İmtihan derdi niye oluşur? hakkında İmtihan derdi, öğrencilerin gerek merkezi imtihanlar ( LGS, YKS üzere.) gerek okul imtihanların da hayatış oldukları sıkça yaşanan bir durumdur. Bu süreçte ebeveyn olarak imtihan tasasını uygun tahlil edildiğin de çocuklarımıza da yardımcı olmak hayli daha kolay olacaktır. Kaygının belgisiz olanına telaş diyoruz. İmtihan da kararı bilinmediği için biz de kaygı yaratıyor ve ilkel beynimiz tarafınca bu durum tehdit olarak algılanıyor. İnsan beyni tehdit karşısın da 3 reaksiyon verir. Kaç, savaş, donakal. İmtihanı kendimizden büyük görürsek kaçıyoruz yahut donakalıyoruz; erteleme, vazgeçme, oyalanma vs. üzere. Kendimizden küçük ya da onunla baş edebileceğimizi düşündüğümüz de ise savaşıyoruz. Yani kendimize inanıyor ve güveniyorsak savaşıyoruz. Bu durum da imtihan derdi yaşayan öğrenciler birinci insanların tıpkı ayıdan korktuğun da verdiği bedensel reaksiyonlar üzere imtihana da birebir biçimde fizyolojik ve ruhsal reaksiyonları vermekteler.
İmtihan korkusu niye oluşur?
Bir şey hakkında kaygılanmak o şeyi önemsediğimizi gösterir. Çok önemsek yahut hiç önemsememek asıl sıkıntıdır. Derdin optimal yani orta seviyede olması bi davranışı performansa çevirmek için kıymetlidir.
-Sınavın sürecinden epey sonuca odaklanma:
Bizler genelde başarıyı kutsayan bir toplumuz başarısızlığı bir öğrenme fırsatı olarak nazarann fazlaca az bir azınlık vardır. Lakin muvaffakiyetin espirisi de bundadır tüm başarılı bireylerin hayatına baktığımız da başarısızlık öyküleri ile doludur. Yapılan tüm araştırmalar çocuklarda sonuçtan fazla süreci yani gayreti takdir edildiğin de olumlu sonuçlar ortaya çıktığı gözlemlenmiştir.
-Sınav kararınu felaketleştirme:
Ne yaparsam yapayım kazanamayacağım/ geçemeyeceğim, bu imtihan da başarılı olamayacağım, imtihan da kesin yetiştiremeyeceğim, bildiklerimi unutacağım üzere fikirlerdir.
Felaketleştirme, zihnimizin bize yaptığı bilişsel yanlışlardan biridir. Beynimizi bizi mümkün tehlikelerden korumak için daima tetikte olma her vakit en kötüsünü düşünmeye iter. Ancak bu gerçekçi değil beynimizin bizi hayatta tutmak için oynadığı oyunlardan biridir bunların gerçekleşme ihtimali hayli azdır. Bunun bir bilişsel kusur olduğunu farkettiğimiz de imtihan sürecini âlâ yönetiyor ve bu durum da imtihan performansına yansıyor diyebiliriz.
-Bilgisinin değil, kişiliğinin değerlendirileceği kanısı:
Takdir edilmek için epeyce başarılı olmam lazım, Kazanamazsam ailemin yüzüne nasıl bakarım, başaramazsam rezil olurum, bu imtihanda hiç yanılgı yapmamalıyım, şayet yaparsam ben bedelsiz ve başarısız biriyim demektir üzere niyetlerdir.
Bu cins kanılarda bilişsel yanılgılardır zira imtihan kararı öğrencinin ders çalışma davranışını yoklar kişiliğini değil.
Çocuğum imtihan korkusu yaşıyorsa nasıl yaklaşmalıyım?
