Fatma Özdemir röportaj – Fatma hanım sizi tanıyabilir miyiz ?
Ben Fatma Özdemir, Avrupa yabancı lisanlar İngiliz lisan akademisi okulu Londra mezunu olarak çift ana kısım programıyla eğitim planlaması proje döngüsü üzerine yüksek eğitim gördüm. daha sonrasında Kanada’da ikinci lisans eğitimimi psikoloji üzerine tamamlayarak, klinik psikoloji üzerine doktoramı İngiltere de tamamladım. Doçentlik eğitimime İngiltere de özel bir Üniversite de devam etmekteyim. Marmara Üniversitesi Sanayi ve Örgüt Psikolojisi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde ise Bağ ve Aile Danışmanlığı uzmanlığı eğitimlerimi tamamlayarak Emdr Msc Uzm Kl Psk ve psikoterapist olarak hizmet vermekteyim ( Çocuk ergen yetişkin çift aile)
– Ulusal Eğitim Planlama ile ilgili eğitim aldıktan daha sonra psikoloji eğitimi almayı niye istediniz?
Ulusal eğitim ve planlama ile ilgili eğitimden daha sonra psikoloji üzerine eğitim almamın sebebi; üniversitede uzun müddet akademisyenlik yapmam münasebetiyle ve aldığım pedagojik eğitimlerin psikoloji ile örtüşmesinden dolayı bu detaylarımi en yeterli kullanabileceğim ve daha kıymetlisi bu detaylarımden daha fazla insanın faydalanabilmesi ismine psikoloji alanında eğitim almayı tercih ettim.
– EMDR nedir ? Nasıl ve kimlere, hangi sıkıntılarda uygulanır? sonuçları nedir ?
Bilindiği üzere, 2019 yılının Aralık ayında dünyanın en yüksek nüfusa sahip olan ülkesi Çin’de ortaya çıkan, kısa bir vakit diliminde dünyaya ve de ülkemize yayılarak pandemi haline gelen COVID-19, insanları toplumsal, ekonomik, fizyolojik ve ruhsal istikametten olumsuz etkilemeye devam ediyor. Meskende karantina altında kalan yahut salgın riskine karşın çalışmaya devam eden tüm insanlarda gerilim, telaş, sevdiklerini kaybetme korkusu ve daha biroldukça tetikleyici etkenden dolayı ruhsal problemlerin ortaya çıkma mümkünlüğü hayli büyük oranda artıyor. COVID-19 salgını sürecinde bahsedilen niçinlerden dolayı oluşan dert ve gerilim, salgın öncesi devirde ruh sıhhatine ait sorunlar yaşayan bireylerde bunların şiddetlenmesine niye olabilirken sağlıklı bireylerde de ruhsal sıkıntıların gelişmenine yer hazırlıyor. Depresyon, OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk), Panik Atak, Telaş Bozukluğu üzere meseleler bunlar içinde en sık karşılaştıklarımız. Daha öncesinden ruhsal hastalık teşhisi almış ve buna yönelik olarak ilaç tedavisi almakta olan bireylerde bu vakitte ilaçların muhakkak aksatılmadan kullanılması gerekiyor. Öbür bireyler ise ruhsal problemleri engellemeye yardımcı tedbirler alırken şiddetli problemler yaşamaya başlamaları halinde takviye almak maksatlı tarafımıza başvuruyorlar. Danışanlarımızın karşılaştığı sorunları nazaran danışanlarımıza uyguladığımız bir hayli terapi halleri vardır. Bunlardan en çok sık kullanılan ; (Psikoanalitik terapi, Davranışçı terapi, Bilişsel terapi, Hipnoterapi, Varoluşçu terapi, Oyun terapisi, Aile terapisi, Arka terapi ve EMDR ) en epeyce tercih edilen ve en tesirli olan EMDR biçimlerinden biraz bahsetmek isterim. Danışanlarımda benimde en epeyce tercih ettiğim ve çok muvaffakiyet gösteren bir tedavi metodudur diyebilirim.
