Çocuklarda tırnak yeme ve parmak emme Tırnak yeme alışkanlığına sıklıkla 3-4 yaşlarından evvel başlamaz. (Çok seçkin olarak 5 aylık üzere erken bir devirde görülebilir). Çocukların %33 de tırnak yeme davranışı görülür. Bu oran erken ergenlik çağına kadar sürer. Ergenlik çağında tırnak yiyen çocukların sayısı %40-45’e yükselir. Yani ergenlik çağına yanlışsız çocukların şimdi yarısı tırnak yeme davranışı gösterir. Bunun sebebi olarak gençlerin etraftan onay görmemeleri olarak kıymetlendirilir. Ayrıyeten tırnak yiyen çocukların ailelerinin birçoklarında tırnak yiyenlere rastlanmaktadır. Bunun ortasında tırnak yemenin bir taklit olduğu ve büyükleri taklit etmek suretiyle öğrenildiği ileri sürülmektedir. Ergenlik çağında toplumsal onay gorenlerin birden fazla bu alışkanlığı terketmektedir.
Tırnak yemek kimi vakit ayak parmaklarını ısırmakla ve ayak tırnaklarını el parmaklarıyla yakalama ile alakalı görülmektedir. Ayak parmağı tırnağının yenilmesi ve ısırılması şimdi yalnızca kızlarda görülmektedir.
TIRNAK YEME DAVRANIŞLARININ niçinLERİ
Tırnak yeme davranışından hayli bu davranışa niye olan olayları saptamak gerekir.
Bu davranışın altında yatan sebepler parmak emmede olduğu üzere sıklıkla ruhsal rahatsızlıklardır.
Alışkanlık daha fazlaca baskı altına alınmış heyecanların ilgilendiği durumlarla olup, çocuk bunun dilek edilmeyen bir davranış ve alışkanlık olduğunu anlayınca kökleşmekte olduğu görülmektedir.
Tırnak yeme bir güvensizlik belirtisi olarak kabul edilir. Aile ortasında çok baskılı ve otoriter bir eğitimin uygulanması, çocuğun daima azarlanarak eleştirilmesi, kıskançlık, kâfi ilgi ve sevgi nazaranmeme eza ve gerginlik esas niçinlerdir.
Anne babanın yaşantısı da değerli bir etkendir. Anne baba geçimsizlikleri anne babanın sık sık hengame etmesi ailedeki sıkıntılar çocuklarda tırnak yeme üzere davranışlara yol açar. Bunun yanı sıra anne babanın çok dertli olması çocuğu çok derecede koruyup kollaması ayrıyeten anne babanın çocuklar içinde ayrım yapması çocuklar içinde kıskançlığa niye olur. Bu da dolaylı biçimde kendini tırnak yeme olarak gösterir. Tırnak yeme daha evvel belirttiğimiz üzere taklit yoluyla da edinilebilen bir davranıştır. Ailede rastgele bir bireyin tırnak yeme davranışı göstermesi doğal olarak çocuğun ilgisini çekecektir. Ayrıyeten tırnak yeme davranışı olaylara bağlı olarak gelişebilmektedir. Çocuğu huzursuz eden rastgele bir olay yahut etrafta onun için hoşnutsuzluk yaratacak rastgele bir durum bu davranışı göstermesine niye olur.
TEDAVİ VE ALINABİLECEK TEDBİRLER
En tesirli formül 3-4 yaşlarına kadar bu alışkanlığın anne baba tarafınca görmezlikten gelinmesidir. ondan sonrasında bu alışkanlık devam ederse; çocuğun gerginlik ve uyumsuzluk niçinleri düzgünce araştırılmalı ve bunlar saptanarak tahlil getirilmeli
Çocuğu azarlamak, korkutmak, ceza vermek üzere zorlayıcı biçimlerin uygulanması yararlı olmamaktadır. Hatta birtakım kimi daha ağır duygusal sorunların çıkmasına niye olabilir.
Çocukları dehşet korku yaratacak durumlardan uzak tutmak gerekir. Küçük çocukların tasa kaygı verici televizyon sinemalarını izlemeleri, arbedeli hadiselerde bulunmaları çocuğu heyecanlandıracağı için sakıncalıdır.
Tırnak yiyen çocuklara geceleri yatarken eski yavaşça eldivenleri giydirmek. Çocuk gece tırnaklarını yemek yahut ısırmak istediğinde hatırlatıcı olması bakımından yararlı olabilir. Parmak ve tırnağa acı ama zararsız bir sıvı sürülebilir. Bu hem hatırlatıcı ve tıpkı vakitte tırnağını ağzına götürdüğü vakit acı ile birleştiğinde terk etmeye yardımcı olabilir.
Çocukların ilgisi diğer istikamete çekilebilir. Sinema, televizyon izlerken yahut radyo dinlerken onun ağzını çiğneyecek bir şeyle meşgul etmek tırnak yemenin ve ısırmanın yerine gelecek bir aktiflik olabilir. Çocukları kimi bazı başarılarından dolayı ödüllendirme birtakım durumlarda fayda sağlayabilir. Lakin bunun kısıtlı ve uygun biçimde kullanılması gerekir. Aksi takdirde çocuk yeni mükafatlar almak için bunu kullanabilir. Tırnak derin kesilebilir. Çocuğun kendi tırnak bakımıyla uğraşması da yararlı olabilir. Bunun ortasında çocuğa manikür ve pedikür gereçleri alınabilir.
Son kelam ve bir tedbir olarak tırnak yemenin ve ısırmanın epeyce makûs bir alışkanlık olmadığı ve bunu isteyenlerin çarçabuk terk edebilecekleri çocuklara anlatılmalıdır. Çocuk buna inandırıldığı vakit bu alışkanlıktan vazgeçmek için uğraş gösterecektir. Zira dış etkenler çocuğun bu alışkanlıktan vazgeçmesine fazla tesirli olmamakla kimi hallerde alışkanlığın kökleşmesine ve diğerlerini kızdırmak ve huzursuz etmek için bir araç olarak kullanılmasına niye olmaktadır.
