Doğu ile Batı’nın en hoş hali olan Saraybosna’yı tanımanız, hoşluklarını görmeniz, en ünlü yemeklerini yemeden dönmemeniz için kesinlikle ziyaret etmeniz gereken çok yer var. Bu duraklar içinde gezmek en hoşu lakin dileyen değerli turistik noktalardan geçen tramvayla da seyahat edebilir. Bunun için ‘Tisak’ büfelerinden 1 euro karşılığında bilet almak gerekiyor. Tramvayla belediye binası, Başçarşı, katedral, müzeler, Latin Köprüsü üzere birfazlaca turistik noktayı ziyaret etmek mümkün. Havaalanından kent merkezi taksiyle yarım saat, otobüsle biraz daha uzun bir vakit alıyor. Bu genel bilgilerden daha sonra artık gelin kentin ruhunu anlamanıza yardımcı olacak tarihi ve turistik noktalarında birlikte bir tipe çıkalım.
Başçarşı
500 YILLIK ÇARŞI
Başçarşı
Başçarşı, Saraybosna’nın en beğenilen turistik yerlerinden. 15’inci yüzyılda İsa Beyefendi İshakoviç’in kenti inşa ederken kurduğu Başçarşı’da her ne kadar Avusturya-Macaristan yapıları da olsa Osmanlı’nın şehircilik anlayışı ön plana çıkıyor. Çarşının kalbindeki ‘Sebilj’ ismi verilen çeşme, kahve ve Türk lokumu satan dükkânlar ve Bakırcılar Çarşısı, Osmanlı’nın izlerinden birkaçı. Çarşıdaki işletmelerin birçok sabah 9’da açılıyor ve hareketlilik akşam geç saatlere kadar devam ediyor. Savaş devrinde bile çarşıda hareketlilik eksik olmadı.
Gazi Hüsrev Beyefendi Yadigâr Mescidi
KENTİN SİMGESİ
Gazi Hüsrev Beyefendi Yadigâr Mescidi
Saraybosna’da şu biçimde diyorlar: “Saraybosna demek, Gazi Hüsrev Beyefendi, Gazi Hüsrev Beyefendi demekse Saraybosna demek.” Bunun sebebi, Gazi Hüsrev Bey’in Saraybosna’da cami, medrese, kütüphane, müze, hamam, çarşı üzere biroldukca eser bırakmış olması. Kentin sembolü olan Gazi Hüsrev Beyefendi Yadigâr Mescidi ise bu yapıtların en mühimlerinden biri. Başçarşı’nın tam kalbindeki cami, hem bölge halkının ibadet merkezi tıpkı vakitte yerli ve yabancı turistin uğrak noktası. 1531’de Mimar Sinan tarafınca inşa edilmiş. Çabucak karşısındaki müze ve medrese de kesinlikle görülmesi gereken yerlerden.
Bakırcılar Çarşısı
BABADAN OĞULA USTA-ÇIRAK ALAKASI
Bakırcılar Çarşısı
Görselliğiyle ziyaretçilerine nostaljik bir atmosfer sunan çarşıdaki dükkânlarda mesleği babadan devralmış ve hâlâ bakır döven ustalar var. Çarşıdaki esnaf için bakırcılık, hem kültürü koruyup gelecek kuşaklara aktarmak tıpkı vakitte ekmek kapısı demek. Cezveden kahve ekibine, güğümden çay bardağına, tepsiden tencereye biroldukca bakır eser satılıyor dükkânlarda. Tarihi çarşıda eski yol kahve dövenler de var. Bunlardan en bilineni en az 300 yıllık bakırlarla dükkânını adeta bir müzeye dönüştüren İsmet Huseyinoviç. Bakırcılar Çarşısı’na uğrarsanız, kesinlikle ziyaret edin ve kahvenin, bakırın Saraybosna’daki öyküsünü kendisinden dinleyin.