– Çocuk gelişmenine taraf verdiniz mesleğinizde, travmalara eğildiniz, anlatır mısınız?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing ) Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve bir daha sürece olarak lisanımıza çevrilen EMDR genel olarak travma daha sonrası gerilim bozukluğu, travma kaynaklı ruh hastalıkları düzgünleştirmek ismine ortaya çıkmış bir terapi yoludur. Ortaya çıkmasından bu yana, depresyon, anksiyete, panik atak, yeme bozukluğu ya da bağımlılık üzere öteki rahatsızlıklarda da EMDR terapisi ile olumlu sonuçlar elde etmek mümkündür.-fobiler, uyku bozuklukları ve kronik ağrılar üzerinde de olumlu tesire sahip olduğu anlaşılmıştır. Emdr geri dönümü olumlu ve tesir alanı geniş bir terapi olduğundan daha fazla kitleye yardımcı olmamı sağlamıştır. Bu çeşit bir terapi beynin yönlendirilmiş göz hareketleri yoluyla hisleri işleyiş biçimini taklit etmeyi temel alır. Yaşanan travmalar ve berbat tecrübelerin tekrar ele alınmasına imkan sağlayarak olaylara karşı bireylerin oluşturduğu algıyı değiştirmeyi ve bir daha değerlendirmelerini sağlamayı maksatlar. Travmaları epey fazla olan bir ülkede olduğumuzu göz önünde bulundurduğumuzda bu prosedürün niye tercih niçini olması gerektiğini anlayabiliriz. Bir psikolog olarak şunu hatırlatmakta yarar görüyorum; bir psikoterapi seansının işleyişini sıradançe açıklayacak olursak, 2 kişinin bir sorun hakkında birlikte tahlil yolları üretmesi olarak gorebiliriz. Taraflardan biri sorunu belirtir, öbür taraf mümkün tahlil yollarını gösterir ve birey bu farkındalığı kazanarak soruna karşı kendi savunma sistemini oluşturur. Sorunların derinlerine inildiğinde genel olarak çocukluktan temeli atılan birfazlaca modeli görmek mümkün. Tam bu noktada aslında şunu söyleyebiliriz; temelleri sağlam olan bir çocuk, gelecekte karşılaşabileceği muhtemel sorunlara karşı olabilecek en güzel tahlilleri üretme gücünü kendinde bulabilir. kuvvetli bir çocuk kuvvetli bir gelecek demek olduğundan, çocuk gelişimi ve çocukluk travmaları öncelik verdiğim alan haline geldi. Bilhassa yaşadığımız son vakit içinderı göze alırsak pandemi gölgesinde yetişen çocuklarımızın bu durumdan en epey etkilenen kesim olduğunu söyleyebiliriz. Olağan vakit içinderda bile kolay olmayan ebeveynliğin global bir pandemi sırasında nasıl bir hal aldığını söylemeye bile gerek yok. Hatta birfazlaca aile için karşılaşılan en güç devirlerden biri olabilir.
Bugün, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramını TC kurucusu Atatürk bizlere armağan etti lakin pandemiden dolayı bu fazlaca değerli bayramımızı da kutlayamıyoruz, bu ve pek epeyce yoksunluğun yarattığı travma ile küçük büyük herkes nasıl baş edecek ?