PARMAK EMEN ÇOCUKLAR
Doğumdan daha sonra birinci 3-4 ayda elbette bir çocuğun yeme içmesi için tek yol emme faaliyetidir. Bir yaşına kadar emme beslenmede temel yoldur. Çocukların emme faaliyetinden büyük ölçüde zevk aldıkları görülüyor. Çocukların bir birçok beslenmedeki emme faaliyetinin gereğince doygunluk aldıkları görülmektedir. Ağız hayat mühletince haz deposudur. Bu faaliyet erken çocuklukta emme, sakız çiğnemek, tırnak ısırmak gençlikte sigara içmek, öpmek ve yavaşça ısırma halinde olmaktadır. (D. Çağlar, 1981).
Çocukların emme faaliyetinden muhakkak biçimde ve derecede hoşlandıklarını söylemiştik. Emme yoluyla anne ve çocuk içinde duyusal bir bağ kurulmakta, çocuk anne ile daha yakın olmakta ve karın doymaktadır. Kaının doyması çocuk için istikrarlı ve sağlıklı büyümesi, gelişebilmesi için ne kadar değerli ise anne ile kurulan bu yakın ilgi çocuğun ruh sıhhati ortasında epeyce değerli faaliyettir.
Çocukların 1 yaşına kadar parmak emmesi yaralı ve olağandır. Parmak emme 1,5 yaşına yanlışsız sık görülebilir. Parmak emme açlıktan kaynaklanan bir davranış değildir. Emme %50’den %87’lere varan yüksek oranda beslenmeye bağlı olmayan davranış biçimidir.
Çocuğun emme isteği, hoşluğun bozulacağı yahut buna emsal mazeretlerle vaktindilk evvel yahut daha sonra emdirilirse çocuk anneyi emerek doyuramadığı ruhsal gereksinimlerini değişik biçimde doyurmaya çalışabilir. Çocukların genel olarak sık başvurdukları doyum biçimi parmak emmedir. Dr. David Levy her üç saatte bir beslenen bebeklerin,her 4 saatte beslenen çocuk kadar parmak emdiklerine işaret etmektedir. bir daha biberon emzikleri eskiyip yumuşadığı için 20 dakika yerine 10 dakika biberonu emen bebekler hala 20 dakika biberon emen bebeklerden daha fazla parmak emmektedirler.
Bebek beslenme bittikten daha sonra parmağını emerse ve faaliyeti beslenme mühletleri arsında uzun mühlet emerse, emme isteğinin gereğince doyurulmadığı düşünülmeli bu durumu giderici önlemlerin neler olabileceği üzerinde durmak gerekir.(S. Gizer 1996).
Bir yaşındaki çocukların yarısı parmaklarını emerler. 9 aydan itibaren uykuyla parmak emme içinde yakın bir alakanın olduğu, uykusu gelen bebeğin parmağını ağzına götürdüğü görülür. RİTVEL ismi verilen bu alışkanlık aylarca sürebilir. Çocuğu parmak emmeden alıkoymak için yapılan çalışmalar 3 yaşına kadar çocuk tarafınca dirençle karşılanır. Kimi bebekler yeni dişlerinin çıkması, kimileri zorlukla karşılaştıklarında,utanma ve sıkılma belirtisi olarak parmak emme görülür. 18 ayda sıklaşan parmak emmenin 4yaşında kaybolması beklenir.
Beslenmeye bağlı olan parmak emme birinci yılın sonunda kesilebilir. Kimi durumlarda kesilebilir. Kimi durumlarda devam edebilir. GESEL ve 126 parmak emmenin 18-21 aylık çocuklar devranında en yüksek düzeye çıktığını ve epeyce sık görüldüğünü anlatmaktadırler. Bilhassa hiç bir faaliyete katılmadan saatlerce parmak emerek oturduklarını gözlemiştir. Ama faaliyetlere katılmasa da parmak emmek 2. Yıldan daha sonra durmaktadır. Çok ender olarak 5-6 yaşlarına kadar devam edebilir. Yetişkinlik senelerında devam eden olaylarda vardır.
Araştırmalar en geç 5-6 yaşlarında bitmiş olduğinde parmak emmenin ziyanının olmadığı lakin devam etmesi halinde diş formasyonuna niye olabileceği kanıtlanmıştır. Parmak emme sıklığı okula başladığı sırada süratle azalır. 6-12 yaşlarında %12 oranında kazanılmış bir alışkanlık olarak müddet gelir.
Parmak emmenin ahenk ile sıkı bir alakası vardır. Çocukların uykuya dalarken parmak emdiklerini söylemiştik. 2 yaşında ki çocukların bir kısmı uykuya dalarken parmaklarını ağzına almak için direnirler. 3 yaşında bu alışkanlık tabiatıyla kaybolur. Parmak emme faaliyeti inanıldığından daha az diş düzensizliğine sebep olmaktadır. Parmak emme 5-6 yaşından daha sonra görülürse istek edilmeyen bir alışkanlık haline gelir. Parmak emme yatma vakti devam etse de bu bozuk bir alışkanlıktır.
Ebeveynler parmağını emen çocukların çene kemikleri ve dişleri üzerinde ki tesirlerini düşünerek tasaya kapılabilir. Parmak emmenin alt ve üst dişleri geri ittiği doğrudur. Parmak emmenin dişleri ne kadar etkilediği parmak emme müddetine ve en değerlisi parmağın ağızda ki duruşuna bağlıdır. Süt dişlerinde oluşan bu değişiklik 6 yaşından daha sonra çıkan asıl dişleri etkilemediği işaret etmektedir.
Çocuğun anne kaında baş parmağını emdiği sanılmaktadır. Bir bebeğin doğduğunda baş parmağının şiş olduğu, birinci ağlamasından daha sonra parmağını ağzına gdolayıp emdiği araştırma kararı saptanmıştır. Çocuk aç olmadığı vakit da parmağını emer. Emme çocuğa haz verir ve etrafını bu türlü tanır.