Çocuğunuzun ergenlik devrinde olduğunu unutmayın. Bu periyot çalkantılı ve ikilemli bir devirdir. Çocuğunuzun yerine sorun çözmek istediğinizde ya da ona tekliflerde bulunmak istediğinizde onun sizinle tıpkı şeyleri bakılırsameyeceğini bilin. Örneğin güneşli hoş bir günde siz istememenize karşın işlerinizi yapabilirken, çocuğunuz bu biçimde havalarda ders çalışmakta kuvvetlik çekecektir.
Çocuğunuzun geleceği konusundaki tasalarınız çocuğunuza yansır. Telaş bulaşıcıdır!. Öncelikle tahminen ebeveyn olarak kendimize şu soruyu sorabiliriz: “bu telaş bana mı ilişkin, çocuğuma mı?” Bu niçinle evvela aileler kendi dertlerini azaltmaya çalışmalıdırlar. Dertli insan an’da kalamaz daima gelecekte yaşar. Ve gelecekle ilgili olumsuz senaryolar kurar. Çocuğumla ilgili ne olması beni bu kadar korkutuyor ve niyet gerçekçi mi? imtihan kararı ile çok meşgul olmanız, çocuğunuzun da bu tarafta meşguliyetini artıracaktır. Çocuğunuza yardımcı olmak için çocuğunuzun bugünkü yaptıkları ile ilgilenebilirsiniz.
Vücut lisanı ve ses tonu ile verdiğiniz iletilere dikkat edin. Anne babalar kimi vakit çocuklarına; “sınav bizim için kıymetli değil, kazanamazsan da olur. Canını sıkma, kafana takma” üzere tekliflerde bulunmaktadırlar. ‘ben sana güveniyorum’ üzere tekliflerde bulunmaktadırlar. Sana güveniyorum demek çocuklar tarafınca senden bekliyorum üzere algılanmaktadır.
Şayet çocuğunuzun sahiden çalıştığını gözleyebiliyorsanız “ne kadar emek harcadığını görüyorum, hiç bir emek karşılıksız kalmaz” demek daha tesirli olabilir.
Meli-malı sözleri dikkatle kullanılmalı. “En az şu kadar net yapmalısın. Kimya ve biyolojiden full yapmalısın, arakadaşın 100 almış sen de almalısın, başarılı olmalısın. Dikkatli olmalısın, kendini dersine vermelisin, Bu yıl kesinlikle kazanmalısın” çeşidinden mecburilik tabir eden cümleler öğrencinin korkusunun artmasına niye olmaktadır. Bu tıp mecburilik söz eden kelamları mümkün olduğunca az kullanmaya çalışın.
Ders çalış demeyin. Sorumluluğunu bilen ve imtihanlara hazırlanan öğrenciler için ailelerin ihtarlarına muhtaçlık yoktur. Öğrenci ne kadar ders çalışacağına ve ne vakit ders çalışacağına kendisi karar verebilir. Anne babaların âlâ niyetli olarak verdikleri ders çalış bildirileri öğrencinin tasasını artırabilir. Kimi öğrenciler bu niçinle kendisi için değil ailesi için ders çalışması gerektiği niyetine kapılıp, daha ağır telaş hissedebilir. Ya da ailesine reaksiyon göstererek ders çalışmayı aksatabilir.
Negatif motivasyondan uzak durun. Kimi anne babalar çocuklarının motivasyonunu artırmak için; “bu gidişle sen asla kazanamazsın, yata yata imtihan kazanılmaz” üzere kelamlar söyler. Lakin negatif motivasyon pek az öğrencide başarılı olur. Hatta öğrencinin kendisini başarısız görmesine niye olarak derdini artırabilir.
Gereğinden çok fedakarlıktan kaçının ve bunları hatırlatmayın. birtakım ebeveynler çocukları imtihanlara hazırlanırken epey fazla fedakarlıkta bulunmaktadırlar. mesela bir yıl boyunca meskene konuk çağırmamak, konutta televizyonu açmamak gibi… Aileler bu sayede çocuklarına fedakarlık yaptıklarını düşünürken öğrenci bu durumu ‘ailemin bu fedakarlıklarına cevap vermek zorundayım’ biçiminde düşünerek daha fazla kaygılanabilir. Bilhassa de yapılan bu fedakarlıkların yenidenlanarak hatırlatılması öğrenciyi ders çalışamaz hale getirebilir.