Lediçi Köyü
IRMAK ÜZERE AKAN TARİH
Sarı Zirve ve Kovaçi Şehit Mezarlığı
Sarı Zirve, evvelden topların atıldığı, sarı taşlarla inşa edilmiş bir kale ve kentin görünümünü izlemek isteyenlerin uğrak noktası. Miljacka Irmağı görüntünün kıymetli bir kesimi. Birinci Dünya Savaşı’nı başlatan olayın gerçekleştiği Latin Köprüsü, evvelce Saraybosna’nın ulusal kütüphanesi olan ancak şu an belediye binası olarak hizmet veren Viyeçnitsa Kütüphanesi’ni izlerken koca bir tarih gözlerinizin önünden sinema şeridi üzere geçecek. Sarı Tepe’nin çabucak solundaysa Bosna Hersek’in birinci Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç ve 1.503 şehidin mezarının olduğu Kovaçi Şehit Mezarlığı var. Yakın tarihin en büyük soykırımının yaşandığı kentte acıların taze olduğu mezarlıkta kesinlikle birini yakınının mezarı başında dua ederken bulacaksınız.
Umut Tüneli
UMUT TÜNELİ
Tunel Spasa
Kolar ailesinin, Bosna Savaşı sırasında kuşatma altındaki Saraybosna’yı o sırada Birleşmiş Milletler denetiminde olan Saraybosna Milletlerarası Havalimanı’na bağlamak üzere 30 Temmuz 1993’te açtığı tünele ‘Umut Tüneli’ de deniyor. 800 metre uzunluğundaki tünel besin, insani yardım ve cephanenin kente ulaşması ve insanların kentten çıkabilmesi için kullanılmış. Kolar ailesinin yaptığı bu yardım, savaşın seyrini de değiştirmiş. Bugün kurşun izlerinin olduğu görülen konut ve altındaki Umut Tüneli, yerli ve yabancı turistlerin ziyaret edebileceği, ortasında askeri materyallerin bulunduğu bir müze olarak hizmet veriyor.
Igman Kayak Merkezi
BALKANLAR’IN ALPLER’İ
Byelaşnitsa ve Igman Dağı
Saraybosna’nın Alpler’i olarak tanımlayabileceğimiz iki dağ; Byelaşnitsa ve Igman Dağı. Byelaşnitsa Dağı, Bosna-Hersek’in ortasında, Saraybosna’nın güneybatısında yürüyüş ve kayak için tanınan cazibe merkezi. 1984’e damga vuran olimpiyatlarda mükafatlar, sahiplerini Byelaşnitsa’da bulmuştu. Ama dağın yalnızca atletler tarafınca tercih edildiğini söylemek hakikat olmaz. Aileler burayı çocuklarıyla vakit geçirip telesiyejle görüntüyü izlemek, köylerini görmek ve olağan lezzetlerini tatmak için de ziyaret ediyor. Bilhassa Lediçi Köyü turistlerin uğrak noktası. Zira köy, dışarıdan eser satın almamasıyla biliniyor. Yaz-kış kartpostallık imajların oluştuğu köyde yaşayanlar eti, sütü kendileri üretip ekmeklerini kendileri yapıyor. Köyde konaklama ve yemek hizmeti veren konutlar de var. Bu meskenlerin öncüsü ise ‘Planinski Biser’. Igman Dağı’ysa, Saraybosna’nın güneybatısında, Byelaşnitsa Dağı’nın yanında. Jeolojik olarak Dinar Alpleri’nin bir modülü. 1.500 rakımlı dağ, kayak merkezleriyle öne çıkıyor.
Galatasaray Köftecisi
KÖFTE YİYİP SEVDALİNKA DİNLEMELİ
Cimbom Restoran (Galatasaray Köftecisi)
Bosnalı eski futbolcu Tarık Hodzic’in işlettiği küçük, mütevazı dükkânda Balkanlar’ın en meşhur lezzeti olan köftesi ‘çevape’ başrol oynuyor. Biroldukca et çeşidi içinden ‘pleskavica’ öne çıkan lezzetlerden. Bir porsiyon köftenin fiyatı 8 konvertibl mark (KM). 1 KM, şu sıralarda yaklaşık 7.5 lira… Başka seçeneklerse 10-20 KM içinde değişiyor.