Küçük çocuklar şu anda dünyada olup biten her şeyi anlamasalar da, muhtemelen kimi şeylerin biraz farklı olduğunun farkındalar. Kardeşler ve ebeveynler bütün gün meskende olması, olağan rutinlerde aksama olması, konut içerisinde gergin bir havanın hakimiyeti küçük çocuklar için fark etmesi güç olan değişimler değildir ve bunun arkasında yatan niçini gergin havanın vermiş olduğu tesir altında his patlamaları eşliğinde öğrenmek isteyeceklerdir. Öbür yandan daha büyük çocuklar başlangıçta bu kısıtlamaları sevinçle karşılamış olsa da son vakit içinderda okul performanslarındaki düşüş ve birlikteinde gelen toplumsal izolasyon artık onların da ruhsal olarak yıprandığını göstermektedir. Ebeveynlerin çocuklarla bu süreç hakkında konuşma hali, onların bulundukları duygulanım üzerinde büyük farklar yaratabilir. Kısıtlamalar ve pandemi hakkında yaşlarına uygun ve dürüst bilgiler sunmak en başta atılması gereken adımdır. Unutulamamalıdır ki, gençler sizinle birebir haber kaynaklarına erişebilir, arkadaşlarıyla konuşabilir ve epey sayıda çevrimiçi kaynaktan bilgi alabilir. Onlara emniyetli kaynaklardan gerçek bilgiler sağlamak, nasıl bir durumla karşı karşıya oldukları hakkında daha net bir fotoğraf sunacağı için gerginlik düzeyinde bir azalma olacaktır. Zira neye karşı savaşacaklarını bilmeleri, nasıl savaşacakları konusunda da bir kapı açacaktır. Başka taraftan, daha küçük olanlar muhtemelen söylemiş olduklerinizi hakikat kabul edeceklerdir. Lakin risk düzeyiniz hakkında gerçeği söylemek değerlidir. “Merak etmeyin, her şey yolunda” üzere açıklamalar yapıldığında, çocuklar niye doğum günlerinde arkadaşlarını çağıramadıkları yahut dışarıya çıkamadığı mevzularında sizi sorgulayacaktır. Ailelerin oyun vakit içinderını denetimli bir biçimde yönetmesi, dışarıda geçirilecek vakti denetimli bir biçimde yönetmesi, toplumsal uzaklık konusunda hassas olmaları ve belli bir plan çerçevesinde hareket edilmesi konusunda çocuklarını denetimde tutmaları gerekir.
– Siz EMDR MSC Uzman Klinik Psikolog, Psikoterapist ve bilhassa çocuk, ergen, yetişkin, çift, aile psikoterapistisiniz. Aile ortasında çocuk yetiştirme devrinde aslına bakarsanız meseleler yaşanıyordu, artık olağanüstü durumlar yaşıyoruz. Çocukların, ailelerin, çiftlerin psikolojileri çok bozuldu neler yapılabilir? 65 yaş üstü, kısıtlamalardan epeyce etkilendi, bu travmalar nasıl atlatılabilir?
Tasalar tabiatı gereği “gelecekte yaşamak” olarak bilinir. Antrenman, yürüyüş ve toplumsallaşma ismine atılan adımlar olabildiğine bireyleri bugünü yaşamaya iteceğinden ihmal edilmemesi gereken şeylerin başında gelmektedir. Öbür yandan aralıklı de olsa beşerlerle görüşmek en azından bağlantıları geçmişte olduğu seviyede tutmak, gerilim seviyesini aşağı çekmek için olabildiğince özgür alanlarda yürüyüş ve idmanlar yapmak, olumlu şeyler planlamak ve en kıymetlisi gelece hafta, gelecek yıl için kaygıları bir kenara bırakıp anı yaşamaya odaklanmak ve daha olumlu hayaller kurmak ruhsal olarak sağlamlığın korunmasına yardımcı olacaktır.
– Eski nizama döner miyiz bilmiyorum ancak geçersek bu sıkıntı, kaygılı günler nasıl aşılır? Okurlarımıza teklifleriniz neler olur ?
Son olarak, tesirleri her ne kadar yıkıcı olsa da, bu global salgın tüm dünyaya bir arada yaşama ve çalışma biçimimizi radikal biçimde değiştirebilmemiz ve çocuklarımıza miras bırakmak istediğimiz geleceğe dair enine uzunluğuna düşünebilmemiz için seçkin bir fırsat sunmuş durumda. Bütün bunları başarmak için epey vaktimiz yok ve risk altında olan fazlaca şeyimiz var. Ünlü muharrir Arundhati Roy’un kısa mühlet evvel yazmış olduğu üzere, bu salgın aslında bir geçit fonksiyonu görüyor. Daha inançlı ve daha adil bir dünyaya, kendinden emin biçimde ve daima birlikte geçebilme cüretine sahip olmamız gerekiyor.
