Bodrum Belediyesi geçen hafta sürdürülebilir turizmi konuşmak üzere, dünyanın birfazlaca yerinden turizm profesyonellerini, irtibat uzmanlarını, ulusal ve milletlerarası STK çalışanlarını ve biz gazetecileri davet etti… Forumun teması ‘Rethinking the Blue Economy – Mavi İktisat Hakkında bir daha Düşünmek’ idi; bu başlık altında epey sayıda oturum düzenlendi. Forumdan çokça izlenim ve yeni fikirle döndüm fakat evvel size ‘mavi ekonomi’ nedir, bir cümleyle özetleyeyim: Mavi iktisat; balıkçılıktan deniz ticaretine, kıyı gelişmeninden turizme, gemi üretiminden yenilenebilir kaynakların üretilmesine kadar deniz ve kıyı bölgelerindeki tüm üretim ve pazarlama faaliyetlerini kapsıyor. Mesken sahibi Bodrum Belediye Lideri Ahmet Aras, açılış konuşmasını yaptı, toplantıların tümünü izledi ve kapanış konuşmasında da Bodrum’un tabiatı ve kültürel bedelleriyle büyük bir potansiyeli olduğunu söyleyip “Sadece deniz-kum değil, ekoturizm, kırsal turizm, kültürel turizm üzere bir epey imkân sunabiliyoruz. İklim krizi ve etrafla ilgili öteki problemler, turistlerin seyahat tercihlerini daha epeyce etkilemeye başladı. Biz de turizm stratejilerimizi mavi iktisat gerçeklerine uygun halde geliştirmeye çalışıyoruz” dedi. Çok hamasetli bir telaffuz zira bugün Bodrum ‘vahşi turizmin’ sembolü değil mi? Azalan orman varlığıyla yangınlar- fırtınalar üzere doğal afetlerin tehdit ettiği Bodrum için önümüzdeki yıl olağandışı kıymetli plaj adisyonu-lahmacun fişi yerine marinadaki süperyat-helikopter trafiğinin karbon ayak izini konuşacağımıza dair umutlanıyorum.
Malta’dan ilham almalı
Forumun ortaklarından biri Malta merkezli Akdeniz Turizm Vakfı. Muğla için âlâ bir örnek ve partner Malta. Bir takımada ülkesi. Tümüyle korunmuş kültürel varlığı, deniziyle Akdeniz’in ortasında, vakit ortaçağda donmuş üzere duruyor. Maltalı konuşmacıların dikkat çektiği üzere kitle turizmi, mavi iktisadın düşmanı. Zira kitle turizmi turist-yerli bağlantısını, çevre-ekonomik faaliyet istikrarını, turist-halk-işletme istikrarını bozuyor. Kitle turizminden uzaklaşmak için niş etkinlikler daha da nişleştirilebilir dendi. “Temizlik için dalalım” diye turistleri denizin temizlenmesi için davet etmek ya da ‘arkeolojik dalış’ üzere farklı ilgi alanlarını bir ortaya getirmek bir daha teklifler içindeydı. Dalış konusunda dünyada birfazlaca rekor kıran Şahika Ercümen oturumlardan birinde ‘Şimdi suya hürmet moda’ sloganıyla bir koleksiyon hazırladığı Koton’un İdare Heyeti Üyesi Gülden Yılmaz ile sahnedeydi. “Poşetle oynayan yunus, ağa dolanmış Carettalarla karşılaşıyorum. Nefesimi tutup dalıyorum ve denizin boğulduğunu görüyorum” diye anlattı suların altında olan biteni. Bir dokuma firmasının turizmcilere ilham vermesi açısından Gülden Yılmaz’ın tavrı kıymetliydi. Tabiat dostu gereç ve üretim teknikleri kullanarak milyonlarca litre su tasarrufu elde ettiklerini anlattı. Antarktika’daki sularda mikroplastik çıkması bütün dalların birbirine nasıl bağlı olduğunun da delili üzere…
Serbest dalış rekortmeni Şahika Ercümen
Pandemi daha sonrası lüks
Konuşmalardan aldığım kimi notları da sıralayayım:
m Sürdürülebilirlik kavramıyla yetinmemeliyiz. Yasa, yönetmelik kâfi değil; insanlara ‘yeşil olanı seçmeyi’ öğretmeliyiz. Lüks israfla tıpkı manaya gelmemeli.
m Lüks hizmet bekleyen turistler artık beyaz eldivenli garson değil, güler yüzlü hizmet arıyor.
m Turist ömür uzunluğu unutulmayacak tecrübeler ister. Bu niçinle ‘deneyim yöneticisi’, ‘mutluluk planlamacısı’ üzere beşerler çalışıyor otellerde.
m Kalabalık, tecrübeleri köreltiyor. Bodrum “miktar mı kalite mi” karar vermeli.
m Suudi Arabistan 2030 yılı için multitrilyon dolarlık bir turizm yatırımına başladı. İsmi: Canlandırıcı ve tabiata saygılı turizm.
