinci tepki sırasında bellek hücreleri denen hücrelerin oluşumu ile ortaya çıkıyor. Bellek hücreleri antijeni tanıyor ve patojeni yok etmek için epey daha süratli reaksiyon verebiliyor. Bu niçinle ikinci aşı herkes için fazlaca kıymetli. Ve bu yüzden hastalığı geçirip iyileşenler yalnızca bu ikinci aşıyı oluyor, zira bedenleri esasen patojeni tanıyor.
Kızamık üzere kimi aşılarda bir aşı ömür uzunluğu tesirli olurken, mesela tetanoz üzere öbür birtakım aşıların ise her on yılda bir yenilemeye muhtaçlığı var.
Mevcut tartışma, aşıların SARS-CoV-2’ye karşı uzun vadeli tesirine ait sağlam bilgilerin sırf hudutlu bir ölçüde mevcut olduğunu gösteriyor. Bunun sebebi, ilgili uzun vadeli bilgilerin hâlâ eksik olması ve bununla birlikte ilgili yaş ve risk kümelerine dair farklı dataların bulunması. Bilhassa yaşlılar üzere halihazırda zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip şahıslarda, bağışıklık reaksiyonu her vakit kuvvetli bir biçimde gerçekleşmiyor.
Buna bağlı olarak aşı takımlarının sonbaharda yaşlı bakımevleri ile huzurevlerini bir daha ziyaret etmeleri gerekebilir. Bunun niçini, tam da bu risk kümesindeki insanların aşı konusunda destek yapılmasına muhtaçlık duyulmasına niye olabilecek zayıf bir bağışıklık sistemlerinin olması.
Adil olmayan aşı dağılımından daha büyük bir risk var
Global bir perspektiften bakıldığında ise mümkün bir üçüncü aşı konusundaki tartışmalar makus bir vakitte ortaya çıktı. bir epeyce gelişmiş ülkede yaz sonuna kadar her vatandaşın aşı sırasının gelmiş olması gerekirken, Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki birfazlaca fakir ülke aşı kıtlığı niçiniyle çabucak hemen aşılamaya dahi başlayamadı.
Bilim mecmuası The Lancet’te yakın vakitte yayımlanan bir araştırmaya göre, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 16’sının yaşadığı dünyanın en güçlü ülkeleri, halihazırda var olan beş aşının yaklaşık yüzde 70’ini teminat altına aldı. Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) göre, korona patojenine karşı geliştirilen tüm aşıların yalnızca yüzde 0,2’si fakir ülkelerde uygulandı. The Economist mecmuası de bu bilgilere ışığında fakir ülkelerde toplu aşılamanın en erken 2024’te başlayabileceğini varsayım ediyor.
Bu yalnızca aşıların adil dağıtımıyla ilgili bir sorun değil. Global salgın çabucak hemen bitmedi. Virüs varyantları, aşı eksikliği niçiniyle daha fakir ülkelerde süratle yayılmaya devam eder ve insanlara daha düzgün ahenk sağlarsa, bu durum orta vadede daha güçlü ülkeler için bir daha önemli bir sorun haline gelebilir.
Alexander Freund
© Deutsche Welle Türkçe