İmtihan tasası niye oluşur? Hakkında İmtihan derdi, öğrencilerin gerek merkezi imtihanlar ( LGS, YKS üzere.) gerek okul imtihanların da hayatış oldukları sıkça yaşanan bir durumdur. Bu süreçte ebeveyn olarak imtihan telaşını âlâ tahlil edildiğin de çocuklarımıza da yardımcı olmak epeyce daha kolay olacaktır. Endişenin meçhul olanına telaş diyoruz. İmtihan da kararı bilinmediği için biz de kaygı yaratıyor ve ilkel beynimiz tarafınca bu durum tehdit olarak algılanıyor. İnsan beyni tehdit karşısın da 3 reaksiyon verir. Kaç, savaş, donakal. İmtihanı kendimizden büyük görürsek kaçıyoruz yahut donakalıyoruz; erteleme, vazgeçme, oyalanma vs. üzere. Kendimizden küçük ya da onunla baş edebileceğimizi düşündüğümüz de ise savaşıyoruz. Yani kendimize inanıyor ve güveniyorsak savaşıyoruz. Bu durum da imtihan derdi yaşayan öğrenciler birinci insanların tıpkı ayıdan korktuğun da verdiği bedensel yansılar üzere imtihana da birebir biçimde fizyolojik ve ruhsal yansıları vermekteler.
İmtihan telaşı niye oluşur?
Bir şey hakkında kaygılanmak o şeyi önemsediğimizi gösterir. Çok önemsek yahut hiç önemsememek asıl sıkıntıdır. Telaşın optimal yani orta seviyede olması bi davranışı performansa çevirmek için kıymetlidir.
-Sınavın sürecinden epeyce sonuca odaklanma:
Bizler genelde başarıyı kutsayan bir toplumuz başarısızlığı bir öğrenme fırsatı olarak nazarann fazlaca az bir azınlık vardır. Ancak muvaffakiyetin espirisi de bundadır tüm başarılı şahısların ömrüne baktığımız da başarısızlık öyküleri ile doludur. Yapılan tüm araştırmalar çocuklarda sonuçtan çok süreci yani eforu takdir edildiğin de olumlu sonuçlar ortaya çıktığı gözlemlenmiştir.
-Sınav kararınu felaketleştirme:
Ne yaparsam yapayım kazanamayacağım/ geçemeyeceğim, bu imtihan da başarılı olamayacağım, imtihan da kesin yetiştiremeyeceğim, bildiklerimi unutacağım üzere fikirlerdir.
Felaketleştirme, zihnimizin bize yaptığı bilişsel kusurlardan biridir. Beynimizi bizi muhtemel tehlikelerden korumak için daima tetikte olma her vakit en kötüsünü düşünmeye iter. Ama bu gerçekçi değil beynimizin bizi hayatta tutmak için oynadığı oyunlardan biridir bunların gerçekleşme ihtimali hayli azdır. Bunun bir bilişsel yanılgı olduğunu farkettiğimiz de imtihan sürecini yeterli yönetiyor ve bu durum da imtihan performansına yansıyor diyebiliriz.
-Bilgisinin değil, kişiliğinin değerlendirileceği kanısı:
Takdir edilmek için fazlaca başarılı olmam lazım, Kazanamazsam ailemin yüzüne nasıl bakarım, başaramazsam rezil olurum, bu imtihanda hiç yanılgı yapmamalıyım, şayet yaparsam ben kıymetsiz ve başarısız biriyim demektir üzere niyetlerdir.
Bu çeşit kanılarda bilişsel yanılgılardır zira imtihan kararı öğrencinin ders çalışma davranışını yoklar kişiliğini değil.
Çocuğum imtihan derdi yaşıyorsa nasıl yaklaşmalıyım?