Ben Fatma Özdemir, Avrupa yabancı lisanlar İngiliz lisan akademisi okulu Londra mezunu olarak çift ana kısım programıyla eğitim planlaması proje döngüsü üzerine yüksek eğitim gördüm. daha sonrasında Kanada’da ikinci lisans eğitimimi psikoloji üzerine tamamlayarak, klinik psikoloji üzerine doktoramı İngiltere de tamamladım. Doçentlik eğitimime İngiltere de özel bir Üniversite de devam etmekteyim. Marmara Üniversitesi Sanayi ve Örgüt Psikolojisi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde ise Bağ ve Aile Danışmanlığı uzmanlığı eğitimlerimi tamamlayarak Emdr Msc Uzm Kl Psk ve psikoterapist olarak hizmet vermekteyim ( Çocuk ergen yetişkin çift aile)
– Ulusal Eğitim Planlama ile ilgili eğitim aldıktan daha sonra psikoloji eğitimi almayı niye istediniz?
Ulusal eğitim ve planlama ile ilgili eğitimden daha sonra psikoloji üzerine eğitim almamın sebebi; üniversitede uzun müddet akademisyenlik yapmam münasebetiyle ve aldığım pedagojik eğitimlerin psikoloji ile örtüşmesinden dolayı bu detaylarımi en yeterli kullanabileceğim ve daha kıymetlisi bu detaylarımden daha fazla insanın faydalanabilmesi ismine psikoloji alanında eğitim almayı tercih ettim.
– EMDR nedir ? Nasıl ve kimlere, hangi sıkıntılarda uygulanır? sonuçları nedir ?
Bilindiği üzere, 2019 yılının Aralık ayında dünyanın en yüksek nüfusa sahip olan ülkesi Çin’de ortaya çıkan, kısa bir vakit diliminde dünyaya ve de ülkemize yayılarak pandemi haline gelen COVID-19, insanları toplumsal, ekonomik, fizyolojik ve ruhsal istikametten olumsuz etkilemeye devam ediyor. Meskende karantina altında kalan yahut salgın riskine karşın çalışmaya devam eden tüm insanlarda gerilim, telaş, sevdiklerini kaybetme korkusu ve daha biroldukça tetikleyici etkenden dolayı ruhsal problemlerin ortaya çıkma mümkünlüğü hayli büyük oranda artıyor. COVID-19 salgını sürecinde bahsedilen niçinlerden dolayı oluşan dert ve gerilim, salgın öncesi devirde ruh sıhhatine ait sorunlar yaşayan bireylerde bunların şiddetlenmesine niye olabilirken sağlıklı bireylerde de ruhsal sıkıntıların gelişmenine yer hazırlıyor. Depresyon, OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk), Panik Atak, Telaş Bozukluğu üzere meseleler bunlar içinde en sık karşılaştıklarımız. Daha öncesinden ruhsal hastalık teşhisi almış ve buna yönelik olarak ilaç tedavisi almakta olan bireylerde bu vakitte ilaçların muhakkak aksatılmadan kullanılması gerekiyor. Öbür bireyler ise ruhsal problemleri engellemeye yardımcı tedbirler alırken şiddetli problemler yaşamaya başlamaları halinde takviye almak maksatlı tarafımıza başvuruyorlar. Danışanlarımızın karşılaştığı sorunları nazaran danışanlarımıza uyguladığımız bir hayli terapi halleri vardır. Bunlardan en çok sık kullanılan ; (Psikoanalitik terapi, Davranışçı terapi, Bilişsel terapi, Hipnoterapi, Varoluşçu terapi, Oyun terapisi, Aile terapisi, Arka terapi ve EMDR ) en epeyce tercih edilen ve en tesirli olan EMDR biçimlerinden biraz bahsetmek isterim. Danışanlarımda benimde en epeyce tercih ettiğim ve çok muvaffakiyet gösteren bir tedavi metodudur diyebilirim.
