Bir diziyle gelen tanınmışlık yardımıyla herkeste merak ve hayranlık uyandıran bir köy oldu Cumalıkızık. İri ve parlak taş döşeli köy sokakları, geniş avlulu, cumbalı konutları ve köy meydanıyla, hâlâ hafızalarımızdan silinmeyen sinema sahneleriyle turistik cazibe merkezlerinden biri oldu. Haksız da sayılmazdı elbette bu sevimli köy. Çünkü Bursa’nın Yıldırım ilçesine bağlı, geçmişi 1300’lü senelera dayanan Cumalıkızık, tarihiyle, kültürüyle bir Osmanlı mirası. Osmanlı Beyliği’nin kuruluş etabında, Kayı Uzunluğu Türklerinden Kızıkların kurduğu 7 köyden biri olarak gösteriliyor Cumalıkızık. Rivayete nazaran Uludağ’ın eteklerinde ve vadilerinde kurulan Türk köyleri ‘kızık’ ismiyle tanımlanırmış.
Birbirinden farkını belirtmek için de mesela dere yakınındakine Derekızık, etraf köylerden topluca cuma namazına gidilene ‘Cumalıkızık’ üzere isimler verilirmiş.… İsminin nereden geldiği kesin olmasa da kesin olan şu ki yaklaşık 700 yıllık geçmişi olan bu köyler ortasında dokusu bozulmadan orjinal haliyle günümüze kadar gelen köy, yalnızca burası olmuş… Cumalıkızık, 1981’de Kentsel ve Doğal Sit Alanı olarak belirlenmiş, 2014’te UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiş. Köydeki 100’ün üzerinde tescilli konutun yarısından fazlası kullanılıyor ve birçoğunda onarım çalışmaları sürüyor. Köy, adeta bir açık hava müzesi…
Mavi, yeşil, sarı renklerle boyalı meskenlerin içinde, sokaklarda gezip meydandan alışveriş yapabilirsiniz.
Klasik Osmanlı yerleşimlerinde mevcut olan ‘cami, ulu çınar ve köy kahvesi’ üçlemesi Cumalıkızık’ta da var. Meydandan tatlı bir yokuşla içlere hakikat uzanan taş döşeli dar sokaklbazı bazılanmış cumbalı konutlar davetkâr haliyle içine hakikat çekiyor ziyaretçilerini… Konutlar sıklıkla iki ya da üç katlı. Bilhassa Bursa’ya mahsus çivit mavisi başta olmak üzere, sarı, mavi, beyaz renklere boyanmış meskenler adeta insanın içini ısıtıyor. Üst kattaki pencereler cumbalı ve kafesli… Kafesler aile mahremiyetini simgeliyor. Dövme demirden kapı kolları, tokmakları olan meskenlerin giriş kapıları çift kanatlı; demir jenerasyonlar ve iri başlı çivilerle bağlanmış. Köyün ana girişinde asırlık çınar ağaçları karşılıyor ziyaretçilerini. Bir de sağlı sollu kurulmuş tezgâhlarda güler yüzlü köylü bayanların “Hoşgeldiniz” nidaları… Tezgâhlarda şifalı otlardan köy ekmeğine, tarhanadan dantellere, oyalara her şey var… Bölgede bol bol yetişen ahududu bir de…
2015’ten beri haziran ayında Memleketler arası Ahududu Şenliği yapılıyor. Anıt çeşme, anıt hamam, tarihi mezarlık, köy gündelik ömründe kullanılan eşyanın sergilendiği ve mesken tertibini bakılırsabileceğimiz Küpeli Konut UNESCO Derneği Proje Uygulama Meskeni, köy mescidi gezip nazaranbileceğiniz yerlerden bazıları… Neredeyse çatıların birbirine değdiği dar sokaklar ortasında en dikkati çeken ve hakkında efsanevi öyküleriyle nam salmış, lakin tek bir insanın geçebileceği dünyanın en dar sokaklarından biri olan Cin Aralığı’ndan geçmekse ritüele dönüşmüş artık Cumalıkızık’ta. Köy birkaç saatte gezip dolaşılabilecek bir yer olsa da saatlerce vakit geçirilebilecek atmosferi, sizi çocukluğunuza alıp götürecek köy havası ve hayatıyla hayranlık uyandırıyor. Vaktin nasıl akıp gittiği anlaşılmıyor bile.