Çocuğunuzun ergenlik periyodunda olduğunu unutmayın. Bu devir çalkantılı ve ikilemli bir devirdir. Çocuğunuzun yerine sorun çözmek istediğinizde ya da ona tekliflerde bulunmak istediğinizde onun sizinle birebir şeyleri goremeyeceğini bilin. Örneğin güneşli hoş bir günde siz istememenize karşın işlerinizi yapabilirken, çocuğunuz bu biçimde havalarda ders çalışmakta kuvvetlik çekecektir.
Çocuğunuzun geleceği konusundaki tasalarınız çocuğunuza yansır. Telaş bulaşıcıdır!. Öncelikle tahminen ebeveyn olarak kendimize şu soruyu sorabiliriz: “bu dert bana mı ilişkin, çocuğuma mı?” Bu niçinle evvela aileler kendi dertlerini azaltmaya çalışmalıdırlar. Telaşlı insan an’da kalamaz daima gelecekte yaşar. Ve gelecekle ilgili olumsuz senaryolar kurar. Çocuğumla ilgili ne olması beni bu kadar korkutuyor ve fikir gerçekçi mi? imtihan kararı ile çok meşgul olmanız, çocuğunuzun da bu istikamette meşguliyetini artıracaktır. Çocuğunuza yardımcı olmak için çocuğunuzun bugünkü yaptıkları ile ilgilenebilirsiniz.
Vücut lisanı ve ses tonu ile verdiğiniz iletilere dikkat edin. Anne babalar kimi vakit çocuklarına; “sınav bizim için kıymetli değil, kazanamazsan da olur. Canını sıkma, kafana takma” üzere tekliflerde bulunmaktadırlar. ‘ben sana güveniyorum’ üzere tekliflerde bulunmaktadırlar. Sana güveniyorum demek çocuklar tarafınca senden bekliyorum üzere algılanmaktadır.
Şayet çocuğunuzun nitekim çalıştığını gözleyebiliyorsanız “ne kadar emek harcadığını görüyorum, hiç bir emek karşılıksız kalmaz” demek daha tesirli olabilir.
Meli-malı sözleri dikkatle kullanılmalı. “En az şu kadar net yapmalısın. Kimya ve biyolojiden full yapmalısın, arakadaşın 100 almış sen de almalısın, başarılı olmalısın. Dikkatli olmalısın, kendini dersine vermelisin, Bu yıl kesinlikle kazanmalısın” tipinden mecburilik tabir eden cümleler öğrencinin korkusunun artmasına niye olmaktadır. Bu tıp mecburilik tabir eden kelamları mümkün olduğunca az kullanmaya çalışın.
Ders çalış demeyin. Sorumluluğunu bilen ve imtihanlara hazırlanan öğrenciler için ailelerin ikazlarına muhtaçlık yoktur. Öğrenci ne kadar ders çalışacağına ve ne vakit ders çalışacağına kendisi karar verebilir. Anne babaların yeterli niyetli olarak verdikleri ders çalış bildirileri öğrencinin telaşını artırabilir. Birtakım öğrenciler bu niçinle kendisi için değil ailesi için ders çalışması gerektiği niyetine kapılıp, daha ağır tasa hissedebilir. Ya da ailesine reaksiyon göstererek ders çalışmayı aksatabilir.
Negatif motivasyondan uzak durun. Kimi anne babalar çocuklarının motivasyonunu artırmak için; “bu gidişle sen asla kazanamazsın, yata yata imtihan kazanılmaz” üzere kelamlar söyler. Fakat negatif motivasyon pek az öğrencide başarılı olur. Hatta öğrencinin kendisini başarısız görmesine niye olarak derdini artırabilir.
Gereğinden çok fedakarlıktan kaçının ve bunları hatırlatmayın. kimi ebeveynler çocukları imtihanlara hazırlanırken epeyce fazla fedakarlıkta bulunmaktadırlar. mesela bir yıl boyunca meskene konuk çağırmamak, meskende televizyonu açmamak gibi… Aileler bu sayede çocuklarına fedakarlık yaptıklarını düşünürken öğrenci bu durumu ‘ailemin bu fedakarlıklarına karşılık vermek zorundayım’ biçiminde düşünerek daha fazla kaygılanabilir. Bilhassa de yapılan bu fedakarlıkların yinelanarak hatırlatılması öğrenciyi ders çalışamaz hale getirebilir.