Başka bir görüş ise baş parmağın emme nesnesi seçilmesi tesadüftür. Baş parmak çocuğun rasgele yapılan hareketleri kararı ağız ile teması ile gerçekleşir. Çocuk bu faaliyeti zevk verici olarak buluyor. çabucak sonrasında öbür parmakların tesadüfü olarak ağız ile teması ile haz kaynağı olarak kullanmaya başlıyor.(D. Çağlar 1981)
LEVY buzağılar, köpekler, tavuklar üzerinde yaptığı klinik müşahede ve incelemelerde baş parmağın emilmesini yeme beslenme vaktin da uygunsuz yeme faaliyetini temel faktör ve sebep olarak görmüştür. Gesel ve ILG bunu değersiz bir faktör olduğunu argüman etmektedir. Gesel ve arkadaşları inceleme sonuçlarını “bizimde bu hususta benzeri denemelerimiz olmuştur. Bizde anneler tarafınca beslenen çocukların parmak emdiklerini gördük. daha sonraları bu çocukların düzgün, uyumlu çocuklar olduklarını ve elbette geliştiklerini gördük”. Biçiminde incelemelerini anlatmışlardır.(D. Çağlar1981)
Davis ve yardımcıları rastgele bir kapla, şişe ile ve anne sütü ile beslene üç küme olarak bir deneme yapmıştır. Bu denemesinde parmak emmenin en çok anne sütü ile beslenen, göğüs emen çocuklarda olduğunu görmüşlerdir.(D. Çağlar 1981) Baş parmağın emilmesi çoklukla birinci çocukluk aylarında meydana gelmiş oluyor. kimi vakit diş çıkarma devresinde ve nadiren de akranlarını akranlarını taklit etmesiyle başlıyor.
Kimi hareketler baş parmak emmeye eşlik etmektedir.
Kulak çekmek,
Başı okşamak,
Saç kıvırmak ve çekmek,
Battaniye, Pike, yatak çarşafı ve havluyu emmek,
Battaniye ile çeneyi ve gözü ovmak,
Battaniyeyi yüz üstüne çekmek,
El ve kol emmek.
pek epeyce çocuklar ellerinde battaniye, pike yahut bir kumaş kesimi varken parmak emerler. Bir çocuk yalnızca bir modül ipek kumaşı ağzına almış onu çiğnemtiştir. Parmak emmeyi terk etmişti. Fakat parmak emme durduktan daha sonra emme ve ipek kumaş çiğneme ortak bir hareket olarak devam etmişti. (D. Çağlar-1981)
LİSAN EMME
Parmak emmeye emsal bir faaliyette lisan emmedir. Lisan emme çocuk parmak faaliyetinden alıkonulduğu vakit çocuğun sık baş vurduğu bir harekettir. Bunu her tıp çocukta görmek mümkündür. Bu alışkanlık zararsızdır. Çoklukla 2 yılda kaybolur.(D. Çağlar-1981) Çocuklarda görülen hastalıkların pek birçok parmak emmeye bağlıdır diyorlar. Diğer bir deyişle parmak emmeyi kimi sapınçlarla ilgili bulanlar varır. Parmak emmenin damak bozukluğuna, damak ve diş deformasyonlarına ,hava yutmalarına, bağırsak iltihabı rahatsızlılarına, ağız hastalıklarına sebep olduğu söylenir. Bunlar içinde parmak emmenin dişlerin uygunsuz yerleşmesine sebep olduğu söylenir. Ancak parmak nasırının oluşmasına sebep olmaz. hiç bir parmak hastalığına da sebep olduğu görülmemiştir. Bu alışkanlık ziyanlı olarak ta bilinmez. Üstte belirtilen hiç bir hastalığında sebebi olduğu kanıtlanmamıştır. Zira üstte sıralanan deformasyonlara parmak emen ve parmak emmeyen çocuklarda birebir sıklıkta rastlanmaktadır. Pis parmağın emilmesi mikropların ağızdan girmesine sebep olur.
EMZİRİLEN BEBEKLERDE PARMAK EMME
Annesini nizamlı ve gereğince emen bebeklerin başka yaşıtlarına nazaran daha az parmak emdiklerini söyleyebiliriz. Genelde anne göğsünün boşalıp boşalmadığını bilmez bu işi bebeğe bırakır. Bir bebek biberondaki sütü bitirince biberonu bırakır. Zira o havayı emmek istemez. Parmağını emmeye çalışan bir bebek hakkında akla gelecek birinci soru “eğer bırakırsa, bebek daha uzun mühlet göğüs emer mi?” Olacaktır. Bu soruya karşılık bulabilmek için anneler uygun vakit içinderda bebeğin 30 yahut 40 dakika göğüs emmesine müsaade etmelidir. Bebek göğüsteki sütün birçoklarını 5 yahut 6 dakikada emer. Geri kalan vakit içinderda ise emme isteğini doyuruyordur. Damla halinde gelen süt onu kandırmaktadır. Öteki bir tabir ile bebek 35 dakika göğüs emse 20 dakika emzirilmekten alındığında birazcık daha süt içebilir. Memen emen bir çocuğa istediği kadar emmesi için müsaade verilince sonuçlar şaşılacak kadar değişik olur. Bir beslenmede memeyi 10dakikada bırakan bir bebek bir öteki beslenmede 40 dakika emmeye emmeye kalkışacaktır. Bu da göğüs emmenin bebeğin kendi gereksinimlerine bakılırsa ayarlayabileceğinin bir göstergesidir. (S. Gizer-1998)
Emme isteği gereğince doyurulamayan bir çocukta başlangıçta görülen parmak emme alışkanlığına vakit içinde öteki hareketlerde eşlik edebilir. Çocuk kulağını tutabilir, başını sallayabilir, saçını çekebilir, kimi vakit de eşlik eden hareketler parmak emme kesildikten daha sonra sürebilir. (S. Gizer 1996) Parmak emmede çocuklar bir haz elde etme doyum sağlamak için yaparken, tırnak yiyen çocuklar ise gergin, kolaylıkla heyecanlanan ruhsal psikolojik meseleleri olan çocuklarda görülür.