– Çocuk gelişmenine taraf verdiniz mesleğinizde, travmalara eğildiniz, anlatır mısınız?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing ) Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve bir daha sürece olarak lisanımıza çevrilen EMDR genel olarak travma daha sonrası gerilim bozukluğu, travma kaynaklı ruh hastalıkları düzgünleştirmek ismine ortaya çıkmış bir terapi yoludur. Ortaya çıkmasından bu yana, depresyon, anksiyete, panik atak, yeme bozukluğu ya da bağımlılık üzere öteki rahatsızlıklarda da EMDR terapisi ile olumlu sonuçlar elde etmek mümkündür.-fobiler, uyku bozuklukları ve kronik ağrılar üzerinde de olumlu tesire sahip olduğu anlaşılmıştır. Emdr geri dönümü olumlu ve tesir alanı geniş bir terapi olduğundan daha fazla kitleye yardımcı olmamı sağlamıştır. Bu çeşit bir terapi beynin yönlendirilmiş göz hareketleri yoluyla hisleri işleyiş biçimini taklit etmeyi temel alır. Yaşanan travmalar ve berbat tecrübelerin tekrar ele alınmasına imkan sağlayarak olaylara karşı bireylerin oluşturduğu algıyı değiştirmeyi ve bir daha değerlendirmelerini sağlamayı maksatlar. Travmaları epey fazla olan bir ülkede olduğumuzu göz önünde bulundurduğumuzda bu prosedürün niye tercih niçini olması gerektiğini anlayabiliriz. Bir psikolog olarak şunu hatırlatmakta yarar görüyorum; bir psikoterapi seansının işleyişini sıradançe açıklayacak olursak, 2 kişinin bir sorun hakkında birlikte tahlil yolları üretmesi olarak gorebiliriz. Taraflardan biri sorunu belirtir, öbür taraf mümkün tahlil yollarını gösterir ve birey bu farkındalığı kazanarak soruna karşı kendi savunma sistemini oluşturur. Sorunların derinlerine inildiğinde genel olarak çocukluktan temeli atılan birfazlaca modeli görmek mümkün. Tam bu noktada aslında şunu söyleyebiliriz; temelleri sağlam olan bir çocuk, gelecekte karşılaşabileceği muhtemel sorunlara karşı olabilecek en güzel tahlilleri üretme gücünü kendinde bulabilir. kuvvetli bir çocuk kuvvetli bir gelecek demek olduğundan, çocuk gelişimi ve çocukluk travmaları öncelik verdiğim alan haline geldi. Bilhassa yaşadığımız son vakit içinderı göze alırsak pandemi gölgesinde yetişen çocuklarımızın bu durumdan en epey etkilenen kesim olduğunu söyleyebiliriz. Olağan vakit içinderda bile kolay olmayan ebeveynliğin global bir pandemi sırasında nasıl bir hal aldığını söylemeye bile gerek yok. Hatta birfazlaca aile için karşılaşılan en güç devirlerden biri olabilir.
Bugün, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramını TC kurucusu Atatürk bizlere armağan etti lakin pandemiden dolayı bu fazlaca değerli bayramımızı da kutlayamıyoruz, bu ve pek epeyce yoksunluğun yarattığı travma ile küçük büyük herkes nasıl baş edecek ?