Sac Burekdzinica (Sac Börekçisi)
Bosna Hersek’te ‘börek’ yahut ‘pita’ diye bir kavram yok. ‘Burek’, Boşnakların ‘kıymalı’ manasında kullandığı bir tanımlama. Peynirli, patatesli, ıspanaklı börekler için Boşnakçalarını kullanıyorlar. Bir börekçiye gittiğinizde sirnica (peynirli), kopirnak (patatesli), zeljanik (ıspanaklı) biçiminde sipariş vermeniz gerekiyor. İsmi fark etmeksizin tüm bu lezzetleri tadabileceğiniz en ünlü yerse Sac Burekdzinica. Buradaki böreklerin nefaseti üzerinde piştiği kömür ateşinden geliyor.
Pekara Imaret (Fırın İmaret)
Saraybosna’nın en eski fırınlarından. Çeşit çeşit ekmek, kruvasan ve gevreğin satıldığı fırın, tarihi Saat Kulesi’nin çabucak altında. 7’den 70’e biroldukça kişi buradan alışveriş yapıyor. Fiyatlarsa 2 KM’den başlayarak gerece göre değişkenlik gösterebiliyor. Park Princeva Restoran Kentin görüntüsünü izleyip fonda Boşnakça müzikler dinleyeceğiniz bir yer. Boşnak külçeşidini yansıtan varlıklı menüsüyle gelenekselliğin ve modernizmin harmanlandığı atmosfere sahip. Lezzetleri de görüntüsü kadar hoş. Bir kişi çorba, orta sıcak, ana yemek, tatlı ve içecek ısmarlayarak ortalama 30 KM ödüyor.
Park Princeva Restoran
Kentin görüntüsünü izleyip fonda Boşnakça müzikler dinleyeceğiniz bir yer. Boşnak külçeşidini yansıtan güçlü menüsüyle gelenekselliğin ve modernizmin harmanlandığı atmosfere sahip. Lezzetleri de görünümü kadar hoş. Bir kişi çorba, orta sıcak, ana yemek, tatlı ve içecek ısmarlayarak ortalama 30 KM ödüyor.
Kuça Sevdaha (Sevda Evi)
Meşhur Boşnak kahvesini, fondaki ‘sevdalinka’lar (Boşnak anonim türküleri) ile yudumlayabileceğiniz bir kahveci. Tarih kokan mimari yapısı, duvarlarda sevdalinka sanatkarları posterleri, sıcacık atmosferiyle uğranması gereken yerlerden. Konut baklavası, sütlaç, trileçe üzere klâsik tatlılar da kahveye eşlik edebilecek lezzetlerden. Kahvenin fiyatı 2 KM, tatlı tutarlarıysa 4 KM’den başlıyor.
Başçarşı
500 YILLIK ÇARŞI
Başçarşı
Başçarşı, Saraybosna’nın en beğenilen turistik yerlerinden. 15’inci yüzyılda İsa Beyefendi İshakoviç’in kenti inşa ederken kurduğu Başçarşı’da her ne kadar Avusturya-Macaristan yapıları da olsa Osmanlı’nın şehircilik anlayışı ön plana çıkıyor. Çarşının kalbindeki ‘Sebilj’ ismi verilen çeşme, kahve ve Türk lokumu satan dükkânlar ve Bakırcılar Çarşısı, Osmanlı’nın izlerinden birkaçı. Çarşıdaki işletmelerin birçok sabah 9’da açılıyor ve hareketlilik akşam geç saatlere kadar devam ediyor. Savaş devrinde bile çarşıda hareketlilik eksik olmadı.
Gazi Hüsrev Beyefendi Yadigâr Mescidi
KENTİN SİMGESİ
Gazi Hüsrev Beyefendi Yadigâr Mescidi
Saraybosna’da şu biçimde diyorlar: “Saraybosna demek, Gazi Hüsrev Beyefendi, Gazi Hüsrev Beyefendi demekse Saraybosna demek.” Bunun sebebi, Gazi Hüsrev Bey’in Saraybosna’da cami, medrese, kütüphane, müze, hamam, çarşı üzere biroldukca eser bırakmış olması. Kentin sembolü olan Gazi Hüsrev Beyefendi Yadigâr Mescidi ise bu yapıtların en mühimlerinden biri. Başçarşı’nın tam kalbindeki cami, hem bölge halkının ibadet merkezi tıpkı vakitte yerli ve yabancı turistin uğrak noktası. 1531’de Mimar Sinan tarafınca inşa edilmiş. Çabucak karşısındaki müze ve medrese de kesinlikle görülmesi gereken yerlerden.