Kendi hayatınızı unutmayın. çocuğu imtihanlara hazırlanan birtakım aileler kendi ömürlerini bir kenara bırakarak çocukları için uğraşmaya başlamaktadırlar. Çocuğuna daha fazla yardımcı olmak için annenin işinden ayrılması, annenin çocuğunu imtihan salonlarının kapısında beklemesi, öğretmenlerle hergün sonuçları konuşması sık görülen tablolardır. Bu imgeler çocuğa imtihanın epey kıymetli olduğunu ve kazanamama durumunda ailenin fazlaca üzüleceği niyetini hatırlatmaktadır. Sizler kendi ömrünüz olduğunu, sizin de kendi planlarınız olması gerektiğini unutmayın. bu biçimdece hem kendinize tıpkı vakitte çocuğunuza daha fazla yardımcı olabilirsiniz.
Çocuğunuzdan beklentilerinizde gerçekçi olmaya çalışın. Her anne baba kendi çocuğunun daha özel olduğunu düşünür. halbuki herkesin objektif bakıldığında muhakkak alanlarda güçlü tarafları olabildiği üzere belirli alanlarda da zayıf özellikleri olabilir. Beklentileriniz ile çocuğunuzun yapabilecekleri birbiriyle uyumlu olursa çocuğunuz daha az dert yaşayabilir.
Bu güç devirde çocuklarınıza anlayışlı ve destekleyici davranın. Tasanın ağırlaşması ile birlikte çocuklarınız kendilerini daha çaresiz ve tahlilsiz hissedebilirler. Bu niçinle daha yansılı olabilirler. Daha evvelinde kızmadıkları şeylere şimdilerde daha sert reaksiyonlar gösterebilirler. Bu durumun süreksiz olduğunu düşünerek çocuğunuza karşı anlayışlı olmaya çalışın.
Çocuğunuzu hiç bir vakit öbür çocuklarla kıyaslamayın. “dayının kızı boğaziçi’ne girdi, sen de oraya girmelisin” cinsinden yaklaşımlar çocuğunuza ziyan verebilir. Her birey başka bir kişiliktir. Çocuğunuzu lakin gereken durumlarda yalnızca kendisiyle kıyaslayabilirsiniz. Yani evvelki davranış biçimleriyle, şimdiki davranış biçimlerini karşılaştırarak ortadaki gözlenmiş olan değişimleri ortadaki gözlediğiniz değişimleri ortaya koyabilirsiniz.
İmtihan korkusu niye oluşur?
Bir şey hakkında kaygılanmak o şeyi önemsediğimizi gösterir. Çok önemsek yahut hiç önemsememek asıl sıkıntıdır. Derdin optimal yani orta seviyede olması bi davranışı performansa çevirmek için kıymetlidir.
-Sınavın sürecinden epey sonuca odaklanma:
Bizler genelde başarıyı kutsayan bir toplumuz başarısızlığı bir öğrenme fırsatı olarak nazarann fazlaca az bir azınlık vardır. Lakin muvaffakiyetin espirisi de bundadır tüm başarılı bireylerin hayatına baktığımız da başarısızlık öyküleri ile doludur. Yapılan tüm araştırmalar çocuklarda sonuçtan fazla süreci yani gayreti takdir edildiğin de olumlu sonuçlar ortaya çıktığı gözlemlenmiştir.
-Sınav kararınu felaketleştirme:
Ne yaparsam yapayım kazanamayacağım/ geçemeyeceğim, bu imtihan da başarılı olamayacağım, imtihan da kesin yetiştiremeyeceğim, bildiklerimi unutacağım üzere fikirlerdir.