Kendi hayatınızı unutmayın. çocuğu imtihanlara hazırlanan kimi aileler kendi ömürlerini bir kenara bırakarak çocukları için uğraşmaya başlamaktadırlar. Çocuğuna daha fazla yardımcı olmak için annenin işinden ayrılması, annenin çocuğunu imtihan salonlarının kapısında beklemesi, öğretmenlerle hergün sonuçları konuşması sık görülen tablolardır. Bu manzaralar çocuğa imtihanın hayli değerli olduğunu ve kazanamama durumunda ailenin hayli üzüleceği fikrini hatırlatmaktadır. Sizler kendi hayatınız olduğunu, sizin de kendi planlarınız olması gerektiğini unutmayın. bu biçimdece hem kendinize birebir vakitte çocuğunuza daha fazla yardımcı olabilirsiniz.
Çocuğunuzdan beklentilerinizde gerçekçi olmaya çalışın. Her anne baba kendi çocuğunun daha özel olduğunu düşünür. halbuki herkesin objektif bakıldığında aşikâr alanlarda güçlü tarafları olabildiği üzere aşikâr alanlarda da zayıf özellikleri olabilir. Beklentileriniz ile çocuğunuzun yapabilecekleri birbiriyle uyumlu olursa çocuğunuz daha az dert yaşayabilir.
Bu güç devirde çocuklarınıza anlayışlı ve destekleyici davranın. Tasanın ağırlaşması ile bir arada çocuklarınız kendilerini daha çaresiz ve tahlilsiz hissedebilirler. Bu niçinle daha reaksiyonlu olabilirler. Daha öncesinden kızmadıkları şeylere şimdilerde daha sert reaksiyonlar gösterebilirler. Bu durumun süreksiz olduğunu düşünerek çocuğunuza karşı anlayışlı olmaya çalışın.
Çocuğunuzu hiç bir vakit diğer çocuklarla kıyaslamayın. “dayının kızı boğaziçi’ne girdi, sen de oraya girmelisin” tipinden yaklaşımlar çocuğunuza ziyan verebilir. Her birey başka bir kişiliktir. Çocuğunuzu fakat gereken durumlarda yalnızca kendisiyle kıyaslayabilirsiniz. Yani evvelki davranış biçimleriyle, şimdiki davranış biçimlerini karşılaştırarak ortadaki gözlenmiş olan değişimleri ortadaki gözlediğiniz değişimleri ortaya koyabilirsiniz.
İmtihan telaşı niye oluşur?
Bir şey hakkında kaygılanmak o şeyi önemsediğimizi gösterir. Çok önemsek yahut hiç önemsememek asıl sıkıntıdır. Telaşın optimal yani orta seviyede olması bi davranışı performansa çevirmek için kıymetlidir.
-Sınavın sürecinden epeyce sonuca odaklanma:
Bizler genelde başarıyı kutsayan bir toplumuz başarısızlığı bir öğrenme fırsatı olarak nazarann fazlaca az bir azınlık vardır. Ancak muvaffakiyetin espirisi de bundadır tüm başarılı şahısların ömrüne baktığımız da başarısızlık öyküleri ile doludur. Yapılan tüm araştırmalar çocuklarda sonuçtan çok süreci yani eforu takdir edildiğin de olumlu sonuçlar ortaya çıktığı gözlemlenmiştir.
-Sınav kararınu felaketleştirme:
Ne yaparsam yapayım kazanamayacağım/ geçemeyeceğim, bu imtihan da başarılı olamayacağım, imtihan da kesin yetiştiremeyeceğim, bildiklerimi unutacağım üzere fikirlerdir.