Bakırcılar Çarşısı
BABADAN OĞULA USTA-ÇIRAK ALAKASI
Bakırcılar Çarşısı
Görselliğiyle ziyaretçilerine nostaljik bir atmosfer sunan çarşıdaki dükkânlarda mesleği babadan devralmış ve hâlâ bakır döven ustalar var. Çarşıdaki esnaf için bakırcılık, hem kültürü koruyup gelecek kuşaklara aktarmak tıpkı vakitte ekmek kapısı demek. Cezveden kahve ekibine, güğümden çay bardağına, tepsiden tencereye biroldukca bakır eser satılıyor dükkânlarda. Tarihi çarşıda eski yol kahve dövenler de var. Bunlardan en bilineni en az 300 yıllık bakırlarla dükkânını adeta bir müzeye dönüştüren İsmet Huseyinoviç. Bakırcılar Çarşısı’na uğrarsanız, kesinlikle ziyaret edin ve kahvenin, bakırın Saraybosna’daki öyküsünü kendisinden dinleyin.
Lediçi Köyü
IRMAK ÜZERE AKAN TARİH
Sarı Zirve ve Kovaçi Şehit Mezarlığı
Sarı Zirve, evvelden topların atıldığı, sarı taşlarla inşa edilmiş bir kale ve kentin görünümünü izlemek isteyenlerin uğrak noktası. Miljacka Irmağı görüntünün kıymetli bir kesimi. Birinci Dünya Savaşı’nı başlatan olayın gerçekleştiği Latin Köprüsü, evvelce Saraybosna’nın ulusal kütüphanesi olan ancak şu an belediye binası olarak hizmet veren Viyeçnitsa Kütüphanesi’ni izlerken koca bir tarih gözlerinizin önünden sinema şeridi üzere geçecek. Sarı Tepe’nin çabucak solundaysa Bosna Hersek’in birinci Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç ve 1.503 şehidin mezarının olduğu Kovaçi Şehit Mezarlığı var. Yakın tarihin en büyük soykırımının yaşandığı kentte acıların taze olduğu mezarlıkta kesinlikle birini yakınının mezarı başında dua ederken bulacaksınız.
Umut Tüneli
UMUT TÜNELİ
Tunel Spasa
Kolar ailesinin, Bosna Savaşı sırasında kuşatma altındaki Saraybosna’yı o sırada Birleşmiş Milletler denetiminde olan Saraybosna Milletlerarası Havalimanı’na bağlamak üzere 30 Temmuz 1993’te açtığı tünele ‘Umut Tüneli’ de deniyor. 800 metre uzunluğundaki tünel besin, insani yardım ve cephanenin kente ulaşması ve insanların kentten çıkabilmesi için kullanılmış. Kolar ailesinin yaptığı bu yardım, savaşın seyrini de değiştirmiş. Bugün kurşun izlerinin olduğu görülen konut ve altındaki Umut Tüneli, yerli ve yabancı turistlerin ziyaret edebileceği, ortasında askeri materyallerin bulunduğu bir müze olarak hizmet veriyor.
Igman Kayak Merkezi
BALKANLAR’IN ALPLER’İ
Byelaşnitsa ve Igman Dağı
Saraybosna’nın Alpler’i olarak tanımlayabileceğimiz iki dağ; Byelaşnitsa ve Igman Dağı. Byelaşnitsa Dağı, Bosna-Hersek’in ortasında, Saraybosna’nın güneybatısında yürüyüş ve kayak için tanınan cazibe merkezi. 1984’e damga vuran olimpiyatlarda mükafatlar, sahiplerini Byelaşnitsa’da bulmuştu. Ama dağın yalnızca atletler tarafınca tercih edildiğini söylemek hakikat olmaz. Aileler burayı çocuklarıyla vakit geçirip telesiyejle görüntüyü izlemek, köylerini görmek ve olağan lezzetlerini tatmak için de ziyaret ediyor. Bilhassa Lediçi Köyü turistlerin uğrak noktası. Zira köy, dışarıdan eser satın almamasıyla biliniyor. Yaz-kış kartpostallık imajların oluştuğu köyde yaşayanlar eti, sütü kendileri üretip ekmeklerini kendileri yapıyor. Köyde konaklama ve yemek hizmeti veren konutlar de var. Bu meskenlerin öncüsü ise ‘Planinski Biser’. Igman Dağı’ysa, Saraybosna’nın güneybatısında, Byelaşnitsa Dağı’nın yanında. Jeolojik olarak Dinar Alpleri’nin bir modülü. 1.500 rakımlı dağ, kayak merkezleriyle öne çıkıyor.
