Tükürük Bezi Taşları Tükürük bezlerinin dokusu içerisinde ya da salgı kanallarında oluşan kalsiyum birikintilerine tükürük bezi taşı ya da sialolit, tükürük bezinde taş oluşmasına ise sialolitiazis ismi verilmektedir.
Ağız ortamına tükürük salgısı yapma nazaranvi majör ve minör tükürük bezleri tarafınca sağlanır. Büyük (majör) tükürük bezleri 3 çift halindedir ve parotis, submandibular ve sublingual bezler olarak isimlendirilirler.
Sialolit yani tükürük bezi taşı, epey büyük oranda majör tükürük bezlerinde ya da kanalında oluşan ve tükürük kanalının tıkanmasına yol açan kalsiyum kristalleridir.
En sık olarak çene altı tükürük bezinde (submandibular) rastlanan bu taşlar tükürük akışını engelleyerek ağrılı şişliklere yol açarlar. birtakım bazı kulak önü tükürük bezinde (Parotis) de bulunabilirler. Dilaltı ve küçük tükürük bezlerinde görülmeleri daha enderdir.
Çene altı tükürük bezinde çoklukla görülen taşlar daha büyük, kulak önü tükürük bezindeki taşlar ise daha küçük boyuttadır. Yetişkinlerde (özellikle 40 yaşın üzerinde) çocuklara oranlara epey daha fazla meydana gelir.
Tükürük bezi taşı oluşumu artıran etkenler
Tükürük bezi taşları tükürük bezi kanalını tam olarak tıkamadıkları surece ekseriyetle belirti vermezler. Büyük boyutlara ulaştıklarında görülen belirtiler ise şunlardır:
Tükürük bezi taşının tedavisinde sialendoskopi tekniği tercih edilir. Bu sistem taş çapı kanal çapından epey büyük olmadığı vakit uygulanabilir. Endoskopik olarak tükürük bezi kanalının içine girilerek, teşhis ile tedavi tıpkı anda gerçekleştirilir. Şayet taş çapı kanal çapından büyükse taş kırıldıktan daha sonra (lazer, şok dalga üzere uygulamalarla) çıkarılır.
Taşın boşaltma kanalı ağzına yakın olduğu vakit içinderda taşı elle çıkarmak da mümkün olabilir.
Taşın büyük olduğu ya da kronik iltihaplanmanın bulunduğu durumlarda bölgeye cerrahi teşebbüs yapılır ve taş bölgeden alınır. İlerlemiş olaylarda taş ile bir arada tükürük bezinin tamamının alınması gerekebilir.
Ağız ortamına tükürük salgısı yapma nazaranvi majör ve minör tükürük bezleri tarafınca sağlanır. Büyük (majör) tükürük bezleri 3 çift halindedir ve parotis, submandibular ve sublingual bezler olarak isimlendirilirler.
Sialolit yani tükürük bezi taşı, epey büyük oranda majör tükürük bezlerinde ya da kanalında oluşan ve tükürük kanalının tıkanmasına yol açan kalsiyum kristalleridir.
En sık olarak çene altı tükürük bezinde (submandibular) rastlanan bu taşlar tükürük akışını engelleyerek ağrılı şişliklere yol açarlar. birtakım bazı kulak önü tükürük bezinde (Parotis) de bulunabilirler. Dilaltı ve küçük tükürük bezlerinde görülmeleri daha enderdir.
Çene altı tükürük bezinde çoklukla görülen taşlar daha büyük, kulak önü tükürük bezindeki taşlar ise daha küçük boyuttadır. Yetişkinlerde (özellikle 40 yaşın üzerinde) çocuklara oranlara epey daha fazla meydana gelir.
Tükürük bezi taşı oluşumu artıran etkenler
Yetersiz sıvı tüketimi
Hastalık, ilaç kullanması, yaşlılık üzere niçinlerle tükürük üretiminin azalması
Tükürük bezlerindeki kanallarının yapısal darlığı
Antihistaminikler, tansiyon ilaçları üzere birtakım ilaçlar
Bölgede enfeksiyon gelişmesi
Yetersiz beslenme
Elektrolit konsantrasyon bozuklukları
Bazı sendromlar
Tükürük bezi taşları tükürük bezi kanalını tam olarak tıkamadıkları surece ekseriyetle belirti vermezler. Büyük boyutlara ulaştıklarında görülen belirtiler ise şunlardır:
Çene altı ve yanakta ağrılı şişlik (özellikle yemek sırasında ve asitli ya da ekşili yiyeceklerle daha fazla olmak olmak üzere).
Taşın küçük olduğu durumlarda yemekten daha sonraki vakitte şişlik kaybolup yemek sırasında tekrar ortaya çıkabilir.
Eğer tükürük bezi iltihabı da mevcutsa şiddetli ağrı, ilgili alanda sıcaklık ve komşu lenflerde şişme.
Tükürük bezi taşının tedavisinde sialendoskopi tekniği tercih edilir. Bu sistem taş çapı kanal çapından epey büyük olmadığı vakit uygulanabilir. Endoskopik olarak tükürük bezi kanalının içine girilerek, teşhis ile tedavi tıpkı anda gerçekleştirilir. Şayet taş çapı kanal çapından büyükse taş kırıldıktan daha sonra (lazer, şok dalga üzere uygulamalarla) çıkarılır.
Taşın boşaltma kanalı ağzına yakın olduğu vakit içinderda taşı elle çıkarmak da mümkün olabilir.
Taşın büyük olduğu ya da kronik iltihaplanmanın bulunduğu durumlarda bölgeye cerrahi teşebbüs yapılır ve taş bölgeden alınır. İlerlemiş olaylarda taş ile bir arada tükürük bezinin tamamının alınması gerekebilir.