Felaketleştirme, zihnimizin bize yaptığı bilişsel kusurlardan biridir. Beynimizi bizi muhtemel tehlikelerden korumak için daima tetikte olma her vakit en kötüsünü düşünmeye iter. Ama bu gerçekçi değil beynimizin bizi hayatta tutmak için oynadığı oyunlardan biridir bunların gerçekleşme ihtimali hayli azdır. Bunun bir bilişsel yanılgı olduğunu farkettiğimiz de imtihan sürecini yeterli yönetiyor ve bu durum da imtihan performansına yansıyor diyebiliriz.
-Bilgisinin değil, kişiliğinin değerlendirileceği kanısı:
Takdir edilmek için fazlaca başarılı olmam lazım, Kazanamazsam ailemin yüzüne nasıl bakarım, başaramazsam rezil olurum, bu imtihanda hiç yanılgı yapmamalıyım, şayet yaparsam ben kıymetsiz ve başarısız biriyim demektir üzere niyetlerdir.
Bu çeşit kanılarda bilişsel yanılgılardır zira imtihan kararı öğrencinin ders çalışma davranışını yoklar kişiliğini değil.
Çocuğum imtihan derdi yaşıyorsa nasıl yaklaşmalıyım?
Çocuğunuzun ergenlik periyodunda olduğunu unutmayın. Bu devir çalkantılı ve ikilemli bir devirdir. Çocuğunuzun yerine sorun çözmek istediğinizde ya da ona tekliflerde bulunmak istediğinizde onun sizinle birebir şeyleri goremeyeceğini bilin. Örneğin güneşli hoş bir günde siz istememenize karşın işlerinizi yapabilirken, çocuğunuz bu biçimde havalarda ders çalışmakta kuvvetlik çekecektir.
Çocuğunuzun geleceği konusundaki tasalarınız çocuğunuza yansır. Telaş bulaşıcıdır!. Öncelikle tahminen ebeveyn olarak kendimize şu soruyu sorabiliriz: “bu dert bana mı ilişkin, çocuğuma mı?” Bu niçinle evvela aileler kendi dertlerini azaltmaya çalışmalıdırlar. Telaşlı insan an’da kalamaz daima gelecekte yaşar. Ve gelecekle ilgili olumsuz senaryolar kurar. Çocuğumla ilgili ne olması beni bu kadar korkutuyor ve fikir gerçekçi mi? imtihan kararı ile çok meşgul olmanız, çocuğunuzun da bu istikamette meşguliyetini artıracaktır. Çocuğunuza yardımcı olmak için çocuğunuzun bugünkü yaptıkları ile ilgilenebilirsiniz.
Vücut lisanı ve ses tonu ile verdiğiniz iletilere dikkat edin. Anne babalar kimi vakit çocuklarına; “sınav bizim için kıymetli değil, kazanamazsan da olur. Canını sıkma, kafana takma” üzere tekliflerde bulunmaktadırlar. ‘ben sana güveniyorum’ üzere tekliflerde bulunmaktadırlar. Sana güveniyorum demek çocuklar tarafınca senden bekliyorum üzere algılanmaktadır.
Şayet çocuğunuzun nitekim çalıştığını gözleyebiliyorsanız “ne kadar emek harcadığını görüyorum, hiç bir emek karşılıksız kalmaz” demek daha tesirli olabilir.
Meli-malı sözleri dikkatle kullanılmalı. “En az şu kadar net yapmalısın. Kimya ve biyolojiden full yapmalısın, arakadaşın 100 almış sen de almalısın, başarılı olmalısın. Dikkatli olmalısın, kendini dersine vermelisin, Bu yıl kesinlikle kazanmalısın” tipinden mecburilik tabir eden cümleler öğrencinin korkusunun artmasına niye olmaktadır. Bu tıp mecburilik tabir eden kelamları mümkün olduğunca az kullanmaya çalışın.