Galatasaray Köftecisi
KÖFTE YİYİP SEVDALİNKA DİNLEMELİ
Cimbom Restoran (Galatasaray Köftecisi)
Bosnalı eski futbolcu Tarık Hodzic’in işlettiği küçük, mütevazı dükkânda Balkanlar’ın en meşhur lezzeti olan köftesi ‘çevape’ başrol oynuyor. Biroldukca et çeşidi içinden ‘pleskavica’ öne çıkan lezzetlerden. Bir porsiyon köftenin fiyatı 8 konvertibl mark (KM). 1 KM, şu sıralarda yaklaşık 7.5 lira… Başka seçeneklerse 10-20 KM içinde değişiyor.
Sac Burekdzinica (Sac Börekçisi)
Bosna Hersek’te ‘börek’ yahut ‘pita’ diye bir kavram yok. ‘Burek’, Boşnakların ‘kıymalı’ manasında kullandığı bir tanımlama. Peynirli, patatesli, ıspanaklı börekler için Boşnakçalarını kullanıyorlar. Bir börekçiye gittiğinizde sirnica (peynirli), kopirnak (patatesli), zeljanik (ıspanaklı) biçiminde sipariş vermeniz gerekiyor. İsmi fark etmeksizin tüm bu lezzetleri tadabileceğiniz en ünlü yerse Sac Burekdzinica. Buradaki böreklerin nefaseti üzerinde piştiği kömür ateşinden geliyor.
Pekara Imaret (Fırın İmaret)
Saraybosna’nın en eski fırınlarından. Çeşit çeşit ekmek, kruvasan ve gevreğin satıldığı fırın, tarihi Saat Kulesi’nin çabucak altında. 7’den 70’e biroldukça kişi buradan alışveriş yapıyor. Fiyatlarsa 2 KM’den başlayarak gerece göre değişkenlik gösterebiliyor. Park Princeva Restoran Kentin görüntüsünü izleyip fonda Boşnakça müzikler dinleyeceğiniz bir yer. Boşnak külçeşidini yansıtan varlıklı menüsüyle gelenekselliğin ve modernizmin harmanlandığı atmosfere sahip. Lezzetleri de görüntüsü kadar hoş. Bir kişi çorba, orta sıcak, ana yemek, tatlı ve içecek ısmarlayarak ortalama 30 KM ödüyor.
Park Princeva Restoran
Kentin görüntüsünü izleyip fonda Boşnakça müzikler dinleyeceğiniz bir yer. Boşnak külçeşidini yansıtan güçlü menüsüyle gelenekselliğin ve modernizmin harmanlandığı atmosfere sahip. Lezzetleri de görünümü kadar hoş. Bir kişi çorba, orta sıcak, ana yemek, tatlı ve içecek ısmarlayarak ortalama 30 KM ödüyor.
Kuça Sevdaha (Sevda Evi)
Meşhur Boşnak kahvesini, fondaki ‘sevdalinka’lar (Boşnak anonim türküleri) ile yudumlayabileceğiniz bir kahveci. Tarih kokan mimari yapısı, duvarlarda sevdalinka sanatkarları posterleri, sıcacık atmosferiyle uğranması gereken yerlerden. Konut baklavası, sütlaç, trileçe üzere klâsik tatlılar da kahveye eşlik edebilecek lezzetlerden. Kahvenin fiyatı 2 KM, tatlı tutarlarıysa 4 KM’den başlıyor.