Felaketleştirme, zihnimizin bize yaptığı bilişsel yanlışlardan biridir. Beynimizi bizi mümkün tehlikelerden korumak için daima tetikte olma her vakit en kötüsünü düşünmeye iter. Ancak bu gerçekçi değil beynimizin bizi hayatta tutmak için oynadığı oyunlardan biridir bunların gerçekleşme ihtimali hayli azdır. Bunun bir bilişsel kusur olduğunu farkettiğimiz de imtihan sürecini âlâ yönetiyor ve bu durum da imtihan performansına yansıyor diyebiliriz.
-Bilgisinin değil, kişiliğinin değerlendirileceği kanısı:
Takdir edilmek için epeyce başarılı olmam lazım, Kazanamazsam ailemin yüzüne nasıl bakarım, başaramazsam rezil olurum, bu imtihanda hiç yanılgı yapmamalıyım, şayet yaparsam ben bedelsiz ve başarısız biriyim demektir üzere niyetlerdir.
Bu cins kanılarda bilişsel yanılgılardır zira imtihan kararı öğrencinin ders çalışma davranışını yoklar kişiliğini değil.
Çocuğum imtihan korkusu yaşıyorsa nasıl yaklaşmalıyım?
Çocuğunuzun ergenlik devrinde olduğunu unutmayın. Bu periyot çalkantılı ve ikilemli bir devirdir. Çocuğunuzun yerine sorun çözmek istediğinizde ya da ona tekliflerde bulunmak istediğinizde onun sizinle tıpkı şeyleri bakılırsameyeceğini bilin. Örneğin güneşli hoş bir günde siz istememenize karşın işlerinizi yapabilirken, çocuğunuz bu biçimde havalarda ders çalışmakta kuvvetlik çekecektir.
Çocuğunuzun geleceği konusundaki tasalarınız çocuğunuza yansır. Telaş bulaşıcıdır!. Öncelikle tahminen ebeveyn olarak kendimize şu soruyu sorabiliriz: “bu telaş bana mı ilişkin, çocuğuma mı?” Bu niçinle evvela aileler kendi dertlerini azaltmaya çalışmalıdırlar. Dertli insan an’da kalamaz daima gelecekte yaşar. Ve gelecekle ilgili olumsuz senaryolar kurar. Çocuğumla ilgili ne olması beni bu kadar korkutuyor ve niyet gerçekçi mi? imtihan kararı ile çok meşgul olmanız, çocuğunuzun da bu tarafta meşguliyetini artıracaktır. Çocuğunuza yardımcı olmak için çocuğunuzun bugünkü yaptıkları ile ilgilenebilirsiniz.
Vücut lisanı ve ses tonu ile verdiğiniz iletilere dikkat edin. Anne babalar kimi vakit çocuklarına; “sınav bizim için kıymetli değil, kazanamazsan da olur. Canını sıkma, kafana takma” üzere tekliflerde bulunmaktadırlar. ‘ben sana güveniyorum’ üzere tekliflerde bulunmaktadırlar. Sana güveniyorum demek çocuklar tarafınca senden bekliyorum üzere algılanmaktadır.
Şayet çocuğunuzun sahiden çalıştığını gözleyebiliyorsanız “ne kadar emek harcadığını görüyorum, hiç bir emek karşılıksız kalmaz” demek daha tesirli olabilir.
Meli-malı sözleri dikkatle kullanılmalı. “En az şu kadar net yapmalısın. Kimya ve biyolojiden full yapmalısın, arakadaşın 100 almış sen de almalısın, başarılı olmalısın. Dikkatli olmalısın, kendini dersine vermelisin, Bu yıl kesinlikle kazanmalısın” çeşidinden mecburilik tabir eden cümleler öğrencinin korkusunun artmasına niye olmaktadır. Bu tıp mecburilik söz eden kelamları mümkün olduğunca az kullanmaya çalışın.
