Anadolu’nun efsaneler kenti Gordion

Oylum

Global Mod
Global Mod
Yunan rabbi Apollon’un, Kral Midas’ın kulaklarını adaletli davranmadığı için eşek kulağına dönüştürmesi, Doğu seferinde ünlü ‘Gordion Düğümü’nü çözemeyince öfkelenip kılıcıyla düğümü çözen Büyük İskender’in 33 yaşındaki dokunaklı sonu ve Midas’ın dokunduğu her şeyin altına dönüşmesi…

UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’ndeki Gordion’da yaşanan, 3 bin yıl öncesine, Frigler’e ilişkin efsaneler bunlar. Anadolu topraklarında karar süren medeniyetlerden olan Frigler, MÖ 1200’lerden başlayarak Trakya’dan çıkıp Boğazlar üzerinden gelerek Anadolu’ya (Ankara, Afyonkarahisar, Kütahya, Eskişehir, Uşak, Burdur) yerleşmiş.

Erken demir çağında Anadolu’daki baskın güçlerden Frigler, çengelliiğneyi ve flütü icat etmiş; tarihteki birinci müzik müsabakasını düzenlemiş. MÖ 7’nci yüzyılda Kafkaslar üzerinden gelen Kimmerlerin taarruzları kararı aktif güçlerini yitirmişler…

Ankara merkeze 94, Polatlı ilçesine 29 kilometre aralıktaki Yassıhöyük Köyü’nün yakın etrafında irili ufaklı onlarca yığma zirve dikkati çeker.

Tümülüs ismi da verilen işte bu doruklar, Friglerden kalma mezar odalarıdır. Gordion’u birinci keşfeden ve birinci hafriyatları yapan Avusturyalı filolog Alfred Körte, 128 adet civarında olduğu belirtilen yığma dorukların yaklaşık 35 adedini kazıp açığa çıkarmış. Bunlardan en büyüğü ‘Midas Tümülüsü’ olarak isimlendirilen ‘Büyük Tümülüs’. Yaklaşık 300 metrelik çapı ve 53 metre yüksekliğiyle Anadolu’nun ve antik dünyanın ikinci yüksek tümülüsü olarak biliniyor.

Büyük Tümülüs’te ardıç ve çam ağacından yapılan mezar odası; kaba kireçtaşı bloklarıyla örülü 80 santim kalınlığında bir duvarla çevrili. Tümülüs, müzenin tam karşısında bir abide üzere yükseliyor adeta… Biliminsanları bu yerin hakikaten Midas’a mı yoksa Gordios’a mı ilişkin olduğu konusunu netleştirmiş değil.

Tümülüsün içine girebilmek için uzun ve dar bir koridordan ilerlemek gerekiyor. Yaklaşık 50 metrelik bir ara bu. Binlerle söz edilen tarihe sahip bu devasa toprak yığınının içerisinde bir heyecan sarıyor vücudumu… Bir hükümdara ilişkin mezar odasına girmenin heyecanı mı, hazzı mı, yoksa korkusu mu, ayırt etmek sıkıntı.


Mezar odasına girilmiyor olağan olarak. Demir parmaklıklar ardında binlerce yıllık dev ağaç tomruklar sarmış mezar odasını… Dünyanın en eski ahşaptan yapılan mezar odası burası… Mezar odasında bir iskelet bulunmuş. İskeletin, 60 yaşını aşkın ve hayatı sırasında uzunluğu 1 metre 59 santim olan, kısa uzunluklu bir erkeğe ilişkin olduğu ve odadan epey sayıda meyyit armağanı çıktığı belirtiliyor…

Meyyit armağanları içinde kakma ve oyma tekniğinde yapılmış masa ve panolar, 3 büyük kazan, 160 bronz kap, 154 fibula (çengelliiğne) bulunmuş. Bölgedeki kazılardan çıkarılan yapıtların sergilendiği Gordion Müzesi’nde erken tunç çağından başlayarak orta ve genç tunç çağına ilişkin çanak çömlekler, cam, mühür, mühür baskıları, İskender sikkeleri, Frig seramikleri ve Lidya, Helenistik ve Roma periyotlarına ilişkin eserler sergileniyor…


Tümülüs ve müzeye yaklaşık 2 kilometra uzaklıktaysa Gordion Antik Kenti var. 10 metre yüksekliğe kadar ayakta kalabilmiş ve kesme taştan yapılmış olan duvarlarıyla Anadolu’da demir çağına ilişkin, en âlâ korunmuş sur kapısı karşılıyor ziyaretçileri… Antik kent 1950’lerden beri kazılmasına rağmen yaklaşık yüzde 10’u gün yüzüne çıkarılmış. Bu kadarı bile etkileyici ve o tabeladan saptığımız için hiç pişman olmuyoruz…
 
Üst