Konaklama ve kahvaltı
Cumalıkızık, köy kahvaltısı dendiğinde bilhassa Bursa ve yakın etrafındakilerin tercih ettikleri yerlerden biri… Butik konaklama hizmeti veren köy konutlarında kalabilir, maharetli eller tarafınca hazırlanan gözleme, türlü hamur işleri başta olmak üzere, yöresel eserlerle donatılmış lezzetli sofralarda kahvaltınızı yapabilir, hoş bir hafta sonu geçirebilirsiniz.
Birbirinden farkını belirtmek için de mesela dere yakınındakine Derekızık, etraf köylerden topluca cuma namazına gidilene ‘Cumalıkızık’ üzere isimler verilirmiş.… İsminin nereden geldiği kesin olmasa da kesin olan şu ki yaklaşık 700 yıllık geçmişi olan bu köyler ortasında dokusu bozulmadan orjinal haliyle günümüze kadar gelen köy, yalnızca burası olmuş… Cumalıkızık, 1981’de Kentsel ve Doğal Sit Alanı olarak belirlenmiş, 2014’te UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiş. Köydeki 100’ün üzerinde tescilli konutun yarısından fazlası kullanılıyor ve birçoğunda onarım çalışmaları sürüyor. Köy, adeta bir açık hava müzesi…
Mavi, yeşil, sarı renklerle boyalı meskenlerin içinde, sokaklarda gezip meydandan alışveriş yapabilirsiniz.
Klasik Osmanlı yerleşimlerinde mevcut olan ‘cami, ulu çınar ve köy kahvesi’ üçlemesi Cumalıkızık’ta da var. Meydandan tatlı bir yokuşla içlere hakikat uzanan taş döşeli dar sokaklbazı bazılanmış cumbalı konutlar davetkâr haliyle içine hakikat çekiyor ziyaretçilerini… Konutlar sıklıkla iki ya da üç katlı. Bilhassa Bursa’ya mahsus çivit mavisi başta olmak üzere, sarı, mavi, beyaz renklere boyanmış meskenler adeta insanın içini ısıtıyor. Üst kattaki pencereler cumbalı ve kafesli… Kafesler aile mahremiyetini simgeliyor. Dövme demirden kapı kolları, tokmakları olan meskenlerin giriş kapıları çift kanatlı; demir jenerasyonlar ve iri başlı çivilerle bağlanmış. Köyün ana girişinde asırlık çınar ağaçları karşılıyor ziyaretçilerini. Bir de sağlı sollu kurulmuş tezgâhlarda güler yüzlü köylü bayanların “Hoşgeldiniz” nidaları… Tezgâhlarda şifalı otlardan köy ekmeğine, tarhanadan dantellere, oyalara her şey var… Bölgede bol bol yetişen ahududu bir de…
2015’ten beri haziran ayında Memleketler arası Ahududu Şenliği yapılıyor. Anıt çeşme, anıt hamam, tarihi mezarlık, köy gündelik ömründe kullanılan eşyanın sergilendiği ve mesken tertibini bakılırsabileceğimiz Küpeli Konut UNESCO Derneği Proje Uygulama Meskeni, köy mescidi gezip nazaranbileceğiniz yerlerden bazıları… Neredeyse çatıların birbirine değdiği dar sokaklar ortasında en dikkati çeken ve hakkında efsanevi öyküleriyle nam salmış, lakin tek bir insanın geçebileceği dünyanın en dar sokaklarından biri olan Cin Aralığı’ndan geçmekse ritüele dönüşmüş artık Cumalıkızık’ta. Köy birkaç saatte gezip dolaşılabilecek bir yer olsa da saatlerce vakit geçirilebilecek atmosferi, sizi çocukluğunuza alıp götürecek köy havası ve hayatıyla hayranlık uyandırıyor. Vaktin nasıl akıp gittiği anlaşılmıyor bile.
Konaklama ve kahvaltı
Cumalıkızık, köy kahvaltısı dendiğinde bilhassa Bursa ve yakın etrafındakilerin tercih ettikleri yerlerden biri… Butik konaklama hizmeti veren köy konutlarında kalabilir, maharetli eller tarafınca hazırlanan gözleme, türlü hamur işleri başta olmak üzere, yöresel eserlerle donatılmış lezzetli sofralarda kahvaltınızı yapabilir, hoş bir hafta sonu geçirebilirsiniz.