PARMAK EMMENİN DÜZELTİLMESİ İÇİN ALINACAK TEDBİRLER
Anne ve babaya parmak emmenin zararsız bir faaliyet olduğu açıkça anlatılmalıdır. Parmak emmenin biraz evvel değindiğimiz üzere diş deformasyonlarına sebep olmadığı, bir hastalık mahiyetinde olmadığı açıkça anlatılmalıdır. Zira halk arsında parmak emmenin günah olduğu, çocukların mastürbasyon üzere bozuk bir cinsel haz aracı olarak yaptıkları hatta dini bakımdan büyük bir günah sayılacağı ve sayıldığı kanısı hakimdir. Bu batıl inançların silinmesi alınacak önlemlerin başında gelir. Zira buna inanan anne, baba ve aile büyükleri ömür uzunluğu sürecek bu berbat alışkanlıktan çocuklarını vazgeçirmek için epeyce şiddetli önlemlere başvururlar. Hatta çocukların parmaklarına acı biberler sürenler, dayak atanlar, ellerini kollarını arttan bağlayanlar,eline parmaklarına iğne batırıp onlar unutamayacakları acı verecek cezalar uygularlar. Bu tenkitler, azarlamalar, dayak atmalar, parmağa acı sürmeler çocukta olumsuzluğun yükselmesine niye olabilir. Anne babayı rahatsız etmek için bir davranış olarak kalmasını pekiştirebilir.(D. Çağlar-1981)
Parmak emme kendi başına çocuklukta ve daha sonradan ahengi etkileyen bir alışkanlık değildir. Özel bir düzeltici önlem olmayı da gerektirmez. Lakin parmak emmeye başlayan yahut bunu alışkanlık haline getirmiş çocuklara bu alışkanlıkları terk etmeleri için uygun olmayan önlemlerin, cezaların uygulanması kararı pek fazlaca ahenk ve duyusal sorunların ortaya çıkmasının sebebi olabilir. sıradan bir alışkanlığı terk ettirmek için uygulanan metodlar durumla ilgisi olmayan yeni ve kronik birtakım ahenk bozukluklarına sebep olabilir. (D. Çağlar-1981)
Küçük yaşlarda çocuklar uygun biçimde beslenmelidir. Besin ve anne sütünün kalitesi yanında çocuğun besin verilirken tavrına özel bir yer ve değer vermek gerekir. Çocuk gerek anne göğsünden ve gerekse biberonla beslenirken annenin göğsüne onun sıcaklığını duyacak biçimde yaklaştırılmalıdır. Bir taraftan çocuğa besini yahut göğüs verilirken öbür taraftan anne çocuğa gözlerinden sıcak sevgi akıtmalıdır. Çocuğun gevşek tutulması,hırpalanarak, azarlanarak besin verilmesi büyük bir mana taşımaz, haysiyet sahibi bir gence al zıkkımlan diye yiyecek vermenin yaptığı etkiyi yapar.(D. Çağlar-1981) . Uygar insanların köpekleri beslerken yaptığı içtenliği insan yavrusundan esirgerler. Uygun biçimde beslenme bu sorunun ortaya çıkmasında en büyük mani teşkil eder.(D. Çağlar-1981)
Tahminen çocuk parmak emme yahut lastik göğüs emmeden özel bir haz duyabilir. Bu hiç bir vakit ziyanlı bir alışkanlık değildir. Olağan davranışlar ve bağlantılar yoluyla bu alışkanlık 1 yaşının sonunda terk edilebilir.(D. Çağlar-1981)
Şayet çocuk yürümeye başladıktan yahut 1 yaşından daha sonrada bunu yapıyor yani parmağını emiyorsa bu çocuğun fazla yorgun, rahatsız, mutsuz, zahmetli, hüzünlü olduğunun belirtisidir. Çocuğun durumunun incelenmesi düzeltici önlemlerin yalnız bir belirti olan parmak üzerinde değil bütün durumu düzeltmeye yöneltilmesi gerekir. Zira parmak emmenin asıl niçinleri ortadan kalkmadıkça çocuk parmak emmeye devam edecektir. (D. Çağlar-1981)
Çocuğa uygun dinlenme, geniş ve çeşitli faaliyet imkanları, oyun ortamları meşgul olmak için imkanlar sağlanmalıdır.
Anne babanın uygun olmayan davranışları düzeltilmelidir. Çocuklara bu alışkanlığından dolayı şiddet hareketleri uygulanmamalı ve çocuk batıl fikirlerle korkutulmamalıdır.
Mükafat vaadi, çocuğun bunu terk etme isteğini ve gücünü harekete getirecek, çeşitli önlemler çocuğu harekete getirerek çocuğun bunu bırakmasını sağlayabilir. Çocuk parmağını ağzına götürdüğü vakit uyarıcılık yapacak zararsız acı mayi sürülmesi ve geceleri hatta gerekiyorsa gündüz çocuğa eldiven takılması, alışkanlığı bitmiş oldurmesi için uygun bir hatırlatıcı olabilir.
Çocuğa özellikle kendi kendini denetim etmek için, isterse bu alışkanlığı terk edeceği inancını kazandırmak, alışkanlığı yenmek için güzel bir hatırlatıcı olabilir.