Ders çalış demeyin. Sorumluluğunu bilen ve imtihanlara hazırlanan öğrenciler için ailelerin ihtarlarına muhtaçlık yoktur. Öğrenci ne kadar ders çalışacağına ve ne vakit ders çalışacağına kendisi karar verebilir. Anne babaların âlâ niyetli olarak verdikleri ders çalış bildirileri öğrencinin tasasını artırabilir. Kimi öğrenciler bu niçinle kendisi için değil ailesi için ders çalışması gerektiği niyetine kapılıp, daha ağır telaş hissedebilir. Ya da ailesine reaksiyon göstererek ders çalışmayı aksatabilir.
Negatif motivasyondan uzak durun. Kimi anne babalar çocuklarının motivasyonunu artırmak için; “bu gidişle sen asla kazanamazsın, yata yata imtihan kazanılmaz” üzere kelamlar söyler. Lakin negatif motivasyon pek az öğrencide başarılı olur. Hatta öğrencinin kendisini başarısız görmesine niye olarak derdini artırabilir.
Gereğinden çok fedakarlıktan kaçının ve bunları hatırlatmayın. birtakım ebeveynler çocukları imtihanlara hazırlanırken epey fazla fedakarlıkta bulunmaktadırlar. mesela bir yıl boyunca meskene konuk çağırmamak, konutta televizyonu açmamak gibi… Aileler bu sayede çocuklarına fedakarlık yaptıklarını düşünürken öğrenci bu durumu ‘ailemin bu fedakarlıklarına cevap vermek zorundayım’ biçiminde düşünerek daha fazla kaygılanabilir. Bilhassa de yapılan bu fedakarlıkların yenidenlanarak hatırlatılması öğrenciyi ders çalışamaz hale getirebilir.
Kendi hayatınızı unutmayın. çocuğu imtihanlara hazırlanan birtakım aileler kendi ömürlerini bir kenara bırakarak çocukları için uğraşmaya başlamaktadırlar. Çocuğuna daha fazla yardımcı olmak için annenin işinden ayrılması, annenin çocuğunu imtihan salonlarının kapısında beklemesi, öğretmenlerle hergün sonuçları konuşması sık görülen tablolardır. Bu imgeler çocuğa imtihanın epey kıymetli olduğunu ve kazanamama durumunda ailenin fazlaca üzüleceği niyetini hatırlatmaktadır. Sizler kendi ömrünüz olduğunu, sizin de kendi planlarınız olması gerektiğini unutmayın. bu biçimdece hem kendinize tıpkı vakitte çocuğunuza daha fazla yardımcı olabilirsiniz.
Çocuğunuzdan beklentilerinizde gerçekçi olmaya çalışın. Her anne baba kendi çocuğunun daha özel olduğunu düşünür. halbuki herkesin objektif bakıldığında muhakkak alanlarda güçlü tarafları olabildiği üzere belirli alanlarda da zayıf özellikleri olabilir. Beklentileriniz ile çocuğunuzun yapabilecekleri birbiriyle uyumlu olursa çocuğunuz daha az dert yaşayabilir.
Bu güç devirde çocuklarınıza anlayışlı ve destekleyici davranın. Tasanın ağırlaşması ile birlikte çocuklarınız kendilerini daha çaresiz ve tahlilsiz hissedebilirler. Bu niçinle daha yansılı olabilirler. Daha evvelinde kızmadıkları şeylere şimdilerde daha sert reaksiyonlar gösterebilirler. Bu durumun süreksiz olduğunu düşünerek çocuğunuza karşı anlayışlı olmaya çalışın.
Çocuğunuzu hiç bir vakit öbür çocuklarla kıyaslamayın. “dayının kızı boğaziçi’ne girdi, sen de oraya girmelisin” cinsinden yaklaşımlar çocuğunuza ziyan verebilir. Her birey başka bir kişiliktir. Çocuğunuzu lakin gereken durumlarda yalnızca kendisiyle kıyaslayabilirsiniz. Yani evvelki davranış biçimleriyle, şimdiki davranış biçimlerini karşılaştırarak ortadaki gözlenmiş olan değişimleri ortadaki gözlediğiniz değişimleri ortaya koyabilirsiniz.