Ders çalış demeyin. Sorumluluğunu bilen ve imtihanlara hazırlanan öğrenciler için ailelerin ikazlarına muhtaçlık yoktur. Öğrenci ne kadar ders çalışacağına ve ne vakit ders çalışacağına kendisi karar verebilir. Anne babaların yeterli niyetli olarak verdikleri ders çalış bildirileri öğrencinin telaşını artırabilir. Birtakım öğrenciler bu niçinle kendisi için değil ailesi için ders çalışması gerektiği niyetine kapılıp, daha ağır tasa hissedebilir. Ya da ailesine reaksiyon göstererek ders çalışmayı aksatabilir.
Negatif motivasyondan uzak durun. Kimi anne babalar çocuklarının motivasyonunu artırmak için; “bu gidişle sen asla kazanamazsın, yata yata imtihan kazanılmaz” üzere kelamlar söyler. Fakat negatif motivasyon pek az öğrencide başarılı olur. Hatta öğrencinin kendisini başarısız görmesine niye olarak derdini artırabilir.
Gereğinden çok fedakarlıktan kaçının ve bunları hatırlatmayın. kimi ebeveynler çocukları imtihanlara hazırlanırken epeyce fazla fedakarlıkta bulunmaktadırlar. mesela bir yıl boyunca meskene konuk çağırmamak, meskende televizyonu açmamak gibi… Aileler bu sayede çocuklarına fedakarlık yaptıklarını düşünürken öğrenci bu durumu ‘ailemin bu fedakarlıklarına karşılık vermek zorundayım’ biçiminde düşünerek daha fazla kaygılanabilir. Bilhassa de yapılan bu fedakarlıkların yinelanarak hatırlatılması öğrenciyi ders çalışamaz hale getirebilir.
Kendi hayatınızı unutmayın. çocuğu imtihanlara hazırlanan kimi aileler kendi ömürlerini bir kenara bırakarak çocukları için uğraşmaya başlamaktadırlar. Çocuğuna daha fazla yardımcı olmak için annenin işinden ayrılması, annenin çocuğunu imtihan salonlarının kapısında beklemesi, öğretmenlerle hergün sonuçları konuşması sık görülen tablolardır. Bu manzaralar çocuğa imtihanın hayli değerli olduğunu ve kazanamama durumunda ailenin hayli üzüleceği fikrini hatırlatmaktadır. Sizler kendi hayatınız olduğunu, sizin de kendi planlarınız olması gerektiğini unutmayın. bu biçimdece hem kendinize birebir vakitte çocuğunuza daha fazla yardımcı olabilirsiniz.
Çocuğunuzdan beklentilerinizde gerçekçi olmaya çalışın. Her anne baba kendi çocuğunun daha özel olduğunu düşünür. halbuki herkesin objektif bakıldığında aşikâr alanlarda güçlü tarafları olabildiği üzere aşikâr alanlarda da zayıf özellikleri olabilir. Beklentileriniz ile çocuğunuzun yapabilecekleri birbiriyle uyumlu olursa çocuğunuz daha az dert yaşayabilir.
Bu güç devirde çocuklarınıza anlayışlı ve destekleyici davranın. Tasanın ağırlaşması ile bir arada çocuklarınız kendilerini daha çaresiz ve tahlilsiz hissedebilirler. Bu niçinle daha reaksiyonlu olabilirler. Daha öncesinden kızmadıkları şeylere şimdilerde daha sert reaksiyonlar gösterebilirler. Bu durumun süreksiz olduğunu düşünerek çocuğunuza karşı anlayışlı olmaya çalışın.
Çocuğunuzu hiç bir vakit diğer çocuklarla kıyaslamayın. “dayının kızı boğaziçi’ne girdi, sen de oraya girmelisin” tipinden yaklaşımlar çocuğunuza ziyan verebilir. Her birey başka bir kişiliktir. Çocuğunuzu fakat gereken durumlarda yalnızca kendisiyle kıyaslayabilirsiniz. Yani evvelki davranış biçimleriyle, şimdiki davranış biçimlerini karşılaştırarak ortadaki gözlenmiş olan değişimleri ortadaki gözlediğiniz değişimleri ortaya koyabilirsiniz.