Çocuk 4-5 yaşlarına geldiğinde parmağını emmeye devam ediyorsa kendisine telkinlerde bulunmak faydalı olabilir. Çocuğa bu yaptığının çocukça bir davranış olduğu diğerlerinin gözüne beğenilen görünmediği onun anlayabileceği bir lisanla anlatılır. Çocuklar bu yaşlarda çoklukla büyük bir insan üzere olmaya, ebeveyni taklit etmeye özenir. Birden fazla vakit onlar üzere davranır. Ebeveyn çocuğun bu durumunu epeyce yeterli değerlendirmelidir. Kendilerinin parmak emmediklerini, zira bu durumun pek beğenilen olmadığını söylemeleri birçok vakit tesirli olabilir.(S. Gizer-1996)
Çocuğun erken göğüsten kesilmesinin karamsar, sadist geç göğüsten kesilmesininse inançlı ve optimist bir kişilik geliştirdiği açıklanmıştır
Tırnak yemek kimi vakit ayak parmaklarını ısırmakla ve ayak tırnaklarını el parmaklarıyla yakalama ile alakalı görülmektedir. Ayak parmağı tırnağının yenilmesi ve ısırılması şimdi yalnızca kızlarda görülmektedir.
TIRNAK YEME DAVRANIŞLARININ niçinLERİ
Tırnak yeme davranışından hayli bu davranışa niye olan olayları saptamak gerekir.
Bu davranışın altında yatan sebepler parmak emmede olduğu üzere sıklıkla ruhsal rahatsızlıklardır.
Alışkanlık daha fazlaca baskı altına alınmış heyecanların ilgilendiği durumlarla olup, çocuk bunun dilek edilmeyen bir davranış ve alışkanlık olduğunu anlayınca kökleşmekte olduğu görülmektedir.
Tırnak yeme bir güvensizlik belirtisi olarak kabul edilir. Aile ortasında çok baskılı ve otoriter bir eğitimin uygulanması, çocuğun daima azarlanarak eleştirilmesi, kıskançlık, kâfi ilgi ve sevgi nazaranmeme eza ve gerginlik esas niçinlerdir.
Anne babanın yaşantısı da değerli bir etkendir. Anne baba geçimsizlikleri anne babanın sık sık hengame etmesi ailedeki sıkıntılar çocuklarda tırnak yeme üzere davranışlara yol açar. Bunun yanı sıra anne babanın çok dertli olması çocuğu çok derecede koruyup kollaması ayrıyeten anne babanın çocuklar içinde ayrım yapması çocuklar içinde kıskançlığa niye olur. Bu da dolaylı biçimde kendini tırnak yeme olarak gösterir. Tırnak yeme daha evvel belirttiğimiz üzere taklit yoluyla da edinilebilen bir davranıştır. Ailede rastgele bir bireyin tırnak yeme davranışı göstermesi doğal olarak çocuğun ilgisini çekecektir. Ayrıyeten tırnak yeme davranışı olaylara bağlı olarak gelişebilmektedir. Çocuğu huzursuz eden rastgele bir olay yahut etrafta onun için hoşnutsuzluk yaratacak rastgele bir durum bu davranışı göstermesine niye olur.
TEDAVİ VE ALINABİLECEK TEDBİRLER
En tesirli formül 3-4 yaşlarına kadar bu alışkanlığın anne baba tarafınca görmezlikten gelinmesidir. ondan sonrasında bu alışkanlık devam ederse; çocuğun gerginlik ve uyumsuzluk niçinleri düzgünce araştırılmalı ve bunlar saptanarak tahlil getirilmeli
Çocuğu azarlamak, korkutmak, ceza vermek üzere zorlayıcı biçimlerin uygulanması yararlı olmamaktadır. Hatta birtakım kimi daha ağır duygusal sorunların çıkmasına niye olabilir.
Çocukları dehşet korku yaratacak durumlardan uzak tutmak gerekir. Küçük çocukların tasa kaygı verici televizyon sinemalarını izlemeleri, arbedeli hadiselerde bulunmaları çocuğu heyecanlandıracağı için sakıncalıdır.
Tırnak yiyen çocuklara geceleri yatarken eski yavaşça eldivenleri giydirmek. Çocuk gece tırnaklarını yemek yahut ısırmak istediğinde hatırlatıcı olması bakımından yararlı olabilir. Parmak ve tırnağa acı ama zararsız bir sıvı sürülebilir. Bu hem hatırlatıcı ve tıpkı vakitte tırnağını ağzına götürdüğü vakit acı ile birleştiğinde terk etmeye yardımcı olabilir.
Çocukların ilgisi diğer istikamete çekilebilir. Sinema, televizyon izlerken yahut radyo dinlerken onun ağzını çiğneyecek bir şeyle meşgul etmek tırnak yemenin ve ısırmanın yerine gelecek bir aktiflik olabilir. Çocukları kimi bazı başarılarından dolayı ödüllendirme birtakım durumlarda fayda sağlayabilir. Lakin bunun kısıtlı ve uygun biçimde kullanılması gerekir. Aksi takdirde çocuk yeni mükafatlar almak için bunu kullanabilir. Tırnak derin kesilebilir. Çocuğun kendi tırnak bakımıyla uğraşması da yararlı olabilir. Bunun ortasında çocuğa manikür ve pedikür gereçleri alınabilir.
Son kelam ve bir tedbir olarak tırnak yemenin ve ısırmanın epeyce makûs bir alışkanlık olmadığı ve bunu isteyenlerin çarçabuk terk edebilecekleri çocuklara anlatılmalıdır. Çocuk buna inandırıldığı vakit bu alışkanlıktan vazgeçmek için uğraş gösterecektir. Zira dış etkenler çocuğun bu alışkanlıktan vazgeçmesine fazla tesirli olmamakla kimi hallerde alışkanlığın kökleşmesine ve diğerlerini kızdırmak ve huzursuz etmek için bir araç olarak kullanılmasına niye olmaktadır.
PARMAK EMEN ÇOCUKLAR
Doğumdan daha sonra birinci 3-4 ayda elbette bir çocuğun yeme içmesi için tek yol emme faaliyetidir. Bir yaşına kadar emme beslenmede temel yoldur. Çocukların emme faaliyetinden büyük ölçüde zevk aldıkları görülüyor. Çocukların bir birçok beslenmedeki emme faaliyetinin gereğince doygunluk aldıkları görülmektedir. Ağız hayat mühletince haz deposudur. Bu faaliyet erken çocuklukta emme, sakız çiğnemek, tırnak ısırmak gençlikte sigara içmek, öpmek ve yavaşça ısırma halinde olmaktadır. (D. Çağlar, 1981).