Küçük çocuklar şu anda dünyada olup biten her şeyi anlamasalar da, muhtemelen kimi şeylerin biraz farklı olduğunun farkındalar. Kardeşler ve ebeveynler bütün gün meskende olması, olağan rutinlerde aksama olması, konut içerisinde gergin bir havanın hakimiyeti küçük çocuklar için fark etmesi güç olan değişimler değildir ve bunun arkasında yatan niçini gergin havanın vermiş olduğu tesir altında his patlamaları eşliğinde öğrenmek isteyeceklerdir. Öbür yandan daha büyük çocuklar başlangıçta bu kısıtlamaları sevinçle karşılamış olsa da son vakit içinderda okul performanslarındaki düşüş ve birlikteinde gelen toplumsal izolasyon artık onların da ruhsal olarak yıprandığını göstermektedir. Ebeveynlerin çocuklarla bu süreç hakkında konuşma hali, onların bulundukları duygulanım üzerinde büyük farklar yaratabilir. Kısıtlamalar ve pandemi hakkında yaşlarına uygun ve dürüst bilgiler sunmak en başta atılması gereken adımdır. Unutulamamalıdır ki, gençler sizinle birebir haber kaynaklarına erişebilir, arkadaşlarıyla konuşabilir ve epey sayıda çevrimiçi kaynaktan bilgi alabilir. Onlara emniyetli kaynaklardan gerçek bilgiler sağlamak, nasıl bir durumla karşı karşıya oldukları hakkında daha net bir fotoğraf sunacağı için gerginlik düzeyinde bir azalma olacaktır. Zira neye karşı savaşacaklarını bilmeleri, nasıl savaşacakları konusunda da bir kapı açacaktır. Başka taraftan, daha küçük olanlar muhtemelen söylemiş olduklerinizi hakikat kabul edeceklerdir. Lakin risk düzeyiniz hakkında gerçeği söylemek değerlidir. “Merak etmeyin, her şey yolunda” üzere açıklamalar yapıldığında, çocuklar niye doğum günlerinde arkadaşlarını çağıramadıkları yahut dışarıya çıkamadığı mevzularında sizi sorgulayacaktır. Ailelerin oyun vakit içinderını denetimli bir biçimde yönetmesi, dışarıda geçirilecek vakti denetimli bir biçimde yönetmesi, toplumsal uzaklık konusunda hassas olmaları ve belli bir plan çerçevesinde hareket edilmesi konusunda çocuklarını denetimde tutmaları gerekir.
– Siz EMDR MSC Uzman Klinik Psikolog, Psikoterapist ve bilhassa çocuk, ergen, yetişkin, çift, aile psikoterapistisiniz. Aile ortasında çocuk yetiştirme devrinde aslına bakarsanız meseleler yaşanıyordu, artık olağanüstü durumlar yaşıyoruz. Çocukların, ailelerin, çiftlerin psikolojileri çok bozuldu neler yapılabilir? 65 yaş üstü, kısıtlamalardan epeyce etkilendi, bu travmalar nasıl atlatılabilir?
Tasalar tabiatı gereği “gelecekte yaşamak” olarak bilinir. Antrenman, yürüyüş ve toplumsallaşma ismine atılan adımlar olabildiğine bireyleri bugünü yaşamaya iteceğinden ihmal edilmemesi gereken şeylerin başında gelmektedir. Öbür yandan aralıklı de olsa beşerlerle görüşmek en azından bağlantıları geçmişte olduğu seviyede tutmak, gerilim seviyesini aşağı çekmek için olabildiğince özgür alanlarda yürüyüş ve idmanlar yapmak, olumlu şeyler planlamak ve en kıymetlisi gelece hafta, gelecek yıl için kaygıları bir kenara bırakıp anı yaşamaya odaklanmak ve daha olumlu hayaller kurmak ruhsal olarak sağlamlığın korunmasına yardımcı olacaktır.
– Eski nizama döner miyiz bilmiyorum ancak geçersek bu sıkıntı, kaygılı günler nasıl aşılır? Okurlarımıza teklifleriniz neler olur ?
Son olarak, tesirleri her ne kadar yıkıcı olsa da, bu global salgın tüm dünyaya bir arada yaşama ve çalışma biçimimizi radikal biçimde değiştirebilmemiz ve çocuklarımıza miras bırakmak istediğimiz geleceğe dair enine uzunluğuna düşünebilmemiz için seçkin bir fırsat sunmuş durumda. Bütün bunları başarmak için epey vaktimiz yok ve risk altında olan fazlaca şeyimiz var. Ünlü muharrir Arundhati Roy’un kısa mühlet evvel yazmış olduğu üzere, bu salgın aslında bir geçit fonksiyonu görüyor. Daha inançlı ve daha adil bir dünyaya, kendinden emin biçimde ve daima birlikte geçebilme cüretine sahip olmamız gerekiyor.