m Konuşmalar sırasında sık sık mavi seyahatten bahsedildi. Endonezyalı teknoloji şirketi WIR’da metaverse yöneticisi olarak çalışan Yasha Chatab, bu kavramı birinci kere duymuş. Merak edip araştırmış, fazlaca beğenmiş ve bu tecrübenin metaverse kainatına taşınması gerektiğini söylemiş oldu. Mavi seyahat tecrübesinin gerçeğini pazarlamak için şahane bir teklifti. Umarım o hayli sıkışık programda, kimsenin kimseyi pek dinlemediği o süratli konuşmalar içinde bu teklif duyulmuştur. Forumun bence en somut tekliflerinden bir tanesiydi.
m Teknoloji oturumu verimliydi; insansız teknelerle okyanus denetimleri yapılabiliyorsa Bodrum’da da denizi korumak için drone’larla bir denetim network’ü kurulsun önerisi en düzgün fikirlerdendi.
m Bir de forum dedikodusuyla bitireyim; Maltalı konukların İstanbul aktarmalı dönüş uçaklarını 10 saat kadar aralıklı almasının niçini, birçoklarının tarihi bir Türk hamamına gitmek istemesiydi.
Malta’dan ilham almalı
Forumun ortaklarından biri Malta merkezli Akdeniz Turizm Vakfı. Muğla için âlâ bir örnek ve partner Malta. Bir takımada ülkesi. Tümüyle korunmuş kültürel varlığı, deniziyle Akdeniz’in ortasında, vakit ortaçağda donmuş üzere duruyor. Maltalı konuşmacıların dikkat çektiği üzere kitle turizmi, mavi iktisadın düşmanı. Zira kitle turizmi turist-yerli bağlantısını, çevre-ekonomik faaliyet istikrarını, turist-halk-işletme istikrarını bozuyor. Kitle turizminden uzaklaşmak için niş etkinlikler daha da nişleştirilebilir dendi. “Temizlik için dalalım” diye turistleri denizin temizlenmesi için davet etmek ya da ‘arkeolojik dalış’ üzere farklı ilgi alanlarını bir ortaya getirmek bir daha teklifler içindeydı. Dalış konusunda dünyada birfazlaca rekor kıran Şahika Ercümen oturumlardan birinde ‘Şimdi suya hürmet moda’ sloganıyla bir koleksiyon hazırladığı Koton’un İdare Heyeti Üyesi Gülden Yılmaz ile sahnedeydi. “Poşetle oynayan yunus, ağa dolanmış Carettalarla karşılaşıyorum. Nefesimi tutup dalıyorum ve denizin boğulduğunu görüyorum” diye anlattı suların altında olan biteni. Bir dokuma firmasının turizmcilere ilham vermesi açısından Gülden Yılmaz’ın tavrı kıymetliydi. Tabiat dostu gereç ve üretim teknikleri kullanarak milyonlarca litre su tasarrufu elde ettiklerini anlattı. Antarktika’daki sularda mikroplastik çıkması bütün dalların birbirine nasıl bağlı olduğunun da delili üzere…
Serbest dalış rekortmeni Şahika Ercümen
Pandemi daha sonrası lüks
Konuşmalardan aldığım kimi notları da sıralayayım:
m Sürdürülebilirlik kavramıyla yetinmemeliyiz. Yasa, yönetmelik kâfi değil; insanlara ‘yeşil olanı seçmeyi’ öğretmeliyiz. Lüks israfla tıpkı manaya gelmemeli.
m Lüks hizmet bekleyen turistler artık beyaz eldivenli garson değil, güler yüzlü hizmet arıyor.
m Turist ömür uzunluğu unutulmayacak tecrübeler ister. Bu niçinle ‘deneyim yöneticisi’, ‘mutluluk planlamacısı’ üzere beşerler çalışıyor otellerde.
m Kalabalık, tecrübeleri köreltiyor. Bodrum “miktar mı kalite mi” karar vermeli.
m Suudi Arabistan 2030 yılı için multitrilyon dolarlık bir turizm yatırımına başladı. İsmi: Canlandırıcı ve tabiata saygılı turizm.
m Konuşmalar sırasında sık sık mavi seyahatten bahsedildi. Endonezyalı teknoloji şirketi WIR’da metaverse yöneticisi olarak çalışan Yasha Chatab, bu kavramı birinci kere duymuş. Merak edip araştırmış, fazlaca beğenmiş ve bu tecrübenin metaverse kainatına taşınması gerektiğini söylemiş oldu. Mavi seyahat tecrübesinin gerçeğini pazarlamak için şahane bir teklifti. Umarım o hayli sıkışık programda, kimsenin kimseyi pek dinlemediği o süratli konuşmalar içinde bu teklif duyulmuştur. Forumun bence en somut tekliflerinden bir tanesiydi.
m Teknoloji oturumu verimliydi; insansız teknelerle okyanus denetimleri yapılabiliyorsa Bodrum’da da denizi korumak için drone’larla bir denetim network’ü kurulsun önerisi en düzgün fikirlerdendi.
m Bir de forum dedikodusuyla bitireyim; Maltalı konukların İstanbul aktarmalı dönüş uçaklarını 10 saat kadar aralıklı almasının niçini, birçoklarının tarihi bir Türk hamamına gitmek istemesiydi.