Çocukların emme faaliyetinden muhakkak biçimde ve derecede hoşlandıklarını söylemiştik. Emme yoluyla anne ve çocuk içinde duyusal bir bağ kurulmakta, çocuk anne ile daha yakın olmakta ve karın doymaktadır. Kaının doyması çocuk için istikrarlı ve sağlıklı büyümesi, gelişebilmesi için ne kadar değerli ise anne ile kurulan bu yakın ilgi çocuğun ruh sıhhati ortasında epeyce değerli faaliyettir.
Çocukların 1 yaşına kadar parmak emmesi yaralı ve olağandır. Parmak emme 1,5 yaşına yanlışsız sık görülebilir. Parmak emme açlıktan kaynaklanan bir davranış değildir. Emme %50’den %87’lere varan yüksek oranda beslenmeye bağlı olmayan davranış biçimidir.
Çocuğun emme isteği, hoşluğun bozulacağı yahut buna emsal mazeretlerle vaktindilk evvel yahut daha sonra emdirilirse çocuk anneyi emerek doyuramadığı ruhsal gereksinimlerini değişik biçimde doyurmaya çalışabilir. Çocukların genel olarak sık başvurdukları doyum biçimi parmak emmedir. Dr. David Levy her üç saatte bir beslenen bebeklerin,her 4 saatte beslenen çocuk kadar parmak emdiklerine işaret etmektedir. bir daha biberon emzikleri eskiyip yumuşadığı için 20 dakika yerine 10 dakika biberonu emen bebekler hala 20 dakika biberon emen bebeklerden daha fazla parmak emmektedirler.
Bebek beslenme bittikten daha sonra parmağını emerse ve faaliyeti beslenme mühletleri arsında uzun mühlet emerse, emme isteğinin gereğince doyurulmadığı düşünülmeli bu durumu giderici önlemlerin neler olabileceği üzerinde durmak gerekir.(S. Gizer 1996).
Bir yaşındaki çocukların yarısı parmaklarını emerler. 9 aydan itibaren uykuyla parmak emme içinde yakın bir alakanın olduğu, uykusu gelen bebeğin parmağını ağzına götürdüğü görülür. RİTVEL ismi verilen bu alışkanlık aylarca sürebilir. Çocuğu parmak emmeden alıkoymak için yapılan çalışmalar 3 yaşına kadar çocuk tarafınca dirençle karşılanır. Kimi bebekler yeni dişlerinin çıkması, kimileri zorlukla karşılaştıklarında,utanma ve sıkılma belirtisi olarak parmak emme görülür. 18 ayda sıklaşan parmak emmenin 4yaşında kaybolması beklenir.
Beslenmeye bağlı olan parmak emme birinci yılın sonunda kesilebilir. Kimi durumlarda kesilebilir. Kimi durumlarda devam edebilir. GESEL ve 126 parmak emmenin 18-21 aylık çocuklar devranında en yüksek düzeye çıktığını ve epeyce sık görüldüğünü anlatmaktadırler. Bilhassa hiç bir faaliyete katılmadan saatlerce parmak emerek oturduklarını gözlemiştir. Ama faaliyetlere katılmasa da parmak emmek 2. Yıldan daha sonra durmaktadır. Çok ender olarak 5-6 yaşlarına kadar devam edebilir. Yetişkinlik senelerında devam eden olaylarda vardır.
Araştırmalar en geç 5-6 yaşlarında bitmiş olduğinde parmak emmenin ziyanının olmadığı lakin devam etmesi halinde diş formasyonuna niye olabileceği kanıtlanmıştır. Parmak emme sıklığı okula başladığı sırada süratle azalır. 6-12 yaşlarında %12 oranında kazanılmış bir alışkanlık olarak müddet gelir.
Parmak emmenin ahenk ile sıkı bir alakası vardır. Çocukların uykuya dalarken parmak emdiklerini söylemiştik. 2 yaşında ki çocukların bir kısmı uykuya dalarken parmaklarını ağzına almak için direnirler. 3 yaşında bu alışkanlık tabiatıyla kaybolur. Parmak emme faaliyeti inanıldığından daha az diş düzensizliğine sebep olmaktadır. Parmak emme 5-6 yaşından daha sonra görülürse istek edilmeyen bir alışkanlık haline gelir. Parmak emme yatma vakti devam etse de bu bozuk bir alışkanlıktır.
Ebeveynler parmağını emen çocukların çene kemikleri ve dişleri üzerinde ki tesirlerini düşünerek tasaya kapılabilir. Parmak emmenin alt ve üst dişleri geri ittiği doğrudur. Parmak emmenin dişleri ne kadar etkilediği parmak emme müddetine ve en değerlisi parmağın ağızda ki duruşuna bağlıdır. Süt dişlerinde oluşan bu değişiklik 6 yaşından daha sonra çıkan asıl dişleri etkilemediği işaret etmektedir.
Çocuğun anne kaında baş parmağını emdiği sanılmaktadır. Bir bebeğin doğduğunda baş parmağının şiş olduğu, birinci ağlamasından daha sonra parmağını ağzına gdolayıp emdiği araştırma kararı saptanmıştır. Çocuk aç olmadığı vakit da parmağını emer. Emme çocuğa haz verir ve etrafını bu türlü tanır.
Başka bir görüş ise baş parmağın emme nesnesi seçilmesi tesadüftür. Baş parmak çocuğun rasgele yapılan hareketleri kararı ağız ile teması ile gerçekleşir. Çocuk bu faaliyeti zevk verici olarak buluyor. çabucak sonrasında öbür parmakların tesadüfü olarak ağız ile teması ile haz kaynağı olarak kullanmaya başlıyor.(D. Çağlar 1981)
LEVY buzağılar, köpekler, tavuklar üzerinde yaptığı klinik müşahede ve incelemelerde baş parmağın emilmesini yeme beslenme vaktin da uygunsuz yeme faaliyetini temel faktör ve sebep olarak görmüştür. Gesel ve ILG bunu değersiz bir faktör olduğunu argüman etmektedir. Gesel ve arkadaşları inceleme sonuçlarını “bizimde bu hususta benzeri denemelerimiz olmuştur. Bizde anneler tarafınca beslenen çocukların parmak emdiklerini gördük. daha sonraları bu çocukların düzgün, uyumlu çocuklar olduklarını ve elbette geliştiklerini gördük”. Biçiminde incelemelerini anlatmışlardır.(D. Çağlar1981)
Davis ve yardımcıları rastgele bir kapla, şişe ile ve anne sütü ile beslene üç küme olarak bir deneme yapmıştır. Bu denemesinde parmak emmenin en çok anne sütü ile beslenen, göğüs emen çocuklarda olduğunu görmüşlerdir.(D. Çağlar 1981) Baş parmağın emilmesi çoklukla birinci çocukluk aylarında meydana gelmiş oluyor. kimi vakit diş çıkarma devresinde ve nadiren de akranlarını akranlarını taklit etmesiyle başlıyor.
Kimi hareketler baş parmak emmeye eşlik etmektedir.
Kulak çekmek,
Başı okşamak,
Saç kıvırmak ve çekmek,
Battaniye, Pike, yatak çarşafı ve havluyu emmek,
Battaniye ile çeneyi ve gözü ovmak,
Battaniyeyi yüz üstüne çekmek,
El ve kol emmek.
pek epeyce çocuklar ellerinde battaniye, pike yahut bir kumaş kesimi varken parmak emerler. Bir çocuk yalnızca bir modül ipek kumaşı ağzına almış onu çiğnemtiştir. Parmak emmeyi terk etmişti. Fakat parmak emme durduktan daha sonra emme ve ipek kumaş çiğneme ortak bir hareket olarak devam etmişti. (D. Çağlar-1981)
LİSAN EMME
Parmak emmeye emsal bir faaliyette lisan emmedir. Lisan emme çocuk parmak faaliyetinden alıkonulduğu vakit çocuğun sık baş vurduğu bir harekettir. Bunu her tıp çocukta görmek mümkündür. Bu alışkanlık zararsızdır. Çoklukla 2 yılda kaybolur.(D. Çağlar-1981) Çocuklarda görülen hastalıkların pek birçok parmak emmeye bağlıdır diyorlar. Diğer bir deyişle parmak emmeyi kimi sapınçlarla ilgili bulanlar varır. Parmak emmenin damak bozukluğuna, damak ve diş deformasyonlarına ,hava yutmalarına, bağırsak iltihabı rahatsızlılarına, ağız hastalıklarına sebep olduğu söylenir. Bunlar içinde parmak emmenin dişlerin uygunsuz yerleşmesine sebep olduğu söylenir. Ancak parmak nasırının oluşmasına sebep olmaz. hiç bir parmak hastalığına da sebep olduğu görülmemiştir. Bu alışkanlık ziyanlı olarak ta bilinmez. Üstte belirtilen hiç bir hastalığında sebebi olduğu kanıtlanmamıştır. Zira üstte sıralanan deformasyonlara parmak emen ve parmak emmeyen çocuklarda birebir sıklıkta rastlanmaktadır. Pis parmağın emilmesi mikropların ağızdan girmesine sebep olur.
EMZİRİLEN BEBEKLERDE PARMAK EMME
Annesini nizamlı ve gereğince emen bebeklerin başka yaşıtlarına nazaran daha az parmak emdiklerini söyleyebiliriz. Genelde anne göğsünün boşalıp boşalmadığını bilmez bu işi bebeğe bırakır. Bir bebek biberondaki sütü bitirince biberonu bırakır. Zira o havayı emmek istemez. Parmağını emmeye çalışan bir bebek hakkında akla gelecek birinci soru “eğer bırakırsa, bebek daha uzun mühlet göğüs emer mi?” Olacaktır. Bu soruya karşılık bulabilmek için anneler uygun vakit içinderda bebeğin 30 yahut 40 dakika göğüs emmesine müsaade etmelidir. Bebek göğüsteki sütün birçoklarını 5 yahut 6 dakikada emer. Geri kalan vakit içinderda ise emme isteğini doyuruyordur. Damla halinde gelen süt onu kandırmaktadır. Öteki bir tabir ile bebek 35 dakika göğüs emse 20 dakika emzirilmekten alındığında birazcık daha süt içebilir. Memen emen bir çocuğa istediği kadar emmesi için müsaade verilince sonuçlar şaşılacak kadar değişik olur. Bir beslenmede memeyi 10dakikada bırakan bir bebek bir öteki beslenmede 40 dakika emmeye emmeye kalkışacaktır. Bu da göğüs emmenin bebeğin kendi gereksinimlerine bakılırsa ayarlayabileceğinin bir göstergesidir. (S. Gizer-1998)
Emme isteği gereğince doyurulamayan bir çocukta başlangıçta görülen parmak emme alışkanlığına vakit içinde öteki hareketlerde eşlik edebilir. Çocuk kulağını tutabilir, başını sallayabilir, saçını çekebilir, kimi vakit de eşlik eden hareketler parmak emme kesildikten daha sonra sürebilir. (S. Gizer 1996) Parmak emmede çocuklar bir haz elde etme doyum sağlamak için yaparken, tırnak yiyen çocuklar ise gergin, kolaylıkla heyecanlanan ruhsal psikolojik meseleleri olan çocuklarda görülür.
PARMAK EMMENİN DÜZELTİLMESİ İÇİN ALINACAK TEDBİRLER
Anne ve babaya parmak emmenin zararsız bir faaliyet olduğu açıkça anlatılmalıdır. Parmak emmenin biraz evvel değindiğimiz üzere diş deformasyonlarına sebep olmadığı, bir hastalık mahiyetinde olmadığı açıkça anlatılmalıdır. Zira halk arsında parmak emmenin günah olduğu, çocukların mastürbasyon üzere bozuk bir cinsel haz aracı olarak yaptıkları hatta dini bakımdan büyük bir günah sayılacağı ve sayıldığı kanısı hakimdir. Bu batıl inançların silinmesi alınacak önlemlerin başında gelir. Zira buna inanan anne, baba ve aile büyükleri ömür uzunluğu sürecek bu berbat alışkanlıktan çocuklarını vazgeçirmek için epeyce şiddetli önlemlere başvururlar. Hatta çocukların parmaklarına acı biberler sürenler, dayak atanlar, ellerini kollarını arttan bağlayanlar,eline parmaklarına iğne batırıp onlar unutamayacakları acı verecek cezalar uygularlar. Bu tenkitler, azarlamalar, dayak atmalar, parmağa acı sürmeler çocukta olumsuzluğun yükselmesine niye olabilir. Anne babayı rahatsız etmek için bir davranış olarak kalmasını pekiştirebilir.(D. Çağlar-1981)
Parmak emme kendi başına çocuklukta ve daha sonradan ahengi etkileyen bir alışkanlık değildir. Özel bir düzeltici önlem olmayı da gerektirmez. Lakin parmak emmeye başlayan yahut bunu alışkanlık haline getirmiş çocuklara bu alışkanlıkları terk etmeleri için uygun olmayan önlemlerin, cezaların uygulanması kararı pek fazlaca ahenk ve duyusal sorunların ortaya çıkmasının sebebi olabilir. sıradan bir alışkanlığı terk ettirmek için uygulanan metodlar durumla ilgisi olmayan yeni ve kronik birtakım ahenk bozukluklarına sebep olabilir. (D. Çağlar-1981)
Küçük yaşlarda çocuklar uygun biçimde beslenmelidir. Besin ve anne sütünün kalitesi yanında çocuğun besin verilirken tavrına özel bir yer ve değer vermek gerekir. Çocuk gerek anne göğsünden ve gerekse biberonla beslenirken annenin göğsüne onun sıcaklığını duyacak biçimde yaklaştırılmalıdır. Bir taraftan çocuğa besini yahut göğüs verilirken öbür taraftan anne çocuğa gözlerinden sıcak sevgi akıtmalıdır. Çocuğun gevşek tutulması,hırpalanarak, azarlanarak besin verilmesi büyük bir mana taşımaz, haysiyet sahibi bir gence al zıkkımlan diye yiyecek vermenin yaptığı etkiyi yapar.(D. Çağlar-1981) . Uygar insanların köpekleri beslerken yaptığı içtenliği insan yavrusundan esirgerler. Uygun biçimde beslenme bu sorunun ortaya çıkmasında en büyük mani teşkil eder.(D. Çağlar-1981)
Tahminen çocuk parmak emme yahut lastik göğüs emmeden özel bir haz duyabilir. Bu hiç bir vakit ziyanlı bir alışkanlık değildir. Olağan davranışlar ve bağlantılar yoluyla bu alışkanlık 1 yaşının sonunda terk edilebilir.(D. Çağlar-1981)
Şayet çocuk yürümeye başladıktan yahut 1 yaşından daha sonrada bunu yapıyor yani parmağını emiyorsa bu çocuğun fazla yorgun, rahatsız, mutsuz, zahmetli, hüzünlü olduğunun belirtisidir. Çocuğun durumunun incelenmesi düzeltici önlemlerin yalnız bir belirti olan parmak üzerinde değil bütün durumu düzeltmeye yöneltilmesi gerekir. Zira parmak emmenin asıl niçinleri ortadan kalkmadıkça çocuk parmak emmeye devam edecektir. (D. Çağlar-1981)
Çocuğa uygun dinlenme, geniş ve çeşitli faaliyet imkanları, oyun ortamları meşgul olmak için imkanlar sağlanmalıdır.
Anne babanın uygun olmayan davranışları düzeltilmelidir. Çocuklara bu alışkanlığından dolayı şiddet hareketleri uygulanmamalı ve çocuk batıl fikirlerle korkutulmamalıdır.
Mükafat vaadi, çocuğun bunu terk etme isteğini ve gücünü harekete getirecek, çeşitli önlemler çocuğu harekete getirerek çocuğun bunu bırakmasını sağlayabilir. Çocuk parmağını ağzına götürdüğü vakit uyarıcılık yapacak zararsız acı mayi sürülmesi ve geceleri hatta gerekiyorsa gündüz çocuğa eldiven takılması, alışkanlığı bitmiş oldurmesi için uygun bir hatırlatıcı olabilir.
Çocuğa özellikle kendi kendini denetim etmek için, isterse bu alışkanlığı terk edeceği inancını kazandırmak, alışkanlığı yenmek için güzel bir hatırlatıcı olabilir.
Çocuk 4-5 yaşlarına geldiğinde parmağını emmeye devam ediyorsa kendisine telkinlerde bulunmak faydalı olabilir. Çocuğa bu yaptığının çocukça bir davranış olduğu diğerlerinin gözüne beğenilen görünmediği onun anlayabileceği bir lisanla anlatılır. Çocuklar bu yaşlarda çoklukla büyük bir insan üzere olmaya, ebeveyni taklit etmeye özenir. Birden fazla vakit onlar üzere davranır. Ebeveyn çocuğun bu durumunu epeyce yeterli değerlendirmelidir. Kendilerinin parmak emmediklerini, zira bu durumun pek beğenilen olmadığını söylemeleri birçok vakit tesirli olabilir.(S. Gizer-1996)
Çocuğun erken göğüsten kesilmesinin karamsar, sadist geç göğüsten kesilmesininse inançlı ve optimist bir kişilik geliştirdiği